برج گنبد سرخ، مراغه
اين برج در جنوب غربى مراغه واقع شده است. به استناد کتيبههايى که بر سردر بناى گنبد سرخ نصب شده است، برج در سال ۵۴۲ هـ.ق به دستور عبدالعزيز بن محمود بن سعديديم و توسط بنى بکرمحمد بن بندان بنالمحسن معمار ساخته شده است.
در چهارگوشه خارجى بنا ستونهاى مدورى با تزيينات آجرى وجود دارد که علاوه بر کمک به ايستايى بنا به زيبايى آن نيز مىافزايد. گنبد بنا دوپوش است، پوشش داخلى به صورت عرقچين و پوشش خارجى آن که کاملاً فرو ريخته، در اصل به شکل هرم بود. به نظر مىرسد مقبره اصلى درون سردابه قرار داشت و اتاقى فوقانى به صورت مسجد کوچک مورد استفاده قرار مىگرفت.
برج گنبد غفاريه، مراغه
اين گنبد يکى از بناهاى تاريخى قرن هشتم هجرى است که در زمان سلطان ابوسعيد بهادرخان پادشاه ايلخانى ساخته شد. از آنجا که نظامالدين احمدبن حسين الغفاري در زمان حکومت سلطان يعقوب بن حسن بيک آققويونلو عمارتى نزديک اين برج احداث کرد و املاک و باغى را وقف آن نمود، اين آثار به نام او به غفاريه اشتهار يافت.
اين بناى آجرى مکعب شکل بر روى يک سکوى سنگى ساخته شده و چهارگوشهٔ آن به وسيله ستونهايى که داراى تزيينات آجرى است مانند گنبد سرخ طراحى شده است.
درگاه ورودى اين برج در سمت شمال قرار دارد و داراى يک طاقنماى بزرگ با سردر مزين به کاشىهاى سياه، سفيد و فيروزهاى است. دو کتيبه به خط ريحان و با نام سلطان ابوسعيد در اين سردر جاى دارد.
از قرائن پيداست که اين بنا مدفن امير شمسالدين قراسنقرالچرکسى المنصوري از امراى ممالک مصر است که در سال ۷۲۸ هـ.ق به دستور سلطان ابوسعيد به قتل رسيد.
برج گنبد کبود، مراغه
اين گنبد که به مقبره مادر هلاکو نيز معروف است در حدود ۱۰ مترى برج مدور واقع است. در اين برج کتيبهاى که تاريخ بناى آن را معلوم نمايد وجود ندارد ولى کارشناسان آن را مربوط به دوره سلجوقى دانسته و تاريخ بناى آن را به سال ۵۹۳ نسبت مىدهند. عدهاى نيز به علت انتساب برج به مادر هلاکو آن را متعلق به دوره مغول مىدانند ولى به عقيده آندره گدار تاريخ بناى برج بايد مربوط به قبل از هلاکو باشد.
بناى اين برج ۱۰ ضلعى است و در زواياى ده گانه آن ستونى مدور با تزيينات تخميرى تعبيه شده که تا زير طاقهاى موجود ادامه مىيابد. زير قوس طاقنماها با سه رديف مقرنس ساده و تزيينات پرکار معقلى زيبا زينت يافته است.
در زير گنبد از داخل يک حاشيه از کتيبه گچبرى به خط نسخ از آيات سوره ۶۷ قرآن مجيد به چشم مىخورد. از ساير تزيينات داخل مقبره اعم از گچبرىها و نقاشىها آثار کمى بر جاى مانده است. در زير اتاق اصلى برج نيز سردابه کوچکى وجود دارد.