انعکاس احساس و متن در جلسه مشاوره، يکى از فنون مهم در نيل به اهداف مشاوره است. از طريق انعکاس، مراجع به بررسى بهتر و عميق‌تر مشکلات مى‌پردازد و به يافتن راه حل‌هاى مناسب‌تر تشويق مى‌شود. به عقيدهٔ برامروشوستروم (۱۹۶۸). مراجع در آغاز جلسه مشاوره، مشکل را از خود جدا مى‌داند و خويشتن را در ايجاد آن چندان سهيم و مؤثر نمى‌شمارد، بلکه معتقد است که او و يا آن و يا آنان براى او مشکل‌زا هستند و در نتيجه از بحث عينى و بررسى عميق مشکل و مواجهه با آن دچار وحشت مى‌شود.
مشاور در انعکاس احساسات با تأکيد بر وضع روانى مراجع، احساسات او را به‌طور عينى و با روشى صحيح بيان مى‌کند و بدين وسيله از حالت دفاعى و مقاوم مراجع تا حدود زيادى مى‌کاهد. انعکاس احساسات مراجع در جلسه مشاوره توسط مشاور، به مراجع امکان مى‌دهد تا دربارۀ عقايد و عواطف وابسته به آنها بيشتر بينديشد و به محتواى آنها عميق‌تر پى ببرد. انعکاس احساسات مراجع توسط مشاور، هم‌چنين باعث مى‌شود که رابطه حسنه مشاوره‌اى بين مراجع و مشاور زودتر و آسان‌تر بوجود آيد.
انعکاس متن با دوبارهٔ گوئى جملات و عقايد مراجع تفاوت دارد. مشاور در دوباره‌گوئى جملات مراجع، تمامى و يا بخشى از گفتار مراجع را بدون تغيير بازگو مى‌کند. در حاليکه در انعکاس متن، مشاور علاوه بر بيان گفتهٔ مراجع در قالب کلمات خودش، او را به گويائى بيشتر و تفکر دربارهٔ موضوع مورد بحث تشويق مى‌کند. مشاور در انعکاس احساسات مراجع، همچون آينه‌اى عمل مى‌کند که مراجع مى‌تواند حالات و عواطف و وضع روانى خود را در او نظاره کند. به عقيدهٔ راجرز (۱۹۵۱) انعکاس احساسات، درک و فهم مشکل از نقطه‌نظر مراجع است. يعنى در انعکاس احساسات، مشاور قادر است مشکل را به آن نحوى که مراجع مطرح مى‌سازد. بنگرد و درک کند. انعکاس احساسات را مشاور بايد بياموزد و بتدريج دريابد که مشکلات را از ديدگاه مراجع بنگرد، و آنها را به همان صورت منعکس کند. گوش دادن فعال که براى درک عواطف و گفتار مراجع لازم است، مقدمه انعکاس و روش ضرورى براى انجام آن به‌حساب مى‌آيد.
طبقه‌بندى احساسات مراجع
مشاور براى موفقيت در کارش، بايد انواع احساسات مراجع را بشناسد. طبقه‌بندى يکسانى دربارهٔ احساسات وجود ندارد و مى‌توان احساسات را به سه نوع تقسيم کرد:
اول: احساسات مثبت که عواطف سازنده و اطمينان بخش نظير شادي، امنيت، حق‌گزاري، اعتماد به‌نفس، ارزش‌مندي، عشق و محبت، خوش‌بيني، رضايت و خشنودي، و پذيرش را شامل مى‌شود.
دوم: احساسات منفى که عواطف مخرب و نگران‌کننده از قبيل رنجش، احساس گناه، ترس، افسردگي، خصومت، و عدم‌پذيرش را در بر مى‌گيرد.
سوم: احساسات دوگانه که در اين حالت انسان در يک لحظه دو احساس کاملاً متضاد مثل عشق و نفرت، شادى و غم، امنيت و دلهره، نسبت به يک مورد دارد.
مشکلات انعکاس
مشاور در انعکاس احساسات و متن در جلسه مشاوره، با مشکلات گوناگونى مواجه مى‌شود که برخى از آنها عبارتند از:
۱. ناتوانى مشاور در ايجاد رابطه حسنه مشاوره‌اي، که در اين صورت انعکاس به بازگو کردن متن تبديل مى‌شود
۲. ناتوانى مشاور در درک کامل احساسات و متن گفتار مراجع، که در اين صورت، انعکاس به‌طور نادرست انجام خواهد گرفت و مشکلاتى را موجب خواهد شد
۳. عدم آمادگى مراجع براى پذيرش عواطف بيان نشده يا عواطفى که مراجع از آنها آگاهى کامل ندارد و از طريق انعکاس از آنها مطلع مى‌شود
۴. تعيين زمان صحيح و مناسب براى انعکاس
۵. مشاور در انعکاس کم و بيش قسمتى از ارزش‌هاى خود را نيز وارد عمل مى‌کند و انعکاس تا حدودى حالت موافقت يا مخالفت با مراجع بخود مى‌گيرد
به نظر پرتر (۱۹۵۰) مشاور در انعکاس احساسات با مشکلات زير مواجه مى‌شود:
۱. گاهى مشاور بجاى انعکاس عواطف و احساسات مراجع، فقط گفتهٔ مراجع را عيناً تکرار مى‌کند
۲. در مواردى مشاور نمى‌تواند احساسات مراجع را به همان اهميتى که او اظهار مى‌دارد، منعکس سازد. احساسات درک‌شده از طرف مشاور نبايد ضعيف‌تر و يا قوى‌تر از آن حدى باشد که مراجع ابراز مى‌کند. بلکه احساسات منعکس‌شده بايد هم‌سطح با احساسات مراجع باشد
۳. گاهى مشاور از گفتار و احساسات مراجع برداشت نادرستى مى‌کند و آن را منعکس مى‌سازد و موجبات نگرانى مراجع را فراهم مى‌آورد
به نظر گينات (۱۹۶۵) (Ginott) گاهى اوقات مشاور به جاى انعکاس احساسات مراجع، به بازگو کردن واقعه و يا بيان متن گفتار او مى‌پردازد؛ و زمانى به جاى توجه بر جزئيات رفتار مراجع، به ارائه پاسخ‌هاى مبهم و کلى اکتفاء مى‌کند. در هر کدام از اين موارد، مشاور آن‌طورى که بايد و شايد مراجع را درک نمى‌کند و عمل انعکاس احساسات را به‌خوبى انجام نمى‌دهد. (براى اطلاع بيشتر به کتاب فنون تربيت کودک مراجعه کنيد.)
محاسن انعکاس
اولين حس انعکاس آن است که مراجع در مى‌يابد که احساس و گفتارش توسط مشاور به‌خوبى درک و پذيرفته شده است. احساس پذيرش نيز به نوبهٔ خود، مراجع را تشويق مى‌کند تا بهتر و عميق‌تر به بررسى مشکل خود بپردازد. هم‌چنين احساس پذيرش، تا حد زيادى از مقاومت مراجع در جلسهٔ مشاوره مى‌کاهد.
بر اثر انعکاس احساسات هم‌چنين شناسائى و تغيير رفتار نامناسب مراجع تسهيل مى‌شود. اگر مراجع احساس کند که مشاور با همدلى کامل به حرف‌هايش گوش فرا مى‌دهد و به‌درستى او را درک مى‌کند، پس از ايجاد اعتماد به مشاور، به بحث عميق دربارهٔ رفتار و احساسات خود خواهد پرداخت که نهايتاً به شناسائى کامل جوانب مختلف زندگى و سپس به تغيير در عادات و رفتارهاى نامطلوب او منجر خواهد شد. ديگر آنکه بر اثر انعکاس احساسات و متن شرايطى فراهم مى‌آيد که مراجع به ارزيابى اعمال و رفتارش تشويق مى‌شود و مسؤوليت مهمى در جلسه مشاوره به منظور تغيير رفتار بر عهده مى‌گيرد. با طرح جملات ناتمام نظير تو احساس مى‌کنى که ...؟، تو فکر مى‌کنى که ...؟، و تو معتقدى که ...؟ مراجع پى مى‌برد که خود او تا حد زيادى در ايجاد و تداوم مشکلش مسؤول است و هر وقت بخواهد و تلاش کند مى‌تواند در رفع آن موفق شود.
نهايتاً انعکاس صحيح، مراجع را متقاعد مى‌سازد که او مى‌تواند تصميم گيرندهٔ خوبى باشد. زيرا در انعکاس، پند دادن وجود ندارد و خود مراجع به يافتن راه‌حل براى مشکل تشويق مى‌شود. لذا، مراجع بتدريج در مى‌يابد که شخصاً بايد تصميم بگيرد و به انتظار ديگران ننشيند. از اين‌رو، يکى از اهداف مهم مشاوره که ايجاد تحرک و خود - رهبرى در مراجع است به‌وقوع مى‌پيوندند.