با توجه به اينکه دانش‌آموزان مبتلا به بيمارى‌هاى مزمن، از برخى جهان منجمله مسائل عاطفي، تفاوت‌هائى را در مقايسه با دانش‌آموزان سالم نشان مى‌دهند، لذا تلاش در تأمين و حفظ سلامت و بهداشت اين قبيل دانش‌آموزان مى‌بايست در رأس توجهات مراقبين بهداشت مدارس قرار گيرد، چرا که پيامدهاى اضطراب و نگرانى در آنان، به‌دلايل زير، به مراتب بيش از افراد سالم مى‌باشد:
- به‌علت محدوديت در برنامه‌هاى مختلف زندگى نظير آنچه که براى کودکان مبتلا به ديابت منظور مى‌شود و يا محدود کردن کودکان مبتلا به هموفيلى از فعاليت‌هاى ورزشى يا فيزيکي.
- به‌علت ناتوانى و بيماري، اين کودکان خود را از جنبه‌هاى رقابتى و مسابقاتى که هر کودک سالم به دستيابى آن علاقه‌مند است محروم دانسته و به‌تدريج دچار افسردگى مى‌شوند.
- به‌علت نگرانى از آينده و اينکه هر دم ممکن است در معرض مخاطرات اضافى قرار گيرند و يا محدوديت‌ها يا ضرورت‌هاى مختلف مثل بسترى شدن در بيمارستان، مصرف داروها و يا آنچه در جريان حملات آسمى بروز مى‌کند آرامش خاطر آنها را متزلزل کرده و پيوسته در اضطراب نگاه مى‌دارد.
- به‌علت نياز مبرمى که رعايت رژيم‌هاى غذائى سخت را براى اين کودکان ضرورى مى‌کند و يا نظير آنچه که براى کودکان مبتلا به صرع و يا ديابت منظور مى‌شود، غالباً موجبات آزردگى و ناامنى روانى آنها را مى‌تواند فراهم کند.
آسم
عارضه مزمن تنفسى است که به‌صورت حملات عودکننده ناشى از انسداد بيمارگونه راه‌هاى هوائى در اثر واکنش شديد شاخه‌هاى برونش نسبت به عوامل مختلف بروز مى‌کند. پيامدهاى بيمارى در زمينه‌هاى فيزيکي، يادگيري، هوشى و اجتماعى و آسيب ديدن اعتمادبه‌نفس دانش‌آموز، همراه با بازتاب‌هاى مختلف آن در خانواده، مسائلى است که ضرورت مراقبت بيشتر از وى را روشن مى‌سازد.
مراقبت از دانش‌آموزان مبتلا به آسم در محدوده مدرسه و در ارتباط با کارشناس بهداشت مدارس بيشتر بايد به آموزش بهداشت در زمينه رفع اضطراب و هيجانات ناشى از بيمارى و حملات عودکننده آن معطوف شود. چرا که در جريان بروز تنگ‌نفس‌هاى شبانه به‌شدت آسيب‌پذير شده و نگران و مضطرب هستند. اثرات بيداربودن در شب و خستگى حاصل از آن به علت تنگى‌نفس، عقب ماندن از درس و برنامه‌هاى کلاس، عوارض مصرف داروها و محدوديت‌هاى مختلف، پيوسته ذهن آنان را به‌خود مشغول داشته و نياز آنها را به حمايت‌هاى همه جانبه روانى و عاطفى بيشتر مى‌کند. هم‌چنين بايد والدين آنها را نسبت به رعايت آرامش درون خانه و برخورد ملاطفت‌آميز، شناخت محرکات احتمالى و راه‌هاى پيشگيرى از بروز تحريکات مؤثر در ايجاد حملات پى‌درپى آگاهى داد. به علاوه آموزش‌هاى لازم نسبت به مراقبت‌هاى مناسب در جريان حالات تنگى‌نفس، وضعيت استراحت بيمار در موقع مشکل تنفسي، يعنى انتخاب وضع نشسته و يا تکيه‌دادن و محدودکردن آنچه که اضطراب وى را کم کند، براى والدين ضرورى است.
هر چند آسم مخاطرات مرگ‌زايى ندارد، ولى دانش‌آموزان مبتلا به آن، ممکن است در معرض مشکلات جسمي، رواني، آموزشي، اجتماعى و هيجانى قرار گيرند. لذا مراقبت‌هاى لازم در زمينه‌هاى مختلف ياد شده براى تأمين هر چه بيشتر سلامت افراد مبتلا ضرورت دارد.
هر چند عوامل محرک بروز آسم در بيماران بخوبى شناخته نشده و معمولاً اقدامات پيشگيرى از تکرار حملات تاکنون محدود مانده است، ولى در بسيارى از موارد، توصيه به پرهيز از خوردن غذاهائى مثل تخم‌مرغ، شکلات، گوجه‌فرنگي، ماهي، ميوه‌هاى ترش، انگور سياه يا قرمز مى‌تواند مانع تحريک و بروز حملات آسمى شود و در نهايت حاصل اين توصيه‌ها، حمايت‌ها و آموزش‌ها موجب مى‌شود که دانش‌آموز، اعتمادبه‌نفس خود را حفظ و همچون فردى سالم بتواند به زندگى خود ادامه دهد.
تب روماتيسمى
تب روماتيسمى و بيمارى روماتيسم قلب را از نظر واگيردارى نمى‌توان از هم جدا کرد. تب روماتيسمى يک بيمارى تب‌دار است که بافت‌هاى پيوندى و به‌خصوص بافت پيوندى قلب و مفاصل را مبتلا مى‌کند و با عفونت حلق بوسيله استرپتوکوک گروه A بتاهموليتيک شروع مى‌شود، با آنکه تب روماتيسمى بيمارى واگيردارى نيست ولى از يک بيمارى واگيردار (فارنژيت استرپتوکوکي) ناشى مى‌شود. غالب اوقات تب روماتيسمى منجر به بيمارى روماتيسم قلب که يک بيمارى معلول‌کننده است مى‌شود که از پيامدهاى آن مى‌توان به مواردى چون: ضايعه مداوم قلب، ناتوانى فزاينده، بسترى شدن‌هاى مکرر و مرگ زودرس که به‌طور معمول در سن ۳۵ سالگى و گاهى زودتر روى مى‌دهد اشاره نمود.
بيمارانى که مبتلا به تب روماتيسمى هستند، ۸۰ درصد به بيمارى روماتيسم قلبى مبتلا مى‌شوند. اين بيمارى در فصول سرد شايع‌تر مى‌باشد و در شهرها نسبت به روستاها که تراکم جمعيت بيشتر است، به‌علت زيادتر بودن آنژين‌هاى استرپتوکوکى زيادتر ديده مى‌شود. احتمالاً در خانواده‌هاى فقير که تراکم جمعيت بالائى دارند، تب روماتيسمى بروز بالاترى دارد. چون بقاء استرپتوکوک بيمارى‌زا در حلق مى‌تواند از عوامل پيدايش تب روماتيسمى باشد، لذا لازمه پيشگيرى از تب روماتيسمي، ريشه‌کن کردن کامل و موفقيت‌آميز عفونت‌هاى استرپتوکوکى حلق بيمار، با استفاده از آنتى‌بيوتيک‌ها مى‌باشد.
کارشناسان بهداشت مدارس به‌‌وسيله آموزش والدين نسبت به اهميت درمان گلودردهاى کودکان خود از طرفى و از طرف ديگر با مراقبت از کودکانى که دچار تب، خستگى و گلو درد بدون عطسه و آب‌ريزش هستند و ارجاع آنها به پزشک و نظارت بر مصرف دارو و تشکيل پرونده خاصى براى دانش‌آموزانى که يک‌بار به حمله حاد تب روماتيسمى مبتلا شده‌اند، مى‌توانند نقش مناسبى براى پيشگيرى از بروز عود حملات داشته باشند.