ورزش کُشتى از دوران باستان به شکل‌هاى مختلف در اکثر کشورها، شهرها، و قبايل، براى مردم آشنا و شايد از دوران‌هاى نخستين ظهور انسان، بر روى کرهٔ زمين بوده، و در اوقات فراغت يا در جنگل‌ها به شکل طبيعى و غريزى اجراء مى‌شده است. بخشى از اوقات فراغت انسان‌هاى اوليه به‌منظور کسب مهارت و آمادگى لازم، به کُشتى گرفتن اختصاص مى‌يافت، زيرا، موقعيت و مقام مردانى که زورمندتر از بقيه بودند بيشتر بود تا جائى که اينان رئيس و فرماندهٔ بقيه مى‌شدند.
در جنگ‌هاى دوران باستان، ابتدا پهلوانانِ هر لشکر، براى کُشتى گرفتن به ميدان مبارزه مى‌رفتند. در قصص انبياء، سخن از پهلوانى به‌نام سامسون به ميان مى‌آيد که قدرت بدنى خارق‌العاده‌اى داشت و مى‌توانست با حيوانات نيرومندى مانند؛ شير، کُشتى بگيرد و آنها را مغلوب قدرت خود سازد. کُشتى را نيز به انبياء و اولياء خدا نسبت مى‌دهند، نقل است که هنر کُشتى گرفتن از اولاد يعقوب پيغمبر (ع) بوده و حضرت يعقوب (ع) اين علم را مى‌دانسته و به فرزندان خود، به‌منظور گرفتن و دفع دشمن آموخته است. گفته‌اند که حضرت آدم (ع)، ۴۴۰ هنر مى‌دانسته، از جملهٔ اين هنرها، هنر کُشتى گرفتن بوده است و در روايات آمده که حضرت حمزهٔ سيدالشهداء که با کافران جنگ مى‌کرد، اکثر دشمنان را با کُشتى بر زمين مى‌زد. و همچنين نقل ديگرى است که امام حسن (ع) و امام حسين (ع) را با يکديگر کشتى مى‌گرفتند و مشوقين آنها حضرت رسول (ص) و جبرئيل (ع) بوده‌اند.
کشتى ميان دو پهلوان به نام‌هاى اوليس و آژاکس از جالبترين قصه‌هاى هومر شاعر يونان باستان است.
کشتى معروف رستم و سهراب نيز يکى از آشناترين قصه‌هاى ما ايرانيان است که فردوسى در کتاب شاهنامه از آن به زبان شعر ياد مى‌کند.
تاريخچهٔ کشتى در جهان
بسيارى از کتيبه‌هائى که روزگاران قديم و حدود پنج‌هزار سال پيش به‌جاى مانده ثابت مى‌کند که کشتى در ميان مصريان و آشوريان رواج بسيار داشته است. در کتيبه‌هائى که در دهکدهٔ بنى‌حسن، در کنار رود نيل، از دوران مصر باستان به‌دست آمده، صدها نقاشى از حالات مختلف کشتى گرفتن ديده مى‌شود، و هر تصوير بيانگر اجراء يک فن خاص کشتى است. در سال ۱۹۳۸ ميلادي، در ويرانه‌هاى معبد کيافاجه (در بين‌النهرين، نزديک بغداد) دو لوح سنگى و برنزى به‌دست آمد که بر روى آن شکل‌هاى برجسته‌اى از مبارزهٔ کشتى‌گيران ديده مى‌شود. اين لوح‌ها متعلق به سومريان در سه هزار سال پيش از ميلاد است.
کشتى جهان و معروفترين کشتى‌گيران آن
در مسابقات جهانى و بازى‌هاى المپيک، هر بار حدود ۵۰۰ کشتى‌گير قدرتمند، از سراسر دنيا قدم به ميدان مسابقه مى‌گذارند که در آن ميان، کشورهاى شوروى (روسيه و کشورهاى تازه استقلال يافتهٔ آن)، آمريکا، آلمان، بلغارستان، ترکيه و ايران از قدرت‌هاى برتر کشتى جهان به‌شمار مى‌روند. معروفترين کشتى‌گيران جهان عبارتند از:
- جورج هاکن اشميدت، معروف به شير روسي. اين پهلوان به مدت ده سال (از سال ۱۸۹۸ تا سال ۱۹۰۸) از هيچ حريفى شکست نخورد. هاکن اشميدت در سال ۱۹۶۸ در سن ۹۱ سالگى درگذشت.
- ياشار دوغو، کشتى‌گير معروف ترکيه و فاتح مدال طلاى المپيک ۱۹۴۸ (در وزن ۷۳ کيلوگرم) و قهرمان جهان در سال ۱۹۵۱.
- حميد کاپلان (ترکيه)، کشتى‌گير سنگين‌وزن و قهرمان المپيک ۱۹۵۶ و قهرمان جهان در سال ۱۹۵۸.
- الکساندر مدويد (شوروي)، برندهٔ مدال طلا در المپيک‌هاى ۶۴، ۶۸، ۷۲ و قهرمان دنيا در سال‌هاى ۶۲، ۶۳، ۶۷، ۶۹، ۷۰ و ۷۱. افتخارات و پيروزى‌هاى مدويد در تاريخ کشتى جهان بى‌نظير است.
- واتانابه (ژاپن)، تنها کشتى‌گير بدون شکست جهان و قهرمان المپيک و دنيا در سال‌هاى ۶۴-۶۳-۱۹۶۲. واتانابه در طى سال‌هاى ورزش خود ۱۸۶ کشتى در ميدان‌هاى ملى و بين‌المللى گرفت و در هيچ‌يک از آنها مغلوب نشد.
تاريخچهٔ تغييرات زمان مسابقات کشتى
از نخستين دورهٔ بازى‌هاى المپيک در سال ۱۸۹۶ که کشتى وارد مسابقات شد، زمان معينى براى آن وجود نداشت و دو حريف آنقدر مبارزه مى‌کردند تا يکى از آنها بر ديگرى پيروز شود. به‌عنوان مثال، در بازى‌هاى المپيک استکهلم (سال ۱۹۱۲)، يکى از مسابقات يازده ساعت به داراز کشيد و چون نتيجه‌اى حاصل نشد، داوران مسابقه به هر دو حريف مدال نقره دادند!
با تکرار اين وضع، گردانندگان مسابقات کشتي، حداکثر ۲۰ دقيقه زمان براى هر مسابقه قرار دادند. ولي، اين زمان را هم به‌تدريج کم کردند و به ۱۵ دقيقه، و سپس ۱۲ دقيقه کاهش دادند. ظرف مدت کوتاهى طبق تصميم کنگره‌هاى بين‌المللى مدت کشتى به دو وقت ۵ دقيقه‌اى و جمعاً به ۱۰ دقيقه رسيد. از اوايل ژانويهٔ سال ۱۹۶۷ برابر با يازدهم دى‌ماه ۱۳۴۵، مسابقه‌هاى کشتي، در ۳ وقت ۳ دقيقه‌اى که بين هر ۳ دقيقه يک دقيقه استراحت داده مى‌شد، تقليل يافت. در تصميمات بعدى فدراسيون بين‌المللى کشتي، مدت مبارزهٔ کشتى به ۲ وقت ۳ دقيقه‌اى با يک دقيقه استراحت بين دو مرحله کاهش يافت. و امروز، زمان کشتى به ۵ دقيقهٔ قانونى و در صورت تساوى تا ۳ دقيقه وقت اضافى که جمعاً ۸ دقيقه مى‌باشد و براى رده‌هاى سنى جوانان و بزرگسالان رسيده است، که در مورد نونهالان و نوجوانان، اين وقت به ۴ دقيقه و در صورت تساوي، ۳ دقيقه وقت اضافى که جمعاً ۷ دقيقه مى‌شود تقليل يافته است.