تکالیف قانونی اشخاص مشمول قانون سامانه مودیان

سامانه مودیان مالیاتی، یک سامانه جامع است که با هدف شفاف‌سازی گزارش‌های مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی تأسیس شده است. همزمان با راه‌اندازی سامانه مودیان، قوانین پایانه‌های فروشگاهی نیز تصویب شدند. این قوانین جدید، تکالیف قانونی جدیدی را برای مودیان فراهم کرده‌اند. در این مقاله، قصد داریم تکالیف قانونی مرتبط با سامانه مودیان را بررسی کنیم تا آگاهی شما عزیزان را در این زمینه افزایش دهیم. اگر شما صاحب یک کسب‌وکار، حسابدار یا مدیر مالی یک مجموعه هستید، ادامه این مطلب را اصلا از دست ندهید.

به منظور ثبت نام در سامانه مودیان، باید مطابق با ماده ۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، مراحل مشخص شده توسط سازمان امور مالیاتی را طی کنید. از طریق پایانه‌های فروشگاهی باید صورتحساب‌های خرده‌فروش‌هایی که مستقیماً با مصرف‌کننده نهایی در ارتباط هستند را نیز ثبت کنید. اما برای مودیانی که ارتباط مستقیم با مصرف‌کننده نهایی ندارند، استفاده از پایانه فروشگاهی الزامی نیست. با این حال، همه صورتحساب‌های خود را در موعد مقرر از طریق سامانه مودیان به سازمان امور مالیاتی ارائه دهید.

برای ثبت نام در سامانه مودیان، به وبسایت tax.gov.ir مراجعه کنید و مراحل دریافت گواهی امضای الکترونیک، شناسه یکتای حافظه مالیاتی و شناسه کالاها و خدمات را به ترتیب انجام دهید. برای دریافت این مدارک، به سامانه‌های مخصوص آن‌ها مراجعه کنید.

ثبت معاملات و انجام محاسبات مالیاتی در سامانه مودیان

طبق ماده ۵ قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، فرایند ثبت معاملات و محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در سامانه مودیان به شرح زیر است:

۱. فروشندگان باید اقدامات لازم برای صدور صورتحساب الکترونیکی را از طریق سامانه مودیان انجام دهند. در صورتی که مودیان با مصرف‌کننده نهایی ارتباط دارند، باید از طریق پایانه فروشگاهی صورتحساب الکترونیکی را صادر کنند.

۲. در صورتی که خریدار مصرف‌کننده نهایی نباشد، صورتحساب خرید‌های انجام‌شده توسط او به طور پیش‌فرض در کارپوشه وی به سامانه مودیان انتقال پیدا خواهد کرد. این اطلاعات به عنوان بخشی از اعتبار مالیاتی خریدار در نظر گرفته می‌شود.

بیشترین میزان صورتحساب‌های الکترونیکی صادر شده توسط هر مودی

طبق ماده ۶ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، مقدار جمع صورتحساب‌های الکترونیکی صادره توسط هر مودی در هر دوره مالیاتی نباید بیشتر از سه برابر فروش اظهار‌شده در دوره مشابه سال قبل باشد. این قاعده در صورتی اعمال می‌شود که مالیات سال قبل به سازمان مالیاتی پرداخت شده و ترتیب پرداخت صورتحساب‌های مالی نیز به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام شده باشد.

در صورتی که صدور صورتحساب الکترونیکی بیش از حد مجاز تعیین شده در این ماده باشد، تمام مودیان موظف هستند مالیات بر ارزش افزوده مربوطه را پرداخت کنند، ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی را مشخص کنند یا تضامین کافی را ارائه دهند؛ در غیر اینصورت، اعتبار مالیاتی مرتبط با صورتحساب الکترونیکی صادر شده قابل قبول نخواهد بود.

جرائم تخلف و سرپیچی از انجام تکالیف قانونی سامانه مودیان مالیاتی

سازمان امور مالیاتی، جرایم متعددی را برای افرادی که از انجام تکالیف قانونی سامانه مودیان خودداری می‌کنند، در نظر گرفته است. این جرایم به منظور اطمینان از اجرای مقررات قانونی در حوزه سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی تعریف شده اند.

جرائم عدم عضویت در سامانه مودیان مالیاتی

در صورتی که یک مودی پس از فراخوانی سامانه مودیان و سازمان امور مالیاتی، اقدام به ثبت نام در سامانه ننماید، می بایست مبلغ ۱۰ درصد از کل مبلغ فروش یا حداقل ۲ میلیون تومان (هر کدام بیشتر باشد) را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کند. در این صورت، مودی مورد نظر از معافیت مالیاتی، نرخ صفر و مشوق‌های قانون مالیات‌های مستقیم در سال مالی مذکور بهره‌مند نخواهد شد.

در صورتی که مودی از پایانه فروشگاهی استفاده نکند، یا حافظه مالیاتی خود را به دیگران واگذار کند، جریمه‌های فوق برای فرد متخلف اعمال می‌شود. این جرایم همچنین برای موارد زیر نیز اعمال خواهند شد:

- عدم صدور صورتحساب های الکترونیکی طبق دستورالعمل سامانه مودیان

- عدم اعلام شماره حساب بانکی مربوطه

- عدم پرداخت مالیات کارتخوان

مودیان مالیات کارتخوان باید در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کنند تا جریمه‌های مربوطه اعمال نشود.

جرائم عدم تحویل صورتحساب مربوطه به مشتری و یا حذف صورتحساب‌ها

Top of Form

در صورتی که فروشنده از ارائه صورتحساب چاپی به خریدار خودداری کرده و یا سعی در حذف یا تغییر آن داشته باشد، جریمه‌ای به میزان ۲ درصد از مبلغ صورتحساب یا حداقل ۲ میلیون تومان (هر کدام بیشتر باشد) برای فرد متخلف در نظر گرفته خواهد شد. همچنین، اعلام صورتحساب حقوق کارگران و سایر هزینه‌های مربوط به مجموعه اقتصادی، برای محاسبه مالیات سالانه الزامی است.

عدم اعلام گزارشات فروش مودی در سامانه مودیان

در صورتی که صاحبان واحد‌های اقتصادی از ثبت یا اعلام گزارشات مربوط به فروش در سامانه مودیان خودداری کنند، متعهد به پرداخت جریمه‌ای به اندازه ۱ درصد از مبلغ فروش گزارش‌نشده یا حداقل ۱ میلیون تومان (هر کدام بیشتر باشد) خواهند بود.

علاوه‌بر این، صاحبان واحدهای اقتصادی موظف هستند شماره حساب‌های بانکی خود، شناسه یکتای دستگاه کارتخوان بانکی (POS) یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند. در صورت وقوع هرگونه خطا یا تخلف، سازمان امور مالیاتی مجاز است طبق قوانین مربوطه اقدامات لازم را انجام دهد و تخلف را پیگیری کند.

تغییرات قوانین سامانه مودیان مالیاتی در رابطه با  قانون تسهیل

با تصویب قانون تسهیل سامانه مودیان، بخش قابل توجهی از تکالیف مرتبط با سامانه مودیان بهبود یافت. در ادامه، مهم‌ترین تغییرات ایجاد شده به وسیله این قانون را بررسی خواهیم کرد.

با اصلاحاتی که در قانون تسهیل سامانه مودیان صورت گرفته است، تاریخ فراخوان‌های ثبت‌نام و عضویت در سامانه مودیان تغییر کرده است. از اول مهرماه ۱۴۰۲، تمامی اشخاص حقوقی موظف به عضویت در سامانه مودیان شده‌اند و از اول دی‌ماه ۱۴۰۲، تمامی صاحبان مشاغل نیز موظف به عضویت در سامانه و انجام تکالیف قانونی شده‌اند.

در بخش گروه‌بندی صاحبان مشاغل، اشاره شده است که این افراد بر اساس دو مؤلفه "نوع" و "حجم" فعالیت خود، گروه‌بندی می‌شوند. بنابراین، اشخاص حقیقی موظف به ارسال صورت‌حساب الکترونیکی از اول دی‌ماه ۱۴۰۲ به شرح زیر هستند:

اشخاص مشمول ارسال صورت‌حساب الکترونیکی می‌بایست این قانون را رعایت نمایند. در صورت عدم رعایت، ممکن است مورد جرایم مالیاتی قرار بگیرند. علاوه ‌بر این، اشخاص حقیقی باید گواهی امضای الکترونیک خود را از مراکز میانی خصوصی دریافت کنند.

تاریخ اجرایی شدن قانون سامانه مودیان مالیاتی

تاریخ اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان برای شرکت‌های مختلف متفاوت است و زمان فراخوان سامانه مودیان باتوجه به نوع کسب‌وکارها نیز متفاوت است. به‌طور کلی، شرکت‌ها بر اساس نوع آن‌ها در دسته‌بندی‌های زیر قرار می‌گیرند و باید در تاریخ‌های زیر نسبت به ثبت نام در سامانه مودیان اقدام کنند:

قبل از ثبت‌نام در سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، مهم است که نوع کسب‌وکار خود را به‌درستی مشخص کنید.

نحوه ارسال صورتحساب الکترونیکی به سازمان امور مالیاتی

در این مقاله، درباره تکالیف قانونی سامانه مودیان صحبت کردیم. یکی از نکات مهم در این قانون، نحوه ارسال صورتحساب الکترونیکی است. برای این منظور، روش‌های مختلفی مانند ارسال توسط شرکت‌های معتمد، ارسال توسط سامانه‌های دولتی و ارسال مستقیم توسط خود مودی با استفاده از نرم افزار حسابداری یا نرم افزار واسط سامانه مودیان وجود دارد. لازم به ذکر است که نحوه ارسال صورت‌حساب الکترونیکی اشخاص حقیقی و حقوقی به سامانه مودیان متفاوت است.