روابط سياسى بين ايران و ليبى براى اولين بار در تاريخ ۹/۱۰/۱۳۴۶ در زمان رژيم گذشته در سطح سفارت برقرار گرديد.


در سال ۱۳۴۷ سفير ايران در تونس به‌ عنوان سفير اکرديته در طرابلس تعيين شد و روابط دو کشور حتى پس از روى کار آمدن مُعَمرقذافى نيز همچنان ادامه يافت و در اواخر سال ۱۳۴۸ سفير اکرديته ايران با مقامات دولت ليبى ملاقات و مذاکره نمود. ولى هيچ‌گونه پيشرفتى در مناسبات دو کشور حاصل نگرديد و از حد تشريفات و تعارفات ديپلماتيک فراتر نرفت.


تا اينکه در سال ۱۳۵۰ به دنبال بازگشت جزاير سه‌گانهٔ ايرانى در جنوب توسط حکومت وقت، مخالفت‌هائى از سوى دولت ليبى ابراز شد و روابط دو کشور کم‌کم رو به سردى نهاد. با به رسمّيت شناخته شدن حق تاريخى ايران بر جزاير مزبور در تاريخ ۹/۹/۱۳۵۰، دولت ليبى به اتفاق الجزاير، يَمَن جنوبى در آن زمان و عراق عليه ايران به شوراى امنيّت سازمان ملل متحد شکايت نمودند که با توجه به حمايت کشورهاى غربى اين شکايت به جائى نرسيد و مختومه اعلام گرديد.



از دى ماه سال ۱۳۵۱ دولت ليبى به‌طور علنى به مخالفت با رژيم شاه و حمايت از گروه‌هاى تجزيه طلب در جنوب پرداخت و با اوج گرفتن مبارزات انقلاب‌ در سال ۱۳۵۶ مقامات ليبى به‌ ويژه سرهنگ قذافى رهبرى اين کشور از مبارزات و مجاهدت‌هاى ملت مسلمان ايران عليه نظام شاهنشاهى پشتيبانى نمودند. بلافاصله بعد از پيروزى انقلاب دولت ليبى هيئت‌هائى را براى تبريک و حمايت از آرمان‌هاى انقلاب و مذاکره پيرامون برقرارى روابط دو جانبهٔ سياسى به ايران گسيل داشتند و تا امضاء نخستين يادداشت تفاهم کميسيون مشترک، سفرها و ديدارهاى متعددى بين دو کشور صورت گرفته است که به مهم‌ترين آنها اشاره مى‌گردد:


- سفر سعد مجبر و محمد بشارى به‌عنوان نمايندگان ليبى به ايران


- شرکت هيئتى از اعضاء حزب جمهورى اسلامى و سپاه پاسداران انقلاب‌ براى شرکت در جشن تعطيلى پايگاه‌هاى آمريکا و جماهيرى ليبى


- سفير هيئتى به سرپرستى شهيد محمد منتظرى به اين کشور


- و در تير ماه ۱۳۵۸ آقاى سعد مجبر مجدداً با در دست داشتن حکمى از سوى آقاى تريکى وزير خارجه وقت دولت ليبى براى مذاکره در باب برقرارى روابط سياسى به تهران آمد و در تاريخ ۲۴/۸/۱۳۵۸ وى با وزير خارجه وقت ايران ملاقات نمود. که در اين ديدار طرفين با برقرارى روابط سياسى فى‌مابين موافقت نمودند و اعلاميه آن در روزنامه‌هاى رسمى کشور انتشار يافت.


از آن زمان به بعد سفارت جماهير ليبى به‌طور رسمى افتتاح و آقاى سعد مجبر به عنوان اولين کاردار اين کشور در ايران به فعاليّت خود ادامه داد. دولت متبوع وى در مورخ ۱۷/۱/۱۳۵۹ براى آقاى سعد مجبر به‌عنوان سفير درخواست پذيرش نمود که موافقت ايران اعلام و وى در مورخ ۱۴/۳/۱۳۵۹ استوارنامه خود را به وزير خارجه وقت تسليم نمود.


در نيمه دوم مهر ماه ۱۳۵۹ آقاى على خُرّم به‌عنوان کاردار ايران به ليبى اعزام گرديد. مقارن با ديدار شهيد محمدعلى رجائى نخست وزير وقت از اين کشور سفارت ايران در مورخ ۲۹/۷/۱۳۵۹ به شکل رسمى افتتاح گرديد.


در دى ماه ۱۳۶۰ آقاى مهدى شاملو به‌ عنوان سفير ايران در ليبى تعيين گرديد. بعد از ايشان به ترتيب آقاى باقرى به‌عنوان کاردار و حجت‌الاسلام و المسلمين آقاى خوانسارى به‌عنوان سفير به ليبى اعزام گرديدند. در تير ماه ۱۳۶۹ حجت‌الاسلام محمدرضا نورى شاهرودى به‌عنوان سفير ايران در جماهيرى ليبى تعيين گرديد و در تير ماه ۱۳۷۵ مأموريت ايشان در اين کشور خاتمه يافت و از آن تاريخ تاکنون سفارت ايران به سرپرستى آقاى ميرزائى به ‌عنوان سفير اداره مى‌گردد.


لازم به ذکر است که از سال ۱۳۶۰ به اين سو روابط سياسى و اقتصادى دو کشور به شکل مستمر رو به گسترش بوده و مقامات دو کشور ديدارهاى متقابل از ليبى و ايران داشته و قراردادهائى نيز در قالب اجلا‌س‌هاى کميسيون نيز امضاء گرديده است.


- در ديدار آقاى هاشمى رفسنجانى رئيس مجلس وقت و سفر وزير راه و ترابرى ايران به طرابلس انعقاد قراردادهائى در خصوص ايجاد خط هوائى مستقيم بين دو کشور و نيز توافق در خصوص تشکيل کميسيون مشترک از سوى دولتين مورد تأکيد قرار گرفت.


- سفير شهيد موسى کلانترى وزير راه و ترابرى وقت و تنظيم يادداشت تفاهم در زمينه‌هاى هواپيمائى حمل و نقل زمينى و دريائي، هواشناسي، تبليغاتي، آموزشى و فرهنگي، همکارى‌هاى فنى و نيروى کارگري.


- ديدار مهندس ميرحسين موسوى وزير خارجه وقت در رأس هيئتى براى شرکت در کنفرانس جبهه پايدارى و مذاکره با مقامات عالى‌رتبه ليبي.


- ديدار مجدد مهندس ميرحسين موسوى نخست وزير وقت به هنگام ديدار از شمال آفريقا و ملاقات با مقامات ليبى و رهبرى اين کشور.


- سفر دکتر على‌اکبر ولايتى وزير امور خارجهٔ وقت در رأس هيئتى به ليبى و امضاء يک پيش‌نويس قرارداد همکارى‌هاى اقتصادى و فنى بين دو کشور.


- ديدار مقام معظم رهبرى از جماهيرى ليبى هنگام عهده‌دار بودن رياست جمهورى در سال ۱۳۶۴ که در گسترش روابط فى‌مابين نقش مهمى داشت.


از سال ۱۳۶۴ تا سال ۱۳۷۴ هيئت‌هاى مختلف کارشناسى ديدارهاى متقابل از دو کشور به عمل آورده‌اند.


- ديدار وزير مسکن وقت کشورمان در سال ۱۳۷۴ از ليبى و امضاء يک يادداشت تفاهم همکارى در زمينه‌هاى مختلف مسکن و شهرسازي.


- ديدار وزير کشاورزى در تابستان سال ۱۳۷۴ از ليبى و ملاقات با مقامات اين کشور و امضاء يادداشت تفاهم در زمينه‌هاى مختلف کشاورزي.


- ديدار وزراء ارتباطات و کشاورزى و صنايع ليبى در رأس هيئت‌هائى به ايران در سال‌هاى ۱۳۷۴ و ۱۳۷۵ که يادداشت تفاهم‌هائى به امضاء وزراء وقت دو کشور رسيده است.


- سفر وزير صنايع آقاى نعمت‌زاده در دى ماه ۱۳۷۵ به منظور امضاء قرارداد کارخانه سيمان ۲۲۰۰ تُنى زليتن که قرار است توسط شرکت احداث صنعت در کشورمان در ليبى احداث گردد.


آخرين ديدار وزير خارجه وقت کشورمان از جماهيرى ليبى فروردين ماه سال ۱۳۷۶ که در اين ديدار با آقاى قذافى رهبر ليبى ملاقات نمود و دعوت‌نامه آقاى هاشمى رفسنجانى رياست جمهور وقت را به منظور شرکت وى در اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامى در تهران تسليم نمود و آخرين ديدار خارجه ليبى از ايران که به منظور شرکت در اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامى در آذر ماه ۱۳۷۶ صورت گرفت.


همچنين به موازات روابط خوب سياسي، دو کشور اهتمام خود را در جهت تعميق و گسترش مناسبات اقتصادى ابراز داشته‌اند و به اين منظور روابط اقتصادى دو کشور در چارچوب اجلاس‌هاى کميسيون مشترک فى‌مابين پيگيرى مى‌شود تاکنون هفت اجلاس کميسيون مشترک دو کشور که آخرين آن در ارديبهشت ماه سال ۱۳۷۵ در تهران بود، برگزار شده است. قرار است اجلاس هشتم کميسيون مذکور در سال ۱۳۷۷ برگزار گردد.