مسجد استاد و شاگرد
يکى از مساجد تاريخى تبريز، مسجد استاد و شاگرد است که از طرف اميرحسين چوپاني ملقب به علاءالدين ساخته شد و به نام سليمان خان، نواده هلاکوخان مغول مرسوم گرديد. از اين رو اين مسجد را سليمانيه يا لائيه نيز مى‌ناميدند. اما از آنجا که تحرير کتيبه‌ها و مندرجات ديوارهاى داخل و خارج مسجد به خط عبدالله صيرفى خوش‌نويس معروف دوره ايلخانى و يکى از شاگردان زبردست وى صورت گرفته بود، عوام مسجد را به نام استاد و شاگرد مى‌ناميدند. اين مسجد پس از زلزلهٔ سال ۱۱۹۳ به کلى ويران شد، يک بار در زمان نايب‌السلطنه عباس ميرزا تعمير اساسى شد و بار ديگر در سال ۱۲۹۵ هـ.ق حاج ميرزا محمدعلى اوانسراى قراجه‌داغي به مرمت آن همت گماشت. براى بار سوم به استناد کتيبه سنگ مرمرين بيرون ديوار شمالى مسجد، حاج محمد اردبيلي در سال ۱۳۳۸ هـ.ق اقدام به تعمير آن نمود. در سال‌هاى اخير ميراث فرهنگى تعميرات اساسى و استحکام‌‌بخشى آن را انجام داده است.
مسجد اسماعيل‌بيگ
يکى از مساجد تاريخى دوره صفويه، مسجد اسماعيل‌بيگ شهر بناب است. ايوان بلند مسجد بر روى چهار ستون چوبى با سرستون‌هاى مقرنس استوار شده است.
شبستان مسجد داراى ۱۱ ستون چوبى با سرستون‌هاى کنده‌کارى با نقوش زيبا و رنگ‌آميزى شدهٔ هم شکل است. پايه‌هاى ستون‌ها سنگى است. تعداد پنج اروسى معرق با شيشه‌هاى رنگى جلو خاصى به نماى ورودى اين مسجد بخشيده است.
مسجد اسماعيل خاله اوغلى
اين مسجد در بين مدرسهٔ دينى جعفريه و مسجد جامع بزرگ تبريز واقع شده و طول آن از شمال به جنوب امتداد مى‌يابد. دو پنجره‌ٔ اين مسجد به دالانى باز مى‌شود و داراى ده ستون سنگى زيبا و هجده گنبد ضربى آجرى است. ستون‌ها در دو رديف قرار گرفته‌اند و گنبدها مساوى و يک‌نواخت هستند. نادر ميرزا قاجار اين مسجد را مسجد ملامحمد حسن پيشنماز خوانده است.
مسجد اسنق
اين مسجد در روستاى سنه يا اسنق بخش هريس واقع و از يک ايوان بلند و يک نمازگاه تشکيل شده است. دو ستون سنگى يک‌پارچه مارپيچى با سرستون‌ها و پايه‌هاى حجارى شدهٔ بديع، قسمت جلوى ايوان را نگه مى‌دارد.
نمازخانه به ابعاد ۹ متر و در ۵/۱۰ متر داراى چهار ستون سنگى استوانه‌اى يک‌پارچه و از پايه‌ها و سرستون‌هاى مقرنس خوش طرحى برخوردار است. بلندى کليه ستون‌ها به ۶ متر مى‌رسد.
درِ ورودى و دو پنجره مسجد در ديوار سنگى سمت شرقى مسجد جاى دارند. از مضمون خطوط برجسته کنده شده در بازوى منبر مسجد و سنگ‌نبشته‌هاى بالاى در و پنجره‌هاى مسجد بر مى‌آيد که اتمام کار بناى اين مسجد و تهيه اثاث آن در سال ۷۳۳ هـ.ق به امر فخرالدين محمدبن رستم و به دست نقاش و حکاک هنرمندى موسوم به ملکشاه صورت گرفته است.
مسجد امام جمعه
مسجد امام جمعه تبريز در سمت شرقى بازار مسجد جامع نزديک مدرسهٔ طالبيه واقع شده و داراى بيست ستون سنگى با سرستون مقرنس و سى گنبد ضربى آجرى است. ستون‌ها در چهار رديف قرار دارند و از آنجا که همهٔ آنها به رنگ سبز درآمده‌اند، به مسجد سبز نيز شهرت يافته است.
نادر ميرزا دربارهٔ اين مسجد مى‌نويسد: اين مسجد را بازرگانى دين‌دار حاج على نام از بوميان شهر خوى (خواهرزادهٔ حاج صفرعلى بازرگان معروف تبريزى که تيمچه و مدرسه و مسجد حاج صفرعلى به خرج وى در تبريز ساخته شده است) به تاريخ ۱۲۵۵ هجرى قمرى عمارت کرده است.
مسجد بازار
اين مسجد در مرکز بازار مرند واقع شده و بناى آن متعلق به دوره صفوى است ولى براساس سنگ‌نبشتهٔ مرمرى موجود در مسجد، بناى فعلى به مباشرت شيخ على مرندي شاگرد مشايخ بزرگ شيخ محمد حسن صاحب جواهرالکلام و شيخ محمد حسين صاحب الفصول و شيخ مرتضي در تاريخ ۱۲۶۸ هـ.ق تعمير شد.
اين مسجد داراى ۴ ستون سنگى و ۹ گنبد ضربى آجرى زيبا است. به نوشته مورخان اين مسجد برپايه‌هاى مسجد قبلى که در قرون دوم يا سوم هجرى وجود داشت، ساخته شده است.
عبدالرحيم کيا آورده است مطابق نوشته‌هاى تورات، مادر حضرت نوح در اين مکان مدفون است.
مسجد جامع اهر
مسجد جامع اهر در کوچه جمعه مسجد واقع و منسوب به دورهٔ سلجوقى و اتابکان است. درِ ورودى مسجد طاق‌نماهاى آجرى و ازارهٔ معمولى دارد. سنگ‌نبشتهٔ سردر مسجد تاريخ بناى آن را (ثلث و عشرين مائه بعدالالف من الحجره) ذکر کرده است.
شبستان يا نمازخانه مسجد فضايى وسيع و کم‌ارتفاع گنبدها ۵ متر است و داراى ۲۱ گنبد مى‌باشد. در يکى از گنبدها نيز پس از قيد دو بيت شعر اضافه شده: حاجى ميرزابابا دزمارى سنه ۱۱۵۸.