بنگلادش و سازمان سارک

ضياءالرحمن رئيس‌جمهور بنگلادش پس از ديدار از کشورهاى هند، پاکستان، نپال و سريلانکا پيشنهادى مبنى بر همکارى منطقه‌اى بين هفت کشور منطقه (از جمله مالديو و بوتان و برمه) را اعلام کرد. پاکستان ابتداء با اين پيشنهاد مخالفت کرد زيرا از آن بيم داشت که هند بر اين گروه تسلط يابد. هند نيز مردد بود شايد به اين دليل که اين طرح را وسيله‌اى براى محدود کردن تسلط خود مى‌ديد. ضياء در اوت ۱۹۸۰ يک پيشنهاد رسمى ارائه داد. يک‌سرى اجلاس توسط هفت وزير خارجه نهايتاً منجر به موافقت رسمى در اوت ۱۹۸۳ در دهلى نو شد که برقرارى سازمان همکاى‌هاى منطقه‌اى جنوب آسيا (سارک - South Asia Assocation for Regional Co-Operatin (SAARC)) را به‌دنبال داشت. اين گروه از مسائل سياسى و موضوعات دو جانبه دورى کرد. اما موافقت کرده است که مسائل اجتماعي، اقتصادي، زيست محيطى و تکنولوژيکى را تا حد وسيعى مطرح کند.

ولى آنچه به‌صورت مانعى بر سر دستيابى به راه حل‌هاى جامع در سارک خودنمائى مى‌کند تنش‌ها و اختلافاتى است که بين اعضاء اتحاديه وجود دارد و در رأس آن اختلافات هند و پاکستان است. هند علاوه بر پاکستان با ديگر همسايگان خود مثل نپال، سريلانکا و بنگلادش نيز اختلافات مشابهى دارد که اين اختلافات مى‌تواند نيل به راه‌حل‌هاى مشترک منطقه‌اى را تهديد کند. به‌خصوص که هندى‌ها همواره درصدد ديکته کردن سياست به سريلانکا، نپال و بنگلادش بوده‌اند. به‌دليل همين خصومت‌ها به رغم تشکيل اتحاديه سارک فقط دو درصد از معاملات خارجى کشورهاى اين اتحاديه بين خودشان انجام مى‌شود. وقتى پاکستان نياز به مواد غذائى دارد که مى‌تواند به‌راحتى آن را از هند خريدارى کند، به‌علت اختلافات دو جانبه به سراغ کشورهاى ديگر مى‌رود و امکانات تردد هوائى بين کشورهاى اتحاديه سارک مشکل‌تر از ارتباط هر يک از آنها با کشورها دور دست غربى است.

تصوير تشکيل اروپاى متحد تأثيرات مشابهى بر اتحاديه‌هاى منطقه‌اى ديگر مثل سارک به‌جاى گذاشته تا کشورهاى عضو اين اتحاديه بتوانند به آسانى نسبت به حذف قوانين دست و پاگير اقدام نمايند. اجلاس سارک تاکنون شش اجلاس سران داشته است و هفتمين اجلاس سران در ۱۹۹۲ در داکا تشکيل شد.