اصطلاح اسکیزوفرنی به گروهی از اختلال‌ها اطلاق می‌شود که مشخصه اصلی آنها درهم‌ریختگی شدید شخصیت، تحریف واقعیت، و ناتوانی در انجام امور زندگی روزانه است. اصطلاح اختلال‌های اسکیزوفرنیائی که به‌عنوان مقوله‌ای در دی‌اس‌ام ۳ آمده، اصطلاح دقیق‌تری است، چون اغلب متخصصان عقیده دارند که اسکیزوفرنی چندین اختلال را دربرمی‌گیرد که هرکدام ممکن است علت متفاوتی داشته باشد. با این حال، اسکیزوفرنی اصطلاحی است تاریخی که هنوز هم بیش از هر اصطلاح دیگری رواج دارد.
اسکیزوفرنی در همه فرهنگ‌ها حتی در فرهنگ‌هائی که در آنها هنوز از فشارهای تمدن جدید خبری نیست، یافت می‌شود و به‌نظر می‌رسد که در تمام طول تاریخ بلای جان آدمی بوده است. در آمریکا هر سال شش نفر از هر هزار نفر به‌علت اسکیزوفرنی تحت درمان قرار می‌گیرند. از آنجا که این اختلال هم عودکننده است و هم موجب از کارافتادگی مزمن در برخی از بیماران می‌شود، حدود ۵۰ درصد از کلیه تخت‌های بیمارستان‌های روانی به بیمارانی با تشخیص اسکیزوفرنی اختصاص یافته است.
اسکیزوفرنی معمولاً در اوایل بزرگسالی بروز می‌کند و بالاترین میزان بروز آن بین سنین ۲۵ تا ۳۵ سالگی دیده می‌شود. بعضی وقت‌ها این اختلال به کندی و به‌صورت یک فرآیند تدریجی شامل انزواگزینی و فزونی یافتن رفتار نامناسب رشد می‌کند، اما گاه نیز ناگهانی بروز می‌کند که در این‌صورت با گم‌گشتگی و آشفتگی هیجانی مشخص می‌شود؛ در مورد اخیر، عامل آشکار - سازنده بیماری، وجود دوره‌ای از فشار روانی است که زندگی افراد را با انزوا، دل‌مشغولی درباره خود، و احساس ناایمنی توأم می‌کند. موردی که در شکل زیر توصیف شده ظاهراً از همین مقوله است، هر چند که با حمله شدید آغازین که گاه در این‌گونه موارد دیده می‌شود، همراه نیست.