مقبره شيخ سالار

در گورستان تاريخى جنوب خسروشهر که در کنار جاده تبريز-آذرشهر واقع شده عده زيادى از اهل علم و عرفان به خاک سپرده شده‌اند. صاحب روضات‌الجنان مى‌نويسد: بايامحمد گازر، شيخ محمد بزرگ، شرف‌الدين يعقوب رومى متوفى ۹۱۲ هجرى قمرى و درويش جلال‌الدين اخى در اين گورستان دفن شده‌اند.


يکى از اين قبور مقبرهٔ ابوعلى حمزه بن عبدالعزيز معروف به شيخ سالار از اهالى ديلم و طبرستان و از علماى شيعه است. او از شاگردان شيخ مفيد و سيد مرتضى علم‌الهدى بود و به سال ۴۴۸ هجرى وفات يافت.


اخيراً به واسطه احترامى که مردم خسروشهر براى شيخ سالار قائلند، چهارطاق يادبودى در گورستان عمومى خسروشهر بر روى مقبره شيخ سالار، برپا گرديده است.

مقبره شيخ محمد سياهپوش

مقبره شيخ محمد سياهپوش در خيابان منجم در محله ويجويه (ورجي) در کوچه على سياهپوش واقع است. او در حدود دهه پنجم قرن دهم هجرى وفات يافت و از اوتاد زمانه خود بود.

مقبره شيخ محمود شبسترى

مقبره سعدالدين محمود بن عبدالکريم بن يحيى از عرفاى بزرگ و مشاهير آذربايجان، صاحب مثنوى معروف گلشن راز در باغى موسوم به گلشن در شهر شبستر واقع شده است. در جوار مقبره شيخ محمود شبسترى آرامگاه استاد او بهاءالدين يعقوب تبريزي نيز قرار دارد. اين آرامگاه در اواخر قرن ششم و اوايل قرن هفتم هـ.ق ساخته شد ولى در زمان قاجاريه توسط حاج ميرزا آغاسى وزير محمدشاه تجديد عمارت گرديد. در سال ۱۲۶۷ هـ.ق دو قطعه سنگ نبشته مرمر با خط نستعليق جلى برجسته روى قبرها نصب گرديد. سنگ مزار شيخ محمود شبسترى سال وفات او را ۷۲۰ هـ.ق در ۳۳ سالگى ذکر کرده است.


در سال ۱۲۹۷ هـ.ق اين بنا به امر ميرزاحسن خان سپهسالار پيشکار ايالت آذربايجان مرمت شد. سپس در سال‌هاى ۱۳۱۰ و ۱۳۴۰ و بالاخره در سال‌هاى اخير مرمت گرديد.


مثنوى گلشن راز سرشار از مضامين فلسفى و کلامى و حکمت است و يکى از متون شگفت‌انگيز منظوم در زمينهٔ تفکر اسلامى به شمار مى‌آيد.

مقبره قائم مقام فراهانى

مقبره ميرزا عيسى معروف به ميرزا بزرگ قائم مقام پدر ميرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانى در محاذات جنوبى مقبره ثقه‌الاسلام در محل مقبرةالشعرا جاى دارد. اتابک اعظم قائم مقام، از وزراى معروف دوره قاجار و از رجال با تدبير تاريخ ايران، در سال ۱۲۳۷ هـ.ق درگذشت.

مقبره کمال خجندى

شيخ کمال‌الدين مسعود خجندي از شعرا و عرفاى به نام قرن هشتم هجرى متولد شهر خجند، هنگام بازگشت از سفر حج در تبريز ماندگار شد. وى در سال ۷۹۳ هـ.ق درگذشت و مقبرهٔ او در باغى در محله وليانکوي در خيابان آبرسانى تبريز واقع است.


قبر کمال خجندى در جوار قبر کمال‌الدين بهزاد نقاش معروف به قرن نهم هجرى در سردابه‌اى قرار دارد که اخيراً از سوى ميراث فرهنگى آذربايجان شرقى مرمت شده است.


اين مقبره در حال حاضر در داخل پارکى معروف به باغ دو کمال واقع و بازديد از آن براى همگان آزاد است.

مقبره کمال‌الدين بهزاد

کمال‌الدين بهزاد بزرگ‌ترين نقاش مينياتور ساز ايرانى است. او در قرن دهم هجرى قمرى در شهر هرات به دنيا آمد و در مکتب استاد ميرک هروى پرورش يافت. استاد بهزاد در دستگاه سلطان حسين بايقرا منزلتى خاص يافت. شاه اسماعيل صفوى هنگام فتح هرات بهزاد را با خود به تبريز آورد و در سال ۹۲۸ به رياست کتابخانه سلطنتى منصوب کرد.


در زمان شاه طهماسب نيز بهزاد معّزز بود. او از اساتيد مسلم نقاشى مينياتور ايرانى و از شهرتى جهانى برخوردار است.


استاد کمال‌الدين بهزاد در سال ۹۴۲ هـ.ق در تبريز درگذشت و در کنار آرامگاه شيخ کمال خجندى به خاک سپرده شد.

مقبره ملاباشى

حاج ميرزا عبدالکريم فرزند ميرزا ابولقاسم مجتهد ايرواني از روحانيان و عرفاى بزرگ و سرسلسله خاندان معروف مولوى تبريز بود. او در سال ۱۲۲۰ هـ.ق در ايروان متولد شد و در سال ۱۲۹۴ هجرى قمرى وفات يافت و در مقبره‌اى که خود بانى آن بود، به خاک سپرده شد. اين مقبره در جوار مقبره قائم مقام قرار داشت و به نام مقبره ملاباشى معروف بود. مقبره ملاباشى در سال ۱۳۶۹ تخريب گرديد.


مقبره مجذوبعلى شاه، شاعر شوريده‌دل و عارف نيز در اين محل قرار داشت.