صرف‌نظر از موقعيت ممتاز داخلى آفريقاى جنوبي، اين کشور نقش مهم منطقه‌اى نيز داشته که نيازمند به توجه خاص است. بعضى از نويسندگان، کشور آفريقاى‌جنوبى را ابرقدرت قاره آفريقا خوانده‌اند. چنانچه بخواهيم محتاطانه‌تر اين تعبير را بکار ببريم و نقش کشورهاى شمال اين قاره از جمله مصر، ليبى و نيجريه را نيز در نظر بگيريم، حداقل مى‌توان گفت که کشور آفريقاى‌جنوبى نقش بسيار مؤثرى در امور سياسى و اقتصادى منطقه جنوب قاره آفريقا ايفاء مى‌نمايد. نفوذ و اقتدار آفريقاى‌جنوبى بر ساير کشورهاى منطقه طى دوران حکومت آپارتايد نهادينه گرديده و اينک با حاکميت يافتن سياه‌پوستان در اين کشور و رفع تنش سياسى حاکم بين دولت اقليت سفيدپوست و حکومت‌هاى سياه‌پوست منطقه از جمله دولت زيمبابوه، بنظر مى‌رسد تأثيرگذارى آفريقاى‌جنوبى بر اقتصاد کشورهاى منطقه با استقبال بيشتر اين کشورها مواجه گردد.


نگرشى بر شاخص‌هاى مهم اقتصادى کشورهاى منطقه جنوب قاره آفريقا، ارزيابى ميزان تأثيرگذارى کشور آفريقاى‌جنوبى بر آنها را تسهيل مى‌بخشد.

موازمبيک

اين کشور با حدود ۱۷ ميليون نفر جمعيت در جنوب‌شرقى قاره آفريقا واقع در جنوب با کشور آفريقاى‌جنوبى هم مرز است عواملى همچون جنگل‌هاى داخلي، خشکسالى و قحطي، اقتصاد اين کشور را دچار مشکلات فراوانى نموده است. طبق محاسبات بانک جهانى در سال ۱۹۸۸، توليد ناخالص ملى اين کشور بر مبناى قيمت‌هاى سال ۸۸-۱۹۸۶ حدود ۵۵۰ ميليون دلار آمريکا يعنى حدود ۱۰۰ دلار براى هر نفر تخمين زده شده است. نرخ متوسط سالانه تورم حدود ۹/۲۶ درصد طى سال‌هاى ۸۷-۱۹۸۰ و نرخ تورم اين کشور در سال ۱۹۹۰، ۴۷ درصد و در سال ۱۹۹۱ بين ۳۰ الى ۳۵ درصد بوده است.


عمده‌ترين کالاهاى وارداتى اين کشور مواد غذايي، نفت خام و مشتقات آن، ماشين‌آلات و قطعات يدکى و عمده‌ترين کالاهاى صادراتى آن، ميگو، ماهي، پنبه، شکر، چوب، ذغال، سيمان، و عمده‌ترين کشورهاى طرف تجارى آن فرانسه، ايتاليا، ژاپن و هلند مى‌باشد. اين کشور عضو پيمان سادک به رهبرى آفريقاى‌جنوبى است.

زيمبابوه

اين کشور با حدود ۵/۹ ميليون نفر جمعيت در جنوب قاره آفريقا و بدون دسترسى به آب‌هاى آزاد واقع گرديده و در جنوب با آفريقاى‌جنوبى هم‌مرز مى‌باشد. توليد ناخالص داخلى اين کشور در سال ۱۹۹۰، بالغ بر ۳۲/۵ ميليارد دلار آمريکا، نرخ تورم آن در سال ۱۹۹۱، ۳/۲۴ درصد بوده است. عمده‌ترين کالاهاى وارداتى اين کشور، وسائل نقليه موتوري، ماشين‌آلات، سوخت، توليدات نفتي، مواد شيميايى و عمده‌ترين کالاهاى صادراتى آن، تنباکو، طلا، شکر، مس، نيکل، ذرت، پنبه عمده‌ترين کشورهاى تجارى آن آفريقاى‌جنوبي، انگلستان، آمريکا، آلمان، ژاپن و بوتسوانا مى‌باشند.

ناميبيا

اين کشور با ۷/۱ ميليون نفر جمعيت در جنوب‌‌غربى آفريقا در ساحل اقيانوس اطلس واقع در جنوب و جنوب‌شرقى با کشورهاى آفريقاى‌جنوبى هم‌مرز است. اين کشور در سال ۱۹۹۰ موفق به کسب استقلال از آفريقاى‌جنوبى شده و شديداً از سياست‌هاى متخذه توسط رژيم اقليت سفيدپوست رنج مى‌برد. ناميبيا عليرغم دارا بودن بزرگترين معادن الماس در جهان و همچنين معادن غنى اورانيم و فلزات پايه طى دوران استعمار آفريقاى‌جنوبى در زمره کشورهاى با کمترين درجه توسعه يافتگى (LDC) قرار دارد به نحوى که توليد ناخالص داخلى اين کشور براى هر فرد در سال ۱۹۸۷، ۰۵/۱ دلار تخيمن زده شده است. توليد خالص داخلى اين کشور در سال ۱۹۹۱، ۱۷/۲ ميليارد دلار، نرخ تورم در همان سال ۱/۱۸ درصد بوده است.

بوتسوانا

اين کشور با حدود ۲/۱ ميليون نفر جمعيت در جنوب قاره آفريقا واقع گرديده و در شمال‌شرقى با کشور آفريقاى‌جنوبى هم‌مرز مى‌باشد. توليد ناخالص داخلى اين کشور در سال ۱۹۹۱ بالغ بر ۰۲/۳ ميليارد دلار و تورم آن در همان سال ۷/۱۱ درصد بوده است. عمده‌ترين کالاهاى وارداتى اين کشور وسائل نقليه، لوازم برقي، مواد غذايي، تنباکو، محصولات پلاستيکى و شيميايي، محصولات فلزي، کفش، پوشاک، چوب و کاغذ بوده که از کشورهاى آفريقاى‌جنوبي، انگلستان و آمريکا تأمين مى‌گردد. عمده‌ترين صادرات اين کشور نيز الماس، نيکل فرآورده‌هاى گوشتى بوده که به انگلستان، آمريکا و ساير کشورهاى آفريقائى ارسال مى‌گردد.

زاميبيا

اين کشور با حدود ۵/۸ ميليون نفر جمعيت در جنوب قاره آفريقا و به دور از آب‌هاى آزاد قرار دارد. توليد ناخالص داخلى اين کشور در سال ۱۹۹۱ بالغ بر ۵/۳ ميليارد دلار و تورم آن در همان سال بالغ بر ۶/۹۲ درصد بوده است. عمده‌ترين کالاهاى وارداتى اين کشور شامل ماشين‌آلات، وسائل نقليه، کالاهاى اساسى توليدي، مواد شيميائي، فلزات، مواد چربى و مواد غذايي، که از کشورهاى آفريقاى‌جنوبي، انگلستان، آلمان، آمريکا و ژاپن تأمين مى‌گردد. عمده‌ترين کالاهاى صادراتى اين کشور که عبارتند از مس، کبالت، روي،تنابکو، سرب به کشورهاى آمريکا، ژاپن، انگلستان، آلمان و آفريقاى‌جنوبى ارسال مى‌گردد.