جنبش‌هاى سياسى مردم بحرين در حقيقت از زمانى آغاز شد که استعمار انگلستان رسماً در ۱۸۹۲ سلطهٔ کامل استعمارى خود را بر اين سرزمين‌ برقرار کرد. انگلستان قبلاً قراردادهاى گوناگونى با حکام بحرين امضاء کرده بود و هر بار آن سرزمين را يک گام به‌سوى چيرگى کامل استعمار خويش نزديک‌تر مى‌ساخت. نخستين سرکشى و قيام عمومى مردم بحرين در مارس ۱۸۹۵ برضد شيخ‌عيسى بن على رخ داد. عيسى نخستين حاکم آل خليفه در بحرين بود که بدون هرگونه ارتباط با ايران بر آن سرزمين حکومت مى‌کرد. در آن هنگام نماينده سياسى انگلستان در خليج‌فارس به نام سرهنگ آرنولدويلسن از مسقط وارد بحرين شد. ابتکارات سرهنگ ويلسن منجر به مهاجرت قيام‌کنندگان در محرم ۱۳۱۳ (ژوئيه ۱۸۹۵) به زباره در شمال باخترى شبه جزيرهٔ قطر شد. مهاجرت اين گروه به زباره، سبب برخوردهاى شديدى ميان حاکمان بحرين و شيوخ آل ثانى در قطر گرديد. همين برخوردها بود که سرانجام موجب عقد قرارداد تحت‌الحمايگى با آل ثانى و تولد شيخ‌نشين قطر شد. اين دگرگونى‌ها نقطه آغاز اختلافات سرزمينى و مرزى ميان بحرين و قطر بود که سرانجام با داورى ديوان لاهه در سال ۲۰۰۱ پايان يافت (پيروز مجتهدزاده - در بحرين چه مى‌گذرد؟ ماهنامهٔ اطلاعات سياسى - اقتصادى س ۹ - ش ۸۸ - ۸۷، ۱۳۷۳).


انگليسى‌ها در ۱۹۲۳، شيخ‌عيسى‌بن‌على را به اتهام مخالفت با انگلستان معزول کردند و يک نمايندگى در بحرين تأسيس نمودند. شيخ ‌عيسى‌ متهم شده بود که از ادعاى مالکيت ايران بر بحرين استقبال مى‌کند. انگلستان يکى از ورزيده‌ترين افسران استعماريِ خود، به‌نام سرچارلزبلگريو (Sir Charles Belgrave) را در ۱۹۲۶ به‌عنوان مشاور امير بحرين روانه آن سرزمين کرد. اين اقدام انگلستان نفوذ استعمارى آن را ژرفتر ساخت، ولى اقدامات خشونت‌آميز وى در بحرين سبب بالا گرفتن نفرت روزافزون مردم بحرين از او شد به‌طورى‌که نخستين اعتصابات عمومى بحرين در ۱۹۳۸ روى داد و سرانجام بلگريو از بحرين انجاميد. (پيروز مجتهدزاده - در بحرين چه مى‌گذرد؟ ماهنامهٔ اطلاعات سياسى - اقتصادى - س ۹ - ش ۸۸ - ۸۷، ۱۳۷۳)


در دوران بعداز جنگ جهانى دوم، اين اعتصابات و تظاهرات نسبتاً محدود، تبديل به جنبش‌هاى عمومى گسترده‌اى در بحرين شد. انگلستان که مى‌دانست سست شدن کنترل بر بحرين برابر با از دست رفتن سلطه‌اش بر سراسر خليج‌فارس خواهد بود، تصميم گرفت به هر بهائي، جنبش‌هاى مردم بحرين را سرکوب کند. در اين راه بود که عوامل انگلستان برخوردهاى شيعه - سنى را در بحرين تشويق کردند. اين برخوردها در ۱۹۵۳ تا اندازه‌اى جدى بود که بيم تبديل شدن مبارزات آزادى خواهى بحرين به نبردهاى مذهبى و جنگ داخلي، مى‌رفت. ولى رهبران هر دو شاخهٔ شيعه و سنى عاقلانه متوجهٔ خطرات اين وضع شدند و کنفرانسى براى رسيدگى به اين مسئله در روستاى سنابس (درشمال جزيره بحرين) تشکيل دادند و کميته‌اى به نام الجنة وحده‌‌الوطني (کميته وحدت ملّي) به‌وجود آوردند. اين کميته، شعار نه شيعه و نه سنى و از اين پس را عنوان کرد و توانست به مسئلهٔ برخوردهاى مذهبى در بحرين پايان دهد.