شهرهاى مهم

زامبيا داراى ۹ استان به اسامى کوپربلت، مرکزي، شرقي، شمالي، شمال غربي، جنوبي، غربي، جنوب غربى و لواپولا مى‌باشد. لوزاکا پايتخت کشور که در استان مرکزى واقع است مرکز سياسى کشور به شمار مى‌رود. در حالى‌که شهرهاى کيتوه، اندولا و کابوه (Kabwe) که در استان کوپربلت واقع هستند جزو شهرهاى صنعتى محسوب مى‌گردند و معادن مس زامبيا در اين شهرها واقع است. شهر ليوينگستون به‌دليل مجاورت با آبشار ويکتوريا اهميت سياحتى ويژه‌اى دارد و شهر چى‌پاتا در استان شرقى غالب مسلمانان زامبيا را در خود جاى داده‌است. هفت شهر از شهرهاى استان کوپربلت در دههٔ بيست و سه قرن حاضر در ارتباط با افتتاح معادن مس ايجاد شده‌اند. شهر اندولا با بيش از سيصدهزار نفر جمعيت سومين شهر بزرگ زامبيا در استان کوپربلت واقع است. البته اين شهر در ارتباط با کار معادن مس نمى‌باشد و عمدتاً نقش ادارى دارد و از مراکز توزيع به‌شمار مى‌آيد.


پس از کشف معادن مس در زامبيا گردانندگان مس که نمى‌توانستند براى استفاده از خدمات عمومى منتظر کارگزاران انگليسى بمانند خود شهر جديدى پديد مى‌آوردند که در جوار معادن بود و به دست صاحبان معادن اداره مى‌شد.


کيتوه بزرگترين شهر استان کوپربلت و دومين شهر زامبيا است. اين شهر حدود شصت سال پيش در ميانه باتلاقى پوشيده‌از انبوه‌پشه‌هاى مالاريا بود؛ امّا امروزه به‌دليل وجود معادن مس به يکى‌از شهرهاى مدرن ‌و دور از آلودگى تبديل شده است.اصولاً رونق و آبادانى ويژگى شهرهاى استان کوپربلت است و اين به برکت وجود معادن مس مى‌باشد.


يکى ديگر از شهرهاى مهم زامبيا ليوينگستون مى‌باشد. اين شهر پايتخت اوليه زامبيا بوده‌است و از ديرباز مرکز پررونق پذيرش جهانگردان خارجى محسوب گرديده‌است. رودخانه پرآب‌زامبرى و آبشار معروف ويکتوريا علت اين رونق مى‌باشد. ليوينگستون اگرچه در حال حاضر پايتخت زامبيا نمى‌باشد؛ ولى هنوز مرکز بزرگ توزيع فرآورده‌هاى کشاورزى و الوار است. مسافرانى که قصد مسافرت به کشورهاى زيمبابوه و بوتسوانا را دارند معمولاً از ليوينگستون عبور مى‌کنند. از جاذبه‌هاى توريستى اين شهر پارک جنگلى حيوانات و موزه ملى زامبيا مى‌باشد.

پايتخت زامبيا

لوزاکا پايتخت زامبيا با شتاب بيشترى نسبت به ديگر شهرهاى آفريقائى گسترش يافته‌است. لوزاکا شهرى بزرگ با هوائى پاک و روشن است، خيابان‌هاى اين شهر با درختان خاص آفريقائى با نام‌هاى جاکارانداى (Jacaranda)، فلمبويانت (Flamboyant)، بوگنوويليا (Bougain villea)، پوينستا (Poinsetta)، و گواواه (Guava) زينت شده است. گسترش بى‌قاعده لوزاکا محاسن و معايبى دارد اين نوع گسترش اگرچه ‌به ‌شهر فضاى باز و زيبائى مى‌بخشد اما در راه تأمين وسايل رفاه‌ عمومى مانند رساندن آب و برق و تلفن دشوارى‌هائى پديد مى‌آورد. لوزاکا اگر چه در مرکز جغرافيائى زامبيا قرار ندارد؛ اما مرکز شبکه‌هاى ارتباطى کشور است. بزرگراه شرق برسر راه به مالاوى و موزامبيک قرار دارد و از لوزاکا مى‌گذرد . خيابان قاهره که اصلى‌ترين خيابان لوزاکا مى‌باشد بخش بزرگى از بزرگراه شمال است که به تانزانيا، کنيا و زئير مى‌رسد. خيابان قاهره همچنين مرکز خريد لوزاکا محسوب مى‌گردد و در دو سوى اين خيابان مغازه‌هاى بزرگ خرده‌فروشي، بانک‌ها، داروخانه‌ها ، کتابفروشى‌ها، و خواربار فروشى‌هاى بزرگ قرار دارد.



در اين شهر ساختمان‌هاى بزرگى قرار گرفته‌اند که وزارتخانه‌هاى گوناگون و ادارات دولتى را در خود جاى داده است.


ساختمان مجلس ملى با گنبد مسين برفراز تپه‌اى در بزرگراه شرقى لوزاکا واقع است. در اين محل قبلاً رئيس قبيله لوساکاس زندگى مى‌کرده‌ و داراى ارزش فرهنگى مى‌باشد. مس ساختمان را شرکت‌هاى استخراج کنندهٔ معادن هنگام استقلال زامبيا اهداء کرده‌اند.


بازار اصلى لوزاکا در نزديکى مرکز شهر قرار دارد . اما اين بازار اخيراً به‌دليل افتتاح فروشگاه‌هاى بزرگ زنجيره‌اى اهميت تجارى سابق خود را از دست داه است. در گذشته اين بازار به محل خريد اروپائيان معروف بود. لوزاکا در مقايسه با ازدحام و هياهوى بسيارى از شهرهاى غرب و شمال آفريقا شهرى آرام است. کار در سپيده‌دم آغاز مى‌گردد و تا چهار بعهدازظهر ادامه‌ مى‌يابد . شب که فرا مى‌رسد شهر در خاموشى فرو مى‌رود و به‌غير از جنب و جوش‌هاى پراکنده‌ صداى ديگرى به گوش نمى‌رسد. لوزاکا فاقد باشگاه‌هاى شبانه است و تنها در هتل‌هاى بزرگ بزم شبانه به‌صورت پراکنده وجود دارد. لوزاکا يک شهر ديپلماتيک است و عمدهٔ نمايندگى‌هاى کشورهاى خارجى در خيابان‌هاى استقلال (Independence Ave) و آزادى (Fredoom Way) و همچنين بلوار وودلندس (Woodlands) قرار دارند. منطقه کابولانگا از مراکز اشرافى‌نشين شهر است که عمدهٔ اقامتگاه‌هاى سفراى خارجى در اين منطقه واقع است. کاخ رياست جمهورى که بسيار وسيع و مجلل است در خيابان استقلال قرار دارد. در محوطه چمن اين کاخ حيوانات جنگلى نظيرآهو، طاووس، قرقاول و گوزن‌ رها شده‌اند. در محل ساختمان رياست جمهورى نيز پيکرهٔ حيوانات وحشى به نمايش گذارده شده است.


در بين نمايندگى‌هاى خارجى سفارتخانه‌هاى آمريکا، انگليس، روسيه و آلمان داراى بيشترين وسعت هستند و در جوار يکديگر قرار دارند. سفارتخانه‌هاى هند، ژاپن و چين در رديف‌هاى بعدى قرار دارند. ساختمان‌هاى دولتى بويژه ساختمان نخست وزيري، وزارت دفاع، وزارت امور خارجه، وزارت دادگستري، وزارت معادن و برخى از وزارتخانه‌ها و نهادهاى رسمى در اطراف ميدان استقلال واقع هستند، ساختمان راديو تلويزيون با دکل‌هاى بزرگ مخابراتى نيز در نزديکى ميدان استقلال واقع است .


اکثر خيابان‌هاى لوزاکا به نام شخصيت‌هاى معروف آفريقائى و يا کشورهاى دوست زامبيا مى‌باشد از اين ميان مى‌توان به خيابان‌هاى پاتريس لومومبا، ساموراماشل، نايرره، آديس آبابا و قاهره اشاره کرد. در دوران رياست جمهورى کائوندا به‌دليل روابط نزديک وى با رژيم عراق يکى از بلوارهاى اصلى شهر به نام صدام حسين نام‌گذارى شده بود اما پس از تغيير دولت و روى کارآمدن رژيم غربگرارى آقاى چيلوبا، خيابان صدام حسين با توصيه سفير آمريکا به خيابان لوس‌آنجلس تغيير نام داد. اين عمل مورد اعتراض جوامع روشنفکرى و آزادگان زامبيا قرار گرفت . در لوزاکا سه هتل معروف به نام‌هاى اينترکنتينانتال، پامودزى و ريدوى وجود دارد. اين هتل‌ها عمدتاً پذيراى مهمانان رسمى دولتى و تجّار و سرمايه‌گذاران خارجى مى‌باشند.


در نزديکى شهر لوزاکا باغ وحش معروف مونداوانگا (Mondawanga zoo) قرار دارد. اين باغ وحش از مناطق ديدنى اين شهر مى‌باشد. دانشگاه بزرگ زامبيا نيز در شرق اين شهر و در محوطه‌اى وسيع واقع است. در اطراف اين دانشگاه محوطهٔ چمن وسيعى قرار دارد که درياچه‌اى مصنوعى را در خود جاى داده است. دانشگاه زامبيا که شبيه به يک پارک عمومى است در روزهاى تعطيل مرکز تفريح اهالى اين شهر مى‌باشد. روزهاى شنبه و يکشنبه در زامبيا تعطيل رسمى است. در اين دو روز مراکز دولتى تعطيل هستند؛ اما مراکز تجارى در روزهاى شنبه به‌صورت تمام وقت و بعضاً در روزهاى يکشنبه به‌صورت نيمه‌وقت داير مى‌باشند. از ديگر شهرهاى مهم زامبيا شهر چى‌پاتا مى‌باشد. اين شهر که مرکز استان شرقى کشور است در مجاورت کشور مالاوى قرار دارد . اکثر مسلمانان زامبيا که عمدتاً مهاجران مالاويائى هستند در اين شهر و دو شهر مجاور آن يعنى پتاووکه (Petawke) و لوندازى (Lundazi) ساکن هستند. شهرچى‌پاتا به‌دليل قرار گرفتن برسر راه مالاوى از اهميت ترانزيتى ويژه‌اى برخوردار است . شهر مونگو(Mongo) در استان غربى که در مجاورت کشور آنگولا قرار دارد و شهر چينگولا در شمال و در مجاورت زئير از ديگر شهرهاى مهم زامبيا مى‌باشند.