بخشهاى مختلف اقتصادى قطر چین مکزیک آفریقای جنوبی اتریش کوبا لهستان نروژ مالزی فنلاند لیبی شیلی مجارستان لائوس ایسلند الجزایر پاکستان اندونزی جمهوری چک تایلند برمه (میانمار) آرژانتین بحرین بنگلادش سنگاپور عمان فیلیپین قبرس قزاقستان کره شمالی ویتنام رومانی کرواسی هلند آنگولا اوگاندا تونس جمهوری آفریقای مرکزی زامبیا صفحه بعدی 2 1 صفحه قبلی انرژی کشاورزی، ماهیگیری و دامپروری صنایع اولين امتياز کاوش نفت در قطر در سال ۱۹۳۵ به شرکت نفت ايران و انگليس اعطاء شد. بعداً اين امتياز به شرکت سهامى توسعه نفت منتقل گرديد. اولين ذخاير نفت در اين کشور در سال ۱۹۳۹ کشف شد با اينحال برنامه اکتشاف و توليد در طول جنگ دوم جهانى به تأخير افتاد. در سال ۱۹۵۲ شرکت قطر امتيازى جهت توسعه منطقه ساحلى فلات قاره بدست آورد و در سال ۱۹۶۰ در عدالشرقي واقع در ۱۰۰ کيلومترى شرق قطر نيز نفت کشف شد. سپس يک منطقه دريايى در محرم (Mahzam) و در سال ۱۹۷۰ سومين منطقه نفتى بولحنين (Bolhnine) کشف گرديد. در سال ۱۹۵۳ شرکت توسعه نفت به شرکت نفت قطر تغيير نام داد. قطر در سال ۱۹۶۱ به اوپک پيوست. در سال ۱۹۶۹ قطر و ابوظبى با يک برنامه توليد مشترک منطقهالبندق واقع در منطقه مرزى بين قطر و امارات موافقت کردند. به دنبال استقلال قطر در سال ۱۹۷۱ صنعت نفت مجدداً سازماندهى شده و در سال ۱۹۷۲ شرکت ملى نفت قطر جهت نظارت بر عمليات نفتى کشور تشکيل شد. در سال ۱۹۷۴ شرکت عمومى (دولتي) نفت قطر QGPC تأسيس شد و موافقتنامههايى را با شرکتهاى خارجى به منظور اعطاى ۶۰ درصد سودها به دولت به امضاء رساند. توليد نفت قطر در طول دهه ۷۰ و اوايل دهه ۸۰، با توجه به ضرورت ثابت نگه داشتن قيمتها و دلايلى ديگر، تغييرات قابل توجهى پيدا کرده و از ۵۷۰،۳۰۰ بشکه در ۱۹۷۳ به ۴۳۷،۶۰۰ بشکه در روز در سال ۱۹۷۵ کاهش يافت. ميانگين توليد نفت در سال ۱۹۷۹ بالغ بر ۵۰۸،۱۰۰ بشکه، ۱۹۸۲ بالغ بر ۳۳۲،۰۰۰ بشکه، ۱۹۸۴ بالغ بر ۴۰،۰۰۰ بشکه، ۱۹۸۶ به ميزان ۲۸۰،۰۰۰ بشکه، ۱۹۸۷ به ميزان ۳۳۰،۰۰۰ بشکه و در ۱۹۸۹ به ميزان ۳۷۵،۰۰۰ بشکه در روز بود. در ژوئيه ۱۹۹۰ منجر به تعليق سهميهها گرديد. اين تعليق به خاطر اعطاى اجازه به اعضاى اوپک جهت جبران عدم توليد نفت عراق و کويت بود. بين ماههاى اوت ۱۹۹۰ و فوريه ۱۹۹۱ ميانگين توليد نفت قطر حدود ۴۲۰،۰۰۰ بشکه در روز بود. پس از آزادى کويت، سهم توليد نفت قطر توسط اوپک ۳۹۹،۰۰۰ بشکه در روز تعيين شد با اين حال سقف توليد در فوريه ۱۹۹۲ به ۳۷۷،۰۰۰ بشکه در روز تقليل يافت. تعدادى شرکت خارجى جهت اکتشاف و استخراج نفت در قطر مشغول فعاليت مىباشند ذخاير ثابت شدۀ نفت خام در قطر در اول ژانويه ۱۹۹۱ رسماً بالغ بر ۴۵۰۰ ميليون بشکه (چهار ميليارد و پانصد ميليون بشکه) ارزيابى گرديده که با سقف توليد ۱۹۹۰ (۳۷۱،۰۰۰ بشکه) براى ۲۸ سال ديگر کافى دانسته شد. اولين پالايشگاه اصلى در سال ۱۹۷۴ در امسعيد تحت تصدى شرکت ملى توزيع نفت (NODCO) درآمد. اين شرکت در سال ۱۹۶۸ به منظور ادارۀ امور تصفيه و توزيع فرآوردههاى نفتى تأسيس شده بود. پالايشگاه امسعيد ظرفيتى برابر با ۶۲۰۰ بشکه در روز، در مقايسه با پالايشگاهى که در سال ۱۹۵۳ با ظرفيتى معادل تنها ۶۰۰ بشکه در روز تأسيس شده بود، داشت. پالايشگاه دوم با ظرفيتى معادل ۵۰،۰۰۰ بشکه در روز توسط يک شرکت فرانسوى به نام تکنيپ (Technip) احداث و در سال ۱۹۸۴ آغاز بکار نمود. در سال ۱۹۸۸ دو خط لوله جديد جهت انتقال توليدات سبک و سنگين از امسعيد به ترمينال صادراتى شرکت دولتى نفت قطر احداث شد. گفتنى است که مهمترين منابع نفت قطر در منطقه دخان قرار دارد. دولت قطر طى سالهاى اخير فعاليتهاى فشردهاى را در رابطه با اکتشاف و استخراج گاز طبيعى به عمل آورده است. تا اواسط دهه ۷۰ بخش اعظم گاز طبيعى به هدر مىرفت ولى در سال ۱۹۵۸ از اين امر به طور کامل جلوگيرى شد. فعاليتهاى اکتشافى در اواخر دهه ۷۰ نشان مىداد که منطقه ساحل شمالى قطر که قبلاً به نام گنبد شمالغربى معروف بوده، داراى يکى از بزرگترين منابع گاز طبيعى در جهان مىباشد. در سال ۱۹۹۰ ذخاير ثابت شده گاز شمال قطر بالغ بر ۵۰۰ تريليون فوت مکعب بود. با توجه به ذخاير بادوام گاز قطر، پروژه گاز منطقه شمال به عنوان يک پروژۀ حياتى براى اقتصاد کشور محسوب شده است. در اواخر دهه ۱۹۸۰ برنامههايى جهت توسعه منطقه شمال و تأسيس يک کارخانه مايعسازى گاز طبيعى در نظر گرفته شد ولى کاهش قيمتهاى نفت که منبع تأمين مالى اين پروژهها بود، موجب تجديدنظر در اين برنامهها گرديد. اولين مرحله در اين خصوص ساخت يک لوله ۸۰ کيلومترى جهت انتقال گاز طبيعى به رأس لافان (Ras Lafan) و ساخت يک لوله ديگر براى گازهاى مايع بود که در سال ۱۹۸۸ آغاز شد. هزينه مرحلهٔ اول بالغ بر ۱۳۰۰ ميليون دلار تخمين زده مىشد. در اواسط سال ۱۹۹۰ اعلام شد که ۹۰ درصد اولين مرحله به اتمام رسيده ولى کار تکميل آن به دليل تجاوز عراق به کويت و مشکلات ناشى از آن به تأخير افتاد. جريان توليد گاز رسماً در سوم سپتامبر ۱۹۹۱ آغاز گرديد. دولت قطر در نظر دارد که مرحله دوم را تا سال ۱۹۹۷ با هزينهاى معادل ۱۸۰۰ ميليون دلار (يک ميليارد و هشتصد ميليون دلار) به اتمام برساند و براى اين کار قراردادهايى را با شرکتهاى ژاپني، ايتاليايى و فرانسوى به امضاء رسانده است. با تکميل مرحله دوم، ظرفيت توليد منطقه شمال به ۷۰ ميليون مترمکعب در روز افزايش خواهد يافت. اولين کارخانه مايعسازى در سال ۱۹۷۵ در امسعيد با ظرفيت سالانه ۴۰۰،۰۰۰ تن متريک پروپان، ۲۵۰ هزار تن بوتان و ۱۵۰ هزار تن گازولين طبيعى تأسيس شده بود ولى با آتشسوزى سال ۱۹۷۷ از بين رفت. فاز دوم که همزمان با آتشسوزى فاز ۱ در دست احداث بود بههمراه دو کارخانه در سال ۱۹۸۰ به مرحله عملياتى رسيد. شرکت دولتى نفت قطر در نظر داشته است که در اوايل دهه ۹۰ يک خط لوله انتقال گاز طبيعى از امسعيد به جبل على در دبى با ظرفيت ۲۵۰ ميليون فوت مکعب در روز احداث کند. در اواسط ۱۹۹۲ شرکت فرانسوى ELF AQUITANE و شرکت ژاپنى SUMITOMO مطالعهاى مشترک با هزينه ۵۰۰ ميليون دلار جهت مايعسازى مشترک گاز و توزيع آن آغاز کردند. آنها در نظر دارند که گار منطقه شمال قطر را به ژاپن، تايوان و جمهورى کره تحويل دهند. قرار است کار اجراى اين پروژه در سال ۱۹۹۶۹ آغاز شود. در هشتم دى ۱۳۷۳ راديو تهران گزارش داد که قطر يک قرارداد ۴ ميليون دلارى را با يک شرکت خارجى جهت بهرهبردارى از گار منطقه شمال و انتقال آن به کشورهاى ديگر منعقد نموده است. در اواخر دهه ۸۰ و اوايل سال ۱۹۹۰ اخبارى حاکى از طرح کشور ترکيه و شوراى همکارى جهت انتقال آبشيرينکن ترکيه به اين کشورها از طريق يک خط لوله و انتقال گاز از قطر طى يک لوله ديگر به موازات آن کشيده مىشد، منتشر گرديد ولى بعداً اعلام شد که اين امر، با توجه به هزينه ۲۰ ميليارد دلارى آن، مقرون به صرفه نيست. همچنين همزمان با تحوّلات صلح اعراب و رژيم صهيونيستى در سال ۱۹۹۲ اعلام گرديد که يک هيئت بازرگانى ضمن بازديد فلسطين اشغالى موضوع احداث يک خط لوله جهت انتقال گاز قطر به فلسطين اشغالى را مورد گفتگو قرار داده است. شرکت دولتى قطر داراى دستگاههاى مدرن حفارى به ارزش ۹۹ ميليون ريال قطرى به نام راند است که مىتواند در دريا تا عمق ۲۰،۰۰۰ پا حفارى کند. مهمترين چاههاى نفتى قطر در شهرک دخان در قسمت ميانه غربى شبهجزيره قرار دارد. در اين منطقه دستگاههائى نصب شده که گار حاصله از نفت خام را قبل از انتقال به بندر امسعيد، از نفت جدا مىکند و در طول مسير لولههاى نفتى نيز پمپهاى فشار قوى نصب گرديده است. در حال حاضر مهمترين بندر بارگيرى نفتکشها، امسعيد است که در ۵۰ کيلومترى جنوب اين کشور واقع مىباشد. ديگر چاههاى مهم نفت عبارتند از: العدالشرقي، ميدان محزم، بولخينى که نفت استخراجى از اين چاهها به جزيره حالول انتقال يافته و ضمن ذخيره در انبارها، به خارج صادر مىگردد. انرژى تقاضاى داخلى براى آب در قطر جزو بالاترين مصرف سرانه آب در جهان بوده و لهذا دولت چندين طرح را براى توسعه شبکه آب آغاز کرده است. دولت در سال ۹۰-۱۹۸۹ مبلغ ۳۸۵ ميليون ريال به آب و برق اختصاص داد. در بودجه ۹۲-۱۹۹۱ مبلغ ۸۲۴ميليون ريال براى برق، آب و توسعه فرودگاه بينالمللى اختصاص يافت. در بودجه ۹۳-۱۹۹۲ وزارء تأکيد کردند که سياست موافقت با ايفاى يک نقش بزرگتر صنعتى توسط بخش خصوصى ادامه خواهد يافت. در سال ۱۹۹۰ ظرفيت توليد برق قطر معادل ۱۰۹۵ مگاوات بود. همچنين قرارداد ديگرى با شرکت آلمانى زيمنس جهت احداث ۲ مولد گازى به امضاء رسيد که ظرفيت توليد برق را ميان ۲۳۴ مگاوات ديگر در اوايل دهه ۹۰ افزايش مىداد. صفحه بعدی 2 1 صفحه قبلی چاپ دانلود صفحه افزودن به علاقمندیها