آب‌هاى داخلى (رودها - درياچه‌ها)

رودهاى عمدهٔ برمه عبارتند از: رود بزرگ و پر آب ايراوادى که به‌طور عمده از خاک برمه سرچشمه گرفته و بيش از يک هزار کيلومتر آن قابل کشتيرانى است. اين رود به خليج مارتابان در درياى آندمان مى‌ريزد. دومين رودخانه بزرگ برمه سالوين است که تقريباً موازى با ايراوادى از شمال به سمت جنوب جريان دارد. اين رودخانه از خاک چين سرچشمه گرفته و به خليج مارتابان مى‌ريزد. دو رودخانه مزبور آب‌هاى قسمت عمده خاک برمه را در خود جمع کرده و رودخانه ايراوادى را به صورت بزرگ‌ترين وسيله حمل و نقل و همچين آبيارى درآورده است. صدها رودخانهٔ بزرگ و کوچک ديگر نيز در برمه جريان دارند که بعضى از آنها از شعبه‌هاى دو رود فوق‌الذکر بوده است، و برخى ديگر نظير رودخانه چنيدوين، سى تانگ، ليم رو - Lemro به خليج بنگال مى‌ريزند.


رود سالوين در دره عميقى در اين فلات جريان دارد که به‌علت عمق زياد و کم عرض بودن دره، زمين‌هاى چندانى براى کشاورزى در آن وجود ندارد. لکن با توجه به اختلاف سطح قسمت عليا و رود مزبور امکانات فراوان سدسازى و توليد برق وجود دارد.


درياچه‌هاى چندانى در برمه وجود ندارد، بزرگ‌ترين درياچه اين کشور اينله، مى‌باشد که داراى ۱۶۱ کيلومترمربع وسعت است و در فلات شان قرار دارد. آب‌هاى اضافى درياچه مزبور در يکى از شعب رودخانه سالوين تخليه مى‌گردد. اين درياچه داراى منابع غنى ماهى بوده و بخشى از حاصلخيزترين اراضى برمه در کنار آن قرار دارد.


عوارض طبيعى

عوارض طبيعي، برمه را به چهار نوار (منطقه) شمالي، جنوبى تقسيم مى‌نمايند. اين چهار منطقه از شرق به غرب عبارتند از: فلات شان، منطقه مرکزي، منطقه کوهستانى غربى و نوار ساحلى آراکان.


ارتفاع فلات شان که دره‌هاى عميقى آن را قطع مى‌کند به هزار متر مى‌رسد و ديوارهٔ غربى اين فلات که ششصد متر ارتفاع دارد، به‌خوبى مشخص است. فلات مزبور به‌طور عمده کوهستانى بوده و ارتفاع قله‌هاى بعضى از کشورهاى اين منطقه به دو هزار متر مى‌رسد.


در منطقه مرکزى رودخانه ايراوادى و شعبه‌هاى آن جريان دارد و دلتاى اين رود تقريباً ۲۶ هزار کيلومتر مربع وسعت دارد، که پرجمعيت‌ترين منطقه کشور و محل عمده توليد برنج در کشور برمه مى‌باشد. در قمست شمالى نوار مرکزى مرتفع‌ترين کوه‌هاى کشور قرار دارند، از آن جمله قله معروف هکاکابورازى - Hekaka Bourazi، که ۶۱۰۰ متر ارتفاع دارد و قله ساراماتى - Saramati، که بلندى آن به ۳۸۰۰ متر مى‌رسد.


نوار کوهستانى غربى نيز از مرزهاى مشترک با هند شروع شده، و تا درياى آندمان ادامه دارد. بلندترين قله آن حدود سه هزار متر ارتفاع دارد و دره‌هاى آن به‌قدرى پر پيچ و خم مى‌باشند که اين منطقه نه براى کشاورزى و سکونت مناسب است و نه عبور از آن به سادگى امکان‌پذير مى‌باشد. کوه‌هاى نوار کوهستانى غربى به کوه‌هاى آراکان - Arakan مشهور مى‌باشند.


منطقه نوار ساحلى آراکان، کم عرض و خاک آن به‌طور عمده رسوبى مى‌باشد. اين منطقه بين کوه‌هاى آرکان و خليج بنگال قرار دارد و در نقاط ساحلى آن صدها جزيرهٔ بزرگ و کوچک واقع است.


منطقه مزبور از لحاظ کشاورزى بسيار مناسب و يکى از نقاط عمدهٔ توليد برنج مى‌باشد، ليکن ارتباط آن با بقيهٔ برمه بسيار مشکل بوده و رفت و آمد براى اهالى آن منطقه به بنگلادش بسيار ساده‌تر از رفت و آمد به برمه مى‌باشد.


آب و هوا

آب و هواى برمه، تحت تأثير وزش بادهاى مرطوب موسمى مى‌باشد که از اقيانوس هند به‌طرف برمه مى‌وزد و سال را به سه فصل تقسيم مى‌نمايد.


۱- فصل بارانى از اوائل خرداد تا اواخر مهر (از اواخر مِى تا اواخر اُکتبر)


۲- فصل سرد از اوائل آبان تا اواخر بهمن (اواخر اکتبر تا اواسط فوريه)


۳- فصل گرم از اواخر بهمن تا اوائل خرداد (اواسط فوريه تا اواخر مي)


غير از کوهستان‌هاى شمال و شمال غرب و کوهستان‌هاى فلات شان ميزان درجه حرارت در سراسر برمه در تمام مدت سال گرم مى‌باشد و فصل غيرگرم فقط در مقايسه با فصل گرما، کمى خنک‌تر مى‌باشد. حد متوسط ميزان حرارت ۸۰ درجه فارنهايت (۷/۲۶ درجه سانتيگراد) مى‌باشد، ليکن بين نقاط مختلف کشور ميزان اختلاف درجه حرارت تفاوت بسيار دارد، در فصل بارانى ميزان رطوبت در نقاط ساحلى کم ارتفاع بسيار بالا رفته و گرما ممکن است به ۱۰۰ درجه فارنهايت (تقريباً ۳۸ درجه سانتيگراد) برسد.


معمولاً ميزان حرارت در فلات شان ۱۰ تا ۱۵ درجه کمتر از ميزان حرارت نواحى کم ارتفاع مى‌باشد، در مناطق شمالى و شمال غربى بسيارى از کوه‌ها برف دائمى دارند. منطقه آراکان و تناسريوم پرباران‌ترين منطقه کشور بوده و ميزان ريزش ساليانه باران به ۵ متر مى‌رسد.


در مناطق شمالى کشور، ميزان بارش ساليانه تقريباً به دو متر مى‌رسد و در نواحى مرکزى ميزان بارندگى کمتر است.