رابطه بین هیپوتالاموس و غده هیپوفیز چیست؟ تحریک ترشح هورمون‌های هیپوفیز توسط هیپوتالاموس

مغز اندام بسیار پرکاری است. فعالیت‌های بالای نورون‌ها، تحریک مداوم سیناپس‌ها، پمپاژ خون و غددی که انواع هورمون‌ها را تولید می‌کنند. این غدد مخصوصا هیپوتالاموس و هیپوفیز در یک فعالیت دائمی عملکرد نرمال بدن را حفظ و کنترل می‌کنند. هیپوتالاموس ناحیه‌ای از مغز است که گستره وسیعی از عملکردهای بدن را کنترل می‌کند. این غده که به اندازه یک بادام زمینی است، در وسط و قسمت تحتانی مغز، زیر تالاموس و بالای ساقه مغز قرار دارد و غده هیپوفیز در قسمت زیرین آن قرار می‌گیرد. تمام مهره‌داران دارای هیپوتالاموس هستند که از جمله نقش‌های اولیه آن حفظ همئوستازی بدن است.
هیپوتالاموس در بسیاری از عملکردهای درونی بدن مشارکت دارد. این غده پیام‌های عصبی را از گیرنده‌های عصبی در سراسر بدن دریافت کرده، محتویات شیمیایی و خصوصیات فیزیکی خون مانند دما، فشار خون، محتویات غذایی، هورمونی و آب را چک می‌کند. چنانچه تغییر در شرایط عادی همئوستازی بدن ایجاد شود یا در صورت نیاز به تغییرات تکاملی، این غده فعالیت سلولی بخش‌های مختلف بدن را از طریق آزادسازی هورمون‌هایی از نواحی جلویی و پشتی هیپوفیز، تحریک می‌کند.
 

در حقیقت هیپوتالاموس از طریق هیپوفیز رابطه‌ای بین نورون‌های عصبی و سیستم درون ریز بدن برقرار می‌کند. ترشح هورمون‌های غده هیپوفیز بوسیله هورمون‌های هیپوتالاموس کنترل می‌شود. ناحیه خاصی از هیپوتالاموس هورمون‌های ADH و OXT را تولید و به هیپوفیز می‌فرستند. هورمون‌های این غده به طریق زیر به ناحیه جلویی هیپوفیز رسیده و بر عملکرد بدن اثر می‌گذارند:
•  شاخه‌ای از رگ خونی هیپوفیز در ناحیه هیپوتالاموس منشعب شده و هورمون‌های آن پس از ترشح به این رگ‌ها به هیپوفیز راه می‌یابند.
•  این رگ در ناحیه داخلی هیپوفیز به مویرگ‌های کوچکتری منشعب شده که portal vine نامیده می‌شوند.
•  در نهایت این مویرگ‌ها پس از رسیدن به یکدیگر مجددا رگ خونی بزرگتری را تشکیل داده که از هیپوفیز به سیستم گردش خون منتهی می‌شود.
ارتباط هیپوتالاموس با ناحیه پشتی هیپوفیز به جای رگ‌های خونی از طریق وزیکول‌ها و در طول آکسون سلول‌های عصبی برقرار می‌شود. تحریک این سلول و تولید پتانسیل عمل باعث آزاد سازی این هورمون‌ها از انتهای آکسون به شبکه مویرگی هیپوفیز می‌شود.
ناحیه جلویی هیپوفیز از پنج نوع سلول مختلف تشکیل می‌شود که مجموعا هفت هورمون متفاوت تولید می‌کند:
•  سوماتوتروف که هورمون رشد انسانی بوده و سوماتوتروپین ترشح می‌کند و بر رشد بدن و متابولیسم آن اثر می‌گذارد.
•  گونادوتروف که هورمون FSH و LH را تولید کرده و بر عملکرد غدد تناسلی اثر می‌گذارد.
•  لاکتوتروف که هورمون پرولاکتین را ترشح کرده و تولید شیر در پستان را تحریک می‌کند.
•  کورتیکوتروپ که هورمون ACTH را ترشح کرده و عملکرد غده فوق کلیوی را کنترل می‌کند. همچنین هورمون تشدید کننده ملانوسیت MSH را ترشح می‌کند.
•  تیروتروپ که هورمون‌های تحریک کننده تیروئید TSH را ترشح کرده و عملکرد تیروئید را کنترل می‌کند.
در ناحیه پشتی هیپوفیز تنها دو هورمون ترشح می‌شود:
•  اکسی توسین OXT که بر عملکرد رحم و غدد شیری حین بارداری و زایمان اثر می‌گذارد.
•  ADH که در پاسخ به خشکی، از دست دادن خون، درد و استرس ترشح می‌شود و از حجم ادرار کاسته و آب بدن را حفظ می‌کند.
 
اگر می‌خواهید در مورد علائم و نشانه‌های تومور خوش‌خیم و بدخیم هیپوفیز بیشتر بدانید یا تصاویر و فیلم های جراحی هیپوفیز را مشاهده کنید می توانید به آدرس سایت دکتر گیو شریفی : https://gsharifi.com مراجعه نمایید