در اکتبر ۱۹۶۰ پنجاه درصد از مردم سفيدپوست آفريقاى جنوبى طى يک رفراندم به تديل اتحاديه آفريقاى جنوبى به يک جمهورى رأى موافق دادند و اين امر در تاريخ ۳۱ ماه مى ۱۹۶۱ به مرحلهٔ اجرا درآمد. به همراه اين تحول، کشور آفريقاى جنوبى از جرگهٔ کشورهاى مشترک‌المنافع خارج گرديد و فرماندار کل وقت آقاى جارلزآر. استوارت به وسيلهٔ مجلسى مرکب از نمايندگان مجلسين به سمت اولين رئيس جمهور اين کشور برگزيده شد. رؤساى جمهورى آفريقاى جنوبى از آغاز تاکنون بقرار ذيل بوده‌اند:



۱. چارلزاستوارت (۱۹۶۸-۱۹۶۱)


۲. يوهانس جيم فوشيه (۱۹۷۵-۱۹۶۸)


۳. نيکود يقريخ (۱۹۷۸-۱۹۷۵)


۴. جان فورستر (۱۹۷۹-۱۹۷۸)


۵. ماريون وليجوئن (۱۹۸۳-۱۹۷۹)


۶. پيتربوتا (۱۹۸۹-۱۹۸۳)


۷. فردريک ويليام دکلرک (۱۹۸۹- آوريل ۱۹۹۴)


دکلرک در انتخابات سپتامبر ۱۹۸۹ پس از کناره‌گيرى پيتربوتا - در اثر اختلافات داخلى - به رياست جمهورى کشور دست يافت.


۸. نلسون ماندلا (آوريل ۱۹۹۴-آوريل ۱۹۹۹)