بخشهاى مختلف اقتصادى

کشاورزى

اسپانيا در اوايل قرن ۱۶ براى اعمال سياست استعمارى خود مقرراتى وضع کرده بودند که مطابق آن با شرايطى به کارگران و متقابلاً به صاحبان القاب مقدارى از زمين‌هاى جزيره (که تحت مقررات حق نيروى دفاع به مالکيت پادشاه اسپانيا درآمده بود) را مى‌بخشيدند تا از آن استفاده کنند؛ ولى اين شرايط هم بدلايلى قابل اعمال نبود و ادامه نيافت و تغييرات فراوانى پيدا کرد. بعدها طى مبارزات سال‌هاى آخر قرن ۱۹ عليه تسلط استعمارى اسپانيا، زمين‌ها که روزگارى بطور گسترده بين مالکين جزء تقسيم شده بود در دست چند نفر متمرکز گرديد و کوبا مبدل به جامعه‌اى بى‌ثبات و صدمه‌پذير و داراى اقتصاد تک‌محصولي، متشکل از اجاره داران و کارگران روزمزد شد. يکى از جنبه‌هاى غيرعادى کشاورزى کوبا در زمان پيش از انقلاب اين بود که قسمت اعظم مزارع و کارخانه‌ها متعلق به کمپانى‌هاى آمريکايى بود. بالاخره دوره گسترده نفوذ آمريکائيان در کوبا که بدنبال استعمار قبلى اسپانيا آغاز شد؛ نتيجه‌اش برقرارى نظام اقتصادى لاتى فونديا يا روزمزدي با تمام بدبختى و نکبت‌هايش و رکود درآمد ملى کوبا بود.

اين جزيره دو ميليون آک‌مرتع و ۵۰ ميليون آک‌زمين غنى کشاورزى دارد؛ ولى اکثريت قريب به اتفاق ۶ ميليون ساکنان آن در فقر شديد بسر مى‌برند. سنگينى بار فقر مخصوصاً بر دوش کارگران روستايى بود. نيم ميليون از کارگران روستايى زندگيشان بسته به شکر بود و فقط در حدود ۱۰% آنها کار مداوم داشتند که از اين کار ساليانه حد متوسط ۴۵۰ دلار در مى‌آوردند؛ ولى بقيه طبق تقاضاى فصل کار شکر، سرکار مى‌رفتند و جمعاً ۶۵ تا ۱۰۵ روز کار مى‌کردند و ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار مزد مى‌گرفتند.

در سيستم لاتى فونديا نواحى وسيعى که در اختيار مالکين بود همه مورد استفاده قرار نمى‌گرفت در حالى که ۸۲% از کل زمين‌هاى کوبا زمين زراعتى بود فقط ۲۲% آن کشت مى‌شد. در تعداد زيادى از زمين‌هاى اربابى (لاتى فوندياها) که بزرگتر از ۲۵۰۰ آک بود در بيش از ۱۰% از تمام زمين، غله کشت نمى‌شد.

به رغم اين نسبت زمين قابل کشت کوبا به کل زمين موجود و درجه حاصلخيزى خاک آن در دنيا نظاير معدودى دارد اين کشور مجبور بود ساليانه مقاديرى برنج و لوبيا و چربى و دانه روغنى و روغن و پنبه و ذرت به بهاى تقريباً ۹۵ ميليون دلار به کشور وارد سازد.

سنديکاى کشاورزان کوچک

سنديکاى کشاورزان کوچک (ANAP) متشکل از کشاورزان مستقلى است که خارج از سيستم کشاورزى اشتراکى دولت عمل مى‌کنند. اهميت اقتصادى و سياسى آنها با اين حقيقت که در حدود يک پنجم از سرزمين‌هاى حاصلخير در کشور مالک هستند. تأکيد مى‌شود گرچه آنان بر روى بذرهاى ويژه‌اى مانند تنباکو - قهوه و سيبک بيشتر فعاليت دارند مانند ساير ارگان‌ها، (ANAP) نيز کانال ارتباطى است بين رژيم، بويژه (PCC) و اعضاى آن. علاوه بر اين (ANAP) يک فرصت مستقيم براى کشاورزان مستقل فراهم مى‌کند تا در فعاليت‌هاى سياسى و يکپارچگى انقلاب شرکت کنند.

شرايط ويژه‌اى که طى آن اعضاء (ANAP) قادر به ايفاى نقش هستند در قانون اساسى ۱۹۷۶ به رسميت و تصويب رسيد (اساس‌نامه‌هاى ۲ - ۲۰ و ۲۴) تنها آن اعضا از خانواده که بر روى زمين کار مى‌کنند، آن را به ارث خواهند برد (اساس‌نامه ۲۴) گرچه دولت امتياز برتر در خريد زمينى که به فروش گذاشته شده است دارد.

کشاورزان خصوصي، از دولت، کود، بذر و ابزار دريافت مى‌کنند. در عوض بايد درصدى از محصول خود را زير قيمت بازار به دولت بفروشند.

دوره کوتاه مدت بازار کشاورزان در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوايل ۱۹۸۰ سبب يک ثروت بادآورده براى کشاورزان مستقل گرديد (توليدات خود را با قيمت بازار فروختند) کوبا سعى کرده و مايل است تمام کشاورزان مستقل را به سمت پروژه‌هاى مالکيت دولتى جذب نمايد و براى ايجاد چنين انگيزه‌اى در آنان از تمهيداتى از قبيل سوبسيد و آئين‌نامه‌هاى رسمى استفاده مى‌نمايد. گرچه روش جارى تأثير شگرف خود را در سال‌هاى آتى نشان نخواهد داد.

دامدارى

دامدارى درکوبا در بدو ورود اسپانيايى‌ها اهميت داشت و توسعه پيدا کرد و اين توسعه تا آنجا انجاميد که دامدارى اولين منبع درآمد اسپانيايى‌ها شد.

هر سال، شمار بسيارى وام از مکزيک و اتازونى وارد مى‌شد و تا قرن ۱۸ در رديف اول رشته‌هاى درآمدساز آن روز بشمار مى‌رفت تا آن که در قرن ۱۹ اهميت خود را از دست داد و در سال‌هاى بعد از ۱۸۹۹ که جنگ استقلال خاتمه يافت مجبور بودند براى مصرف داخل کوبا از خارج دام وارد کنند. بعد از شکر و نيکل ماهيگيرى و ماهى در جهت صادرات مقام سوم را دارد.

جنگلدارى

%۲۵ زمين اين کشور شامل مناطق جنگلى است که اين جنگل‌ها داراى چوب‌هاى با ارزشى از قبيل ماهون و سَرو و همچنين چوب‌هاى خشک، فيبر، صمغ، رزين و روغن مى‌باشند.

چوب سرو براى ساخت جعبه‌هاى سيگار محلى مصرف مى‌شود و ماهون به ساير کشورها صادر مى‌گردد. در سال ۱۹۸۹، m ۱۸۲/۴ نهال کاشته شد که شامل درختانى از قبيل اکاليپتوس، کاج، ماهون، سرو و کازارينا مى‌گرديد.