شايد جدى‌ترين موضوع مورد توجه نوجوان، تفاوت‌هاى فردى در هنگامى است که ويژگى‌ها و مشخصه‌هاى رشد پس از بلوغ ظاهر مى‌شوند. افراد همسن و سال و تقريباً همسال از نظر عقلى که همکلاسى نيز هستند، ممکن است از نظر رشد جسمانى با يکديگر تفاوت‌هاى چشمگيرى داشته باشند. پسرى که براى سنش، قد او کوتاه يا بلند است و يا داراى صداى کلفت مردانه يا صداى ضعيف بچگانه است، به دليل اين تفاوت‌ها، احساس ترديد و بدبينى مى‌کند. دخترى هم که در مقايسه با دوستانش کوتاه‌تر يا بلندتر است و زودتر يا ديرتر از موعد معمول عادت ماهانه داشته است، همين احساس را خواهد داشت.
آثار و اهميت روانى بلوغ جنسى و زودرس و يا ديررس بسيار زياد است. دختر و پسرى که داراى بلوغ زودرس هستند، از اعتبار اجتماعى بزرگ شدن در گروه برخوردارند، لکن در گروه خود احساس نادانى مى‌کند و در گروه نوجوانان مسن‌تر نيز به دليل نداشتن مهارت‌هاى لازم هويتي، جسمانى و اجتماعى راهى ندارند.
نوجوانانى که داراى بلوغ ديررس هستند نيز بى‌شک مشکلاتى حتى شديدتر از گروه قبلى دارند. بلوغ ديررس به معناى بدن رشد نايافته در پسر و دختر است که به احساس حقارت در او مى‌انجامد و اين امر مستقيماً بر شخصيت نوجوان اثر منفى بر جاى مى‌گذارد.