تعويض بازيکنان
تعويض عملى است که يک بازيکن پس از کنترل و ثبت شماره‌اش در برگ امتيازات مسابقه، وارد زمين بازى شده و جاى بازيکنى که زمين را ترک نموده است اشغال مى‌نمايد. براى تعويض دريافت اجازه از داور ضرورى است.
محدوديت‌هاى تعويض
- در هر ست حداکثر شش تعويض (شش جانشين) براى هر تيم مجاز است. در يک نوبت درخواست تعويض، مى‌توان يک يا چند بازيکن را تعويض نمود.
- يک بازيکن از ارنج شروع ست مى‌تواند زمين بازى را ترک نموده و دوباره به زمين باز گردد، اما فقط يکبار در هر ست و فقط به همان جاى قبلى‌اش که در برگ ارنج ست بوده است.
- يک بازيکن ذخيره مى‌تواند در هر ست فقط يکبار داخل بازى شود و به جاى يک بازيکن شروع کننده ست بازى کند، و فقط مى‌تواند با همان بازيکن که قبلاً در همان ست به جايش وارد زمين شده است تعويض و جايگزين شود.
تعويض استثنائى
- يک بازيکن مصدوم (باستثناء ليبرو) که قادر به ادامه بازى نيست بايد به طور قانونى تعويض شود. اگر تعويض وى به طور قانونى امکان‌پذير نباشد، تيم حق دارد از يک تعويض استثنائى استفاده کند.
- معنى يک تعويض استثنائى آنست که هر بازيکنى که در زمان مصدوميّت بازيکن صدمه ديده در زمين بازى نيست (باستثناء ليبرو يا بازيکنى که بعنوان ليبرو جايگزن وى شده است) مى‌تواند بجاى بازيکن مصدوم وارد زمين شود و بازى کند. بازيکن مصدوم مجاز نيست که در دنباله آن مسابقه مجدداً وارد زمين شده و در بازى شرکت نمايد.
- يک تعويض استثنائى در هر شرايطى نمى‌تواند بعنوان يک تعويض قانونى حساب شود.
تعويض بواسطه اخراج يا محروميت
يک بازيکن اخراجى از ست يا محروم از مسابقه بايد با تعويض قانونى جايگزن شود. چنانچه تعويض قانونى امکان‌پذير نباشد، تيم ناقص اعلام مى‌شود.
تعويض غيرقانونى
- يک تعويض وقتى غيرقانونى تلقى مى‌شود، که از محدوديت‌هاى اشاره شده در قانون محدوديت‌هاى تعويض تجاوز کند (باستثناء حالت در قانون تعويض استثنائي).
- وقتى که تيمى تعويض غيرقانونى انجام داده و بازى دوباره آغاز شده باشد، رويه زير بايد به اجرا درآيد:
۱. تيم با از دست دادن رالى جريمه مى‌شود.
۲. تعويض اصلاح مى‌گردد.
۳. امتيازاتى که توسط تيم خطا کننده از هنگام ارتکاب به خطا کسب شده است باطل اعلام مى‌شود و امتيازات کسب شده توسط حريف خطا کننده با اعتبار باقى مى‌ماند.
خطاها
خطاهاى ضربهٔ حمله
- بازیکن توپ را در داخل فضای بازی حریف بزند (توپ به‌طور کامل از روی تور به زمین حریف عبور کرده باشد)
- بازیکن توپ را به خارج از زمین بازی (اوت) بفرستد
- بازیکن ردیفِ عقب از داخل منطقه جلوِ ضربه حمله را به انجام برساند (در شرایطی که در لحظه زدن توپ ارتفاع آن کاملاً بالاتر از لبه بالائی تور بوده است)
- بازیکن ، ضربهٔ آبشار را روی سرو تیم مقابل انجام دهد (در وضعیتی که توپ سرو در فضای منطقهٔ جلو و در ارتفاع بالاتر از لبهٔ فوقانی تور باشد).
- اینکه دست یا هر قسمت از بدن آبشار زننده به تور برخورد کند.
خطاهاى ضربهٔ سرو
خطاهاى زير منجر به عوض شدن سرو مى‌گردد، حتى اگر تيم حريف در وضعيت جاگيرى نادرستى باشد. اگر زنندهٔ سرو:
- ترتيب زدن سرو را نقص کند.
- سرو را به‌طور صحيح اجراء نکند.
- توپ را به خارج (اوت) بزند.
- پاى زنندهٔ سرو يا خط انتهائى تماس بگيرد.
- بازيکنان تيم زنندهٔ سرو با ايجاد استتار مانعى براى ديد بازيکنان حريف ايجاد کنند.
- بعد از زدن سوت داور، زدنِ سرو بيش از هشت ثانيه به طول انجامد.
- قصد به سرو (۱) را انجام دهد.
(۱) . قصد به سرو: اگر توپ، پس از رها شدن يا پرتاب شدن از دست زنندهٔ سرو، بدون برخورد با بدن وى به زمين اصابت کند، اين عمل را قصد به سرو گويند.
خطاهاى دفاع روى تور
دفاع کننده در فضاى زمينِ حريف، توپ را قبل يا همزمان با اجراء ضربهٔ حمله حريف لمس کند. بازيکن رديفِ عقب، دفاع کامل را انجام دهد يا در دفاع جمعى و کامل شده شرکت داشته باشد يا مدافع، توپ را در فضاى زمين حريف از خارج آنتن دفاع کند. اگر بازيکن مدافع، سرو تيم مقابل را دفاع کند و يا توپ پس از برخورد به دفاع در خارج از زمين فرود آيد.
استراحت در بازى
زمان استراحت
هر تيم در هر ست از دو تايم استراحت ۳۰ ثانيه مى‌تواند استفاده کند.
- زمان استراحت فنى:
در هر ست در امتيازات ۸ تا ۱۶ تيم‌ها از استراحت فنى به مدت ۳۰/۱ دقيقه استفاده مى‌کنند. اين استراحت فنى علاوه بر دو تايم استراحت ۳۰ ثانيه‌اى مى‌باشد.
فاصله استراحت
- زمان فاصلهٔ استراحت:
ضربان قلب در دور برگشت به حال اوليه پس از مرحلهٔ تمرين، بهترين شاخصى است که نشان مى‌دهد آيا فرد از نظر فيويولوژيکى براى مرحلهٔ بعدى آمادگى دارد يا نه! براى مثال در مورد مردان و زنان کم‌تر از ۲۰ سال، ورزشکار و غيرورزشکار، ضربان قلب بايد حداقل به ۱۴۰ ضربه در دقيقه بين تکرارها و ۱۲۰ ضربه در دقيقه بين دوره‌ها کاهش يابد. اين ضربان را بايد در طول فاصلهٔ استراحت با گرفتن شماره‌ها در ۶ يا ۱۰ ثانيه و ضرب آن در ۱۰ يا ۶ براى تبديل آن به دقيقه به‌دست آورد. زمان استراحت به اندازه‌اى است که ضربان قلب از ۱۴۰ کم‌تر نشود و بين دوره‌ها نيز از ۱۲۰ پائين‌تر نباشد.
- نوع فاصلهٔ استراحت:
آنچه شما در طول فواصل استراحت انجام مى‌دهيد از اهميت خاصى برخوردار است، زيرا اين مرحله نيز مربوط به دستگاه انرژى است که ممکن است بخواهيد آن را توسعه دهيد. نوع فعاليت ممکن است اين موارد باشد:
۱. استراحت فعال، تمرينات سبک يا متوسط شامل راه رفتن تند، دويدن نرم و سبک و...
۲. استراحت غيرفعال، به حرکاتى مانند حرکات نرم، راه رفتنِ آهسته، خم و باز کردن دست و پا مى‌گويند. معمولاً براى تعيين نوع شدت کار، ملاک تشخيص، ضربان قلب ورزشکار يا قيافهٔ ظاهرى او است.
مقدمات مسابقه
- قرعه‌کشى:
قبل از گرم کردن روى تور، داور اول در حضور کاپيتان‌هاى هر دو تيم قرعه‌کشى را انجام مى‌دهد. برندهٔ قرعه يکى از موارد زيرا را انتخاب مى‌کند:
۱. حق زدن سرو يا دريافت سرو (اگر برندهٔ قرعه زدن سرو را انتخاب کند، دريافت سرو انتخاب زمين به‌عهده بازندهٔ قرعه است)
۲. انتخاب يک سمت زمين
۳. بازندهٔ قرعه باقيمانده را مى‌پذيرد.
- دورهٔ گرم کردن:
چنانچه هر دو کاپيتان موافقت کنند، گرم کردن را با هم انجام دهند، تيم‌ها مى‌توانند به مدت ۶ دقيقه يا ۱۰ دقيقه متفقاً روى تور تمرين کنند.