آفتاب
چهارشنبه ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ ۱۳:۴۹

دستورالعمل فنی هودهاي لامینار


هود لامینار یا هود ایمنی بیولوژیک باید در مکانی دور از رفت و آمد افراد، قرار داده شود. عبور و مرور افراد، وجود در و پنجره در نزدیک هود و باز و بستن آنها باعث تولید جریان های هوایی می شود که یکنواختی جهت جریان هوا را از فضای باز جلویی به داخل هود مختل می کند.

تعبیه فضای حداقل 30 سانتی متری در اطراف هود جهت دسترسی به آن برای تعمیر و نگه‌داشت و نیز تعبیه فضای 30 تا 35 سانتی متری در بالای هود به منظور انجام آزمایش های کنترل کیفیت بررسی سرعت هوا در فیلتر خروجی، تعویض فیلتر و غیره باید مد نظر قرار گیرد.
کاربرد هود های لامینار
از قبل تمامی وسایل، مواد و غیره باید آماده شوند تا تعداد دفعات حرکت دست و یا حرکت افراد به حداقل برسد. می توان بدین منظور چک لیستی تهیه نمود.
باید از حرکات سریع دست در داخل هود خودداری شود. باید بعد از وارد کردن دست ها، یک دقیقه منتظر ماند تا جریان هوای داخل هود تنظیم گردد.
هنگام استفاده از هود بیولوژیک نباید درِ شیشه های محافظ آن باز و بسته شود.
توضیحاتی درباره هود لامینار کلاس (III,II,I)
هود لامینار کلاس 1: در این نوع از هود هوای ازمایشگاه از شکافی که جلوی هود قرار دارد وارد شده و در آخر از قسمت فوقانی هود خارج می     شود و به دلیل آن که هوای آزمایشگاه به طور مستقیم وارد فضای هود میشود احتمال این وجود دارد که نمونه مورد مطالعه آلوده شود. چون در این نوع از هود لامینار از نمونه حفاظت نمی شود و تنها از افراد و فضای کار در برابر آلودگی حفاظت صورت می گیرد.
 
هود لامینار کلاس 2:  این هود علاوه بر حفاظت از فضای کار و افراد از نمونه مورد مطالعه نیز حفاظت می کند. هود کلاس 2 خود نیز به چهار گروه دسته بندی می شود:B1,B2,A1,A2 که سرعت جریان هوا در A1 ,38/0 متر برثانیه و70% بازچرخش دارد و 30% هوای فیلتر شده به خارج هود منتقل می شود. سرعت جریان هوا در نوع  ,B151/0 متربرثانیه است که 30%دوباره باز چرخش می شود و 70%هوای فیلتر شده به خارج هود منتقل می شود.


 
 هودهای لامینار


 هود لامینار کلاس 3: این هود بیشترین حفاظت را از افراد دارد و هیچگونه تبادلی با هوای محیط و آزمایشگاه به صورت مستقیم انحام نمی شود چون هوای ورئدی از فیلتر هپا عبور میکند و هوای خروجی از دو فیلتر گذر می کند بدین ترتیب نه محیط آلوده می-شود و نه نمونه مورد مطالعه و افراد.

موارد استفاده هود شیمی و تفاوت آن با هود لامینار

• هودهای شیمیایی در آزمایشگاه هایی مورد استفاده قرار می گیرند که با مواد شیمیایی سروکار دارند، این هودهای شیمی مانع از پخش شدن بخارات و گازهای سمی حین کار با مواد شیمیایی در محیط آزمایشگاه می شوند و به نوعی حافظ سلامت افرادی است که درآزمایشگاه مشغول کار هستند.
• هودهای میکروبی (هودهای لامینار) در آزمایشگاه هایی مورد استفاده قرار می گیرند که نمونه مورد مطالعه آن ها میکروارگانیسم ها است و احتمال پخش شدن آیروسل (ذرات آلوده معلق در هوا) حین کار با این مواد به شدت زیاد است، پس به منظور جلوگیری از آلوده شدن افراد و محیط آزمایشگاه به وسیله آیروسل ها از هودهای لامینار استفاده می شود. لازم به ذکر است که در هود کلاس 1 فقط از پرسنل و محیط آزمایشگاه حفاظت صورت می گیرد ولی در هود کلاس 2 و3 علاوه بر حفاظت از پرسنل و محیط آزمایشگاه از میکروارگانیسم مورد مطالعه نیز در برابر آلودگی حفاظت صورت می گیرد.

طریقه قراگیري وسایل و مواد در داخل هود لامینار  

باید دقت کرد که سطح مشبک (سوراخ های مختص عبور جریان هوا) هودهای کلاس 2 با قرار دادن وسایل، کاغذ و غیره مسدود نشود. تجهیزاتی مانند سانتریفیوژ، ورتکس و غیره در قسمت عقب هود قرار میگیرند. کیسه های مخصوص اتوکلاو و ظروف ایمن (Safety Box)  و غیره باید در داخل هود و در قسمت عقب آن قرار داده شوند. در صورت لزوم، می توان در هنگام کار از دستمال های جاذب آغشته به مواد گند زدا بر روی سطح کاری استفاده نمود.
اختلال در جریان هوای داخل هود میتواند باعث آلودگی کارکنان و کشت گردد. فن هود باید 5 دقیقه قبل از شروع کار و یا بعد از اتمام کار، روشن باشد تا هوای آلوده از هود خارج شود.


 
هودهای لامینار


استفاده از شعله

استفاده از شعله می تواند در جریان هوا اختلال ایجاد کرده و به فیلتر آسیب برساند. همچنین در هنگام استفاده از مواد قابل اشتعال باعث ایجاد خطراتی گردد. بدین منظور از سوزاننده های کوچک یا کوره های الکتریکی استفاده می شود، اما بهتر است از لوپ های یکبار مصرف استریل استفاده شود.

آلودگی زدایی هودهاي بیولوژیک

•    تمامی وسایل و سطوح داخلی باید قبل و بعد از استفاده به وسیله ماده گندزدای مناسب مانند الکل 70% و یا محلول های تجاری گندزدایی شود. در صورت استفاده از محلول سفید کننده خانگی با رقت 1/10 و یا 1/100،
باید بعد از استفاده از این ماده، به علت خاصیت خورندگی آن، محل را با آب استریل تمیز نمود.
•    همچنین هودهای ایمنی بیولوژیک باید قبل از تعویض فیلتر و قبل از جابجایی آن، با استفاده از روش هایی مانند بخار دادن با گاز فرمالدهید آلودگی زدایی شوند. این کار باید توسط افراد کارآزموده انجام شود. در صورت
وجود دستگاه پسماند سوز استاندارد می توان از آن جهت سوزاندن فیلتر استفاده نمود.
•    برای آلودگی زدایی هودهای بیولوژیک کلاس 1 و 2، از تجهیزاتی که جداگانه قابلیت تولید، گردش هوا و خنثی سازی گاز فرمالدهید را دارند، استفاه میشود. روش دیگر، استفاده از میزان مناسبی پارافرمالدّهید (با غلظت نهایی 8% پارافرمالدئید در هوا) درون یک ظرف است که روی پلیت گرمکن الکتریکی گذاشته میشود. همچنین درون ظرف دیگر، محلول حاوی بی‌کربنات آلومینیوم به میزان 10% بیش از پارافرمالدئید روی گرمکن الکتریکی دوم در داخل هود قرار داده میشود. باید سیم برق پلیتهای گرمکن خارج از هود درون پریز شود، تا بتوان ظروف را خارج از هود به وسیله خاموش و روشن کردن گرمکن کنترل کرد.
•    اگر رطوبت نسبی زیر 70% باشد باید یک ظرف آب داغ بدون در، نیز در داخل هود گذاشته شود، سپس درِ هود توسط نوار محکم بسته شود. فضای باز جلوی هود و هواکشهای هود به وسیله پوشش پلاستیکی ضخیمی که محکم بسته شده، پوشیده میشود تا بتوان از عدم نشت درون اتاق اطمینان یافت.
•    اطراف محل ورود سیم برق به داخل هود نیز توسط نوار محکم بسته میشود.
•    برق مربوط به گرمکن ظرف حاوی پارافرمالدئید وصل میشود و تا زمانی که تمامی پارافرمالدئید تبخیر نشده، نباید از پریز برق کشیده شود.
•    هود باید به مدت حداقل 6 ساعت دست نخورده باقی بماند. سیم پلیت گرمکن مربوط به ظرف دوم به برق متصل شده تا بیکربنات آلومینیوم نیز تبخیر شود، سپس پریز برق قطع شده، هود برای دو بار به مدت هر بار
2ثانیه روشن میشود تا گاز بیکربنات آلومینیوم کاملاً در داخل هود گردش کند. هود به مدت 30 دقیقه قبل
از باز شدن درِ جلويی و برداشتن پوشش پلاستیکی دست نخورده باقی می ماند. سطوح داخل هود قبل از استفاده مجدد باید کاملاً تمیز شود.

لامپ ماوراء بنفشUV

معمولاً این لامپ ها در هود ایمنی بیولوژیک مورد نیاز نمی باشند. در صورت وجود، باید به صورت هفتگی با الکل 70% تمیز و گندزدایی گردد. این لامپ ها در زمان حضور افراد باید خاموش باشند. در ارتباط با فضای داخل هود باید از لامپ مناسب استفاده شود.
بررسی و تایید صحت عملکرد هود لامینار
صحت عملکرد دستگاه باید در زمان نصب و در فواصل زمانی منظم، مطابق دستورالعمل سازنده توسط افراد مجرب، بررسی و مستند شود. آزمایش های لازم می تواند شامل بررسی نشت فیلتر هپا، بررسی سرعت جریان هوا و چگونگی جابجایی آن، محاسبه حجم هوای خروجی، فشار منفی و غیره باشد. همچنین آزمایش های دیگری شامل بررسی میزان ارتعاش، بررسی سیستم الکتریکی و روشنایی، بررسی عملکرد لامپ UV  می تواند مد نظر قرار گیرد. تعویض فیلترها به علت جذب زیاد عوامل میکروبی در فاصله زمانی مناسب با توجه به ساعات کارکرد و توصیه سازنده نیز باید انجام شود.
جهت بررسی دقیق تر دستورالعمل فنی هود لامینار اینجا را بخوانید.
 


هودهای لامینار

روش کار با هود لامینار

روش کار با انواع هود لامینار آزمایشگاهی (Biosafety cabinet)  پیچیده نیست و راه اندازی آن به وسیله کلید های موجود بر روی صفحه کنترل صورت می گیرد. این کلید ها شامل موارد زیر هستند:
•    کلید روشن و خاموش کردن کلی هود
•    کلید کنترل موقعیت درب محافظ
•    کلید روشن و خاموش کردن فیلتر ها
•    کلید روشن و خاموش کردن لامپ UV
هر کاربر می تواند با توجه به ویژگی های فیزیکی خود موقعت صحیح برای کار کردن در زیر هود لامینار را انتخاب کند. این موقعیت بایستی از نظر ارگونومیک صحیح باشد ( برای جلوگیری از آسیب های جسمی). موقعیت نشستن کاربر نباید به گونه ای باشد که در جریان هوای یکنواخت ورودی و خروجی در هود اختلال ایجاد شود، همچنین حرکات دست کاربر در زیر هود و جا به جایی نمونه ها بایستی به آرامی صورت پذیرد زیرا تحرک سریع و زیاد باعث اختلال در سیستم جریان لامینار و عدم فیلتراسیون صحیح می شود.

نگهداری و ایمنی هود لامینار


نگهداری هود لامینار اگر با آموزش صحیح روش کار با هود لامینار که پرکاربردترین آنها هود کلاس 2 می باشد، همراه باشد می تواند به طول عمر دستگاه کمک کند. به هر حال توجه به موارد زیر بایستی در موقعیت قراردهی هود رعایت شوند:
•    هود بیولوژیک نباید در نزدیکی جریان و یا سیستم تهویه باشد. همچنین، در کنار هودهایی با کاربری دیگر مثل هود مواد شیمیایی نصب نشود.
•    تاسیسات لازم از جمله سیستم برق و گاز باید نزدیک به هود بشد و از نظر ایمنی کاملا کنترل شود. )عدم نشت در اتصالات گازی و پریز برق با اتصال زمین( برای هود های کلاس دو از گروه Bوهود کلاس 3 باید ابزار هایی مانند دریچه تنظیم کننده که جریان هوا را کنترل و تنظیم می کند و یک کانال کشی بیرونی نیز در نظر گرفته شود.
•    تراز متناسب با وزن هود که به کاربر اجازه کاربری آسان را بدهد، ارتفاع مناسب سطح کابینت، صاف و تراز بودن زمین برای قرار گرفتن هود ضروری است.
•    عملکرد هود بایستی سالیانه با استادارد سازمان ملی بهداشت NSF49 تطبیق داده شود.
•    جهت استفاده بهینه از هود و امنیت کارکنان و محیط، پرسنل بایستی آموزش های لازم را دیده باشند. هر فرد قبل از استفاده از هود بایستی دست و ساعد ها را با صابون شسته و لباس محافظ )برای مثال روپوش آزمایشگاه با آستین بلند، عینک ایمنی و دستکش( به تن داشته باشد.
•    همچنین پیش از آغاز و پس از پایان کار بایستی سطوح داخلی را با اتانول 70 درصد، یا مواد ضدعفونی کننده مشابه که برای استیل خورنده نباشند، تمیز کرد.
•    قبل و بعد از کار زیر هود بایستی هواکش 5 دقیقه روشن باشد.
•    در حین کار از پوشاندن شیار های روی سطح کار جلوگیری نموده و وسایل را حد اقل 17 سانتی متر دورتر از شیار های جلویی قرار دهید. اقداماتی که امکان ایجاد آلودگی دارند را در قسمت عقب سطح کار انجام دهید و از روشن کردن شعله و استفاده از فندک زیر هود خودداری نمایید زیرا این ابزار منجر به سوختن و اختلال در عملکرد فیلتر خواهند شد.
•    در پایان کار سیستم تهویه و لامپ را خاموش کرده و لامپ UV را روشن کنید.
•    در صورت نشتی و یا ریختن مواد در حین استفاده، هود نباید خاموش شود و تمام وسایل و اشیای آلوده باید ضدعفونی شوند تا از انتشار آلودگی جلوگیری شود.
•    پیش از انجام کارهای زیر هود ایمنی باید ضدعفونی شود.
•    باز کردن قسمت های داخلی هود
•    تعویض فیلتر های هود لامینار
•    انجام آزمایش داخل هود
•    پیش از انجام آزمایش های تاییدی ( certification tests)
•    زمانی که هود لامینار با عوامل بیولوژی گروه خطر سطح 2 یا 3 مورد استفاده قرار گرفته است
•    پیش از جابه جایی هود به محل دیگر
•    پس از ریختن مواد با سطح آلودگی بالا
•    بهترین و مناسب ترین روش ضدعفونی کلی دستگاه باید توسط فرد مسئول ایمنی صنعتی و خطرهای شغلی تعیین شود. در استاندارد NSF49استفاده از پارا-فرمالدیید دپلیمریزه (depolymerized paraformaldehyde ) برای ضدعفونی کامل هود ایمنی توضیح داده شده است و فقط پرسنلی که آموزش های لازم را دیده اند، باید این مراحل را انجام دهند.
•    زمان تعویض فیلترها به میزان استفاده از هود لامینار و سیستم تهویه آزمایشگاه بستگی دارد.اگر سیستم مناسب کنترل گرد و خاک در آزمایشگاه وجود داشته باشد،فیلتر برای چند سال کار می کند.

نظر شما چیست؟

نظر خود را بیان نمایید


لیست نظرات

نظری ثبت نشده است


وبگردی

مطالب مرتبط