برج آتش‌نشانى، تبريز

برج آتش‌نشانى نبش خيابان خاقانى و خيابان بهادرى تبريز واقع شده و تاريخ بناى آن مربوط به اواخر دورهٔ قاجاريه است. اين برج آجرى ۲۳ متر ارتفاع دارد و پلان آن در داخل برج دايره شکل است. يک رشته راه‌پلهٔ حلزونى به قسمت فوقانى برج راه مى‌يابد.



بدين ترتيب شهر تبريز از دوره قاجاريه داراى دستگاه‌هاى اطفاى حريق و پمپاژ آب با پمپ‌هاى مسى دستى دو طرفه بود. اين وسايل هم‌اکنون در موزهٔ آتش‌نشانى تبريز نگه‌دارى مى‌شوند. اين برج يکى از نمونه‌هاى نادر در نوع خود است که تا کنون باقى مانده است.

برج خلعت پوشان، تبريز

در فاصله ۱۰ کيلومترى تبريز، در يک کيلومترى شمال جاده تبريز-تهران، در روستاى کرگج از دهستان باسمنج، برج آجرى بلندى به شکل منشور وجود دارد که به برج خلعت‌پوشان معروف و ظاهراً در دوره صفويه بنا شده است. در گذشته خلعت اعطايى پادشاهان را در اين برج با تشريفات مخصوص بر دوش حاکم آذربايجان مى‌نهادند.


بناى اين برج کثيرالاضلاع ۱۶ ضلعى و داراى سه طبقه است. طبقه اول و دوم سرپوشيده و طبقه سوم بدون سقف است. اضلاع شرقي، غربى و شمالى و جنوبى بزرگ‌تر و داراى درگاه‌هاى بلند و باز هستند و دوازده ضلع ديگر داراى طاق‌نماهاى تزيينى مى‌باشند.

برج دوزال، کردشت جلفا

برج سنگي، قارلوجا

اين برج در روستاى قشلاق قارلوجا در کنار رود ارس واقع در مسير راه خمارلو-اصلاندوز قرار گرفته و از يک بناى کوتاه هشت ضلعى تشکيل شده است. اين بنا منسوب به قرن هفتم و هشتم هـ.ق است و در دوره صفويه تعميراتى در آن به عمل آمده است. ديوارها و گنبدهاى بنا تمامى از سنگ‌هاى تراش معمولى ساخته شده و زير آن نيز سردابه‌اى وجود دارد که احتمالاً مدفن يکى از بزرگان ايلخانان مغول است. اضلاع برج ۷۵/۱ متر و از بلندى آن حدود ۵ متر باقى مانده است.