تاريخچه روابط

از اواخر قرن گذشته تاکنون تقريباً هرچند سال يکبار يک اثر تحقيقى يا ادبى مربوط به ايران از زبان فارسى به زبان رومانيائى ترجمه و در اين کشور انتشار يافته است. تئودور کدرسکو (Teodor Codrescu) در سال ۱۸۴۶ ميلادى مقاله‌اى به نام يادداشت‌هائى دربارهٔ ايران نوشت. در اين مقاله مختصر و مستند، علاوه بر بيان وضع جغرافيائى و فرهنگى ايران، از خرابه‌هاى تخت جمشيد و آرامگاه‌هاى سعدى و حافظ نيز ياد شده است.


گلستان سعدى اولين کتابى است که از ادبيات فارسى به زبان رومانيائى به‌وسيلهٔ گئورگه پوپسکو چيدکانل (Gheorgh Popescu - Cidcanel) ترجمه شد و در سال ۱۹۰۵ در شهر پلويشت (Ploiesti) به‌چاپ رسيد. اين ترجمه کامل (به‌طورى‌که خود نويسنده يادآور شده) از زبان اصلى صورت گرفته است. جرجه کشبوک (George Cosbus) در سال ۱۹۱۱ براى اولين بار ترجمه‌اى از نامه‌ فردوسى به سلطان محمود را منتشر ساخت. مجموعه کتب فاکلا (Facla) در سال‌هاى ۱۹۱۰ و ۱۹۱۱ شماره ۶ خود را اختصاص به ترجمه‌اى از ادبيات فارسى داد. جرجه‌دان (George Dan) شاعر رومانى بعد از گذشت نيم قرن، گلستان سعدى را با استفاده از اثر پوپسکو چانکل در دو چاپ منتشر ساخت.


دکتر جرجه اولى‌يرو (George Ulieru) بين سال‌هاى ۱۹۰۵ - ۱۹۵۹ اندرزها و حکايات سعدى را از زبان انگليسى به رومانيائى ترجمه و به‌تدريج در روزنامه‌ها و مجلاتى که خود آنها را سرپرستى مى‌کرد و يا با آنها همکارى داشت، به‌چاپ رساند.


ترجمه‌هائى از آثار خيام نيز وجود دارد که آخرين آنها توسط جرجه پويا (George Pupa) و جرجه دان انجام شده است.


در بهار ۱۹۷۱ شمارهٔ ۶۱۹ سلسله انتشارات کتاب براى همه به منتخب افسانه‌هاى ايرانى اخصاص يافت. اين کتاب شامل ۳۵ افسانه و تحت عنوان پادشاه و وزير به ترجمه ولاديميرکلين (Vladimir Colin) و ويورل باجاکو در ۷۰ هزار جلد منتشر شد. (يافته‌هاى ايران‌شناسى در روماني، نوشته دکتر ويورل با جاکو، چاپ ۱۳۷۰)


روابط فرهنگى دو کشور پيش از پيروزى انقلاب‌اسلامى براساس موافقت‌نامه مورخ ۲۴ خرداد ۱۳۴۶ تنظيم مى‌شد و موارد ذيل را شامل مى‌گرديد:


همکارى بين داشگاه‌ها و مؤسسات علمى و تحقيقاتي، مبادله استادان و دانشمندان، تشکيل کنفرانس‌ها، اجراءِ برنامه‌هاى نمايشي، برقرارى نمايشگاه‌هاى علمى و هنري، اعطاء بورس‌هاى تحقيقاتى و تأمين وسايل مطالعه دانشمندان يک کشور ديگر.


بعد از پيروزى انقلاب اسلامي، همکارى‌هاى فرهنگى دو کشور ادامه يافت. در سال ۱۳۶۰ بين خبرگزارى جمهورى اسلامى ايران و خبرگزارى رومانى در زمينه مبادله اخبار موافقت‌نامه‌اى به امضاء رسيد.


در سال ۱۳۷۰ برنامه مبادلات علمي، آموزشى و فرهنگى بين دو کشور توسط وزراى خارجه ايران و رومانى در تهران به امضاء رسيد. اين برنامه براساس قرارداد فرهنگى منعقده در سال ۱۳۴۶، تنظيم شد. پس از امضاءِ اين برنامه، فستيوال فيلم و هفته فرهنگى جمهورى اسلامى ايران در بوکارست برگزار شد.


در پى سفر مدير کل امور کنسولى وزارت خارجه جمهورى اسلامى ايران در سال ۱۳۷۲ به بوکارست، يادداتش تفاهم همکارى‌هاى کنسولى بين دو کشور به امضاءِ رسيد و به‌موجب آن قرار شد رواديد ۶ ماهه مکرر براى رانندگان و همچنين تسهيلات لازم براى دانشجويان و خانواده آنها فراهم گردد. در همين سال دکتر شريعتمدارى رئيس فرهنگستان علوم به بوکارست سفر نمود که در اين سفر پروتکل همکارى‌هاى علمى و تحقيقاتى بين دو کشور به امضاء رسيد که از جمله موارد پيش‌بينى شده در آن مبادله استاد و نيز اجراءِ پروژه‌هاى تحقيقاتى مشترک است. در اين سفر همچنين صدها جلد کتاب به کرسى زبان فارسى در دانشگاه بوکارست اهداء گرديد. ضمناً نزديک به ۱۵۰۰ دانشجوى ايرانى در مؤسسات آموزش عالى رومانى حضور دارند و دانشجويان بورسيه بين نيز بين دو کشور مبادله شده‌اند.


لازم به ذکر است نمايش فيلم بدون دخترم هرگز توسط تلويزيون و سينماهاى رومانى اثر بسيار منفى در اذهان مردم داشته است.

وضعيت ايرانيان در روماني

تعداد ايرانيان در رومانى در حال حاضر نزديک به ۵۰۰۰ نفر است. اين افراد که بيشتر در شهرهاى بزرگ رومانى حضور دارند اکثراً رژيم کمونيستى به‌منظور تحصيل در دانشگاه، وارد اين کشور شده‌اند. پس از تحولات دسامبر ۱۹۸۹ ايرانيان زيادى اقدام به تأسيس شرکت کرد‌ه‌اند که تعداد آنها به حدود ۲۳۰۰ شرکت مى‌رسد. البته قريب به ۹۰% اين شرکت‌ها صورى است و فعاليت‌ اقتصادى ندارند. در حال حاضر تقريباً ۲۰۰ شرکت ايرانى فعال در رومانى وجود دارد.