ورق روغنی ST12 چیست؟

به طور معمول محصولات روغنی پس از ورق های گرم از جمله مهم ترین فلزات در بین انواع ورق ها می باشند. این فلزات که با نام روغنی یا سرد شناخته می شوند، گریدهای مختلفی را به خود اختصاص می دهند که هر کدام به سبب داشتن ویژگی های مخصوص به خود، کاربری های متفاوتی دارند. استاندارد تولید این محصولات بر اساس کشور آلمان و با نام اختصاری DIN است و به سه دستی کلی تقسیم بندی می شود که شامل ورق روغنی ST12 معمولی، ST13 نیمه کشش و ST14 فوق کشش می باشند.
تفاوت این سه محصول در روند تولید آن ها ایجاد می شود؛ زیرا هر کدام ترکیبات مختلفی در عناصر تشکیل دهنده خود دارند. از جمله این عناصر می توان به آلومینیوم، گوگرد، فسفر، منگنز و کربن اشاره کرد. هر کدام از این عناصر سبب به وجود آمدن خواص مکانیکی و شیمیایی متفاوتی می شوند. در این بین ورق روغنی ST12 بیشترین استحکام را به خود اختصاص می دهد.
همچنین علاوه بر داشتن استحکام تسلیم، ورق روغنی ST12 دارای استحکام کششی و درصد کشیدگی قابل قبولی می باشد که سبب تمایز آن در مقایسه با سایر ورق ها می شود. نقطه تسلیم نشان دهنده حد الاستیک ماده شروع رفتار پلاستیک آن است. استحکام کششی آلیاژ ST12 نیز در حدود 270 تا 410 مگاپاسکال می باشد.
این مقدار تقریباً بالا به علت وجود کربن زیاد در آن می باشد. سطح ظاهری ورق ST12 صاف و صیقلی می باشد. استفاده از ورق های روغنی جدا از داشتن خاصیت کشش و استحکام آن ها، در مواردی کاربرد دارد که سطح ظاهری نهایی اهمیت داشته باشد؛ زیرا این فلزات در فرآیند نورد سرد تولید شده و در آن عملیات های بسیار کامل تری از نورد گرم بر روی شیت ها انجام می شود.
بیشترین کاربرد ورق روغنی ST12 نیز در صنعت خودروسازی برای ساخت قطعات خودرو و صنعت ساخت و ساز می باشد. همچنین در مواردی برای تولید فولاد گالوانیزه نیز به کار برده می شود؛ زیرا علاوه بر داشتن مقاومت در برابر عوامل فشاری و کششی، در برابر رطوبت و خوردگی نیز استحکام دارد.

عوامل مؤثر بر قیمت ورق روغنی

همان طور که ذکر شد تولید ورق روغنی ST12 یا هر گرید دیگری با استفاده از فرآیند نورد سرد انجام می شود. در واقع شیت های گرم که پس از تولید دارای لایه های زبر اکسیداسیون و چربی بر سطح خود هستند، اسیدشویی شده و سپس تحت فرآیند نورد سرد و غلتک های آن قرار می گیرند؛ زیرا در صورت انجام ندادن فرآیند اسیدشویی، سطح زبر و لایه های چربی به غلتک های نورد آسیب می رسانند. از سوی دیگر هدف از تولید محصولات سرد، به دست آوردن شیت هایی با سطح صاف و صیقلی، داشتن مقاومت بالا و در عین حال ضخامت پایین می باشد.
انجام عملیات های مختلف مانند کشش سرد، برس کشی، سنباده کشی و ... سبب افزایش مقاومت آن ها در برابر عوامل مختلف می شود. در این صورت است که می توان گفت قیمت ورق روغنی از محصولات گرم بالاتر است و نرخ آن در صنایعی مانند تولید لوازم خانگی، خودروسازی، ساخت و ساز، تولید لوازم آشپزخانه و ... مؤثر است. این محصولات با داشتن انواع مختلف از لحاظ عناصر تشکیل دهنده، نحوه عرضه، ضخامت و شکل ظاهری در موارد بسیاری کاربرد دارند.
نرخ هر کدام از آن ها نیز بر سایر ورق های فولادی تأثیر دارد. علت این موضوع این است که از این محصولات برای تولید فولاد گالوانیزه، شیت های رنگی و پوشش دار نیز استفاده می شود. سایر عوامل مؤثر بر نرخ محصولات روغنی شامل نوسانات ارزی، وضعیت بورس، گرید مورد استفاده، عناصر تشکیل دهنده، میزان عرضه و تقاضا و کارخانه تولید کننده می باشد.
همچنین بهتر است بدانید لایه روغنی بر روی این فلزات پس از مدتی دیگر خاصیت اولیه را نداشته و از بین می رود. از سوی دیگر برخی از گریدهای ورق روغنی تاریخ انقضا داشته و پس از مدتی ویژگی های مثبت آن ها کاهش می یابد. در مجموع می توان گفت طول عمر ورق های سرد در حدود 3 تا 10 سال می باشد.

کارخانه‌ های مطرح کشور در تولید ورق روغنی

ورق روغنی نوعی ورق سرد است که کاربردهای متنوعی دارد. فرایند تولید آن نسبت به ورق گرم سخت تر است؛ از این رو نرخ بالاتری دارد و در کارخانه های متفاوتی تولید می شود. کارخانه های تولید کننده ورق روغنی شامل ورق روغنی فولاد مبارکه اصفهان، فولاد غرب و هفت الماس می باشند. در این بین کیفیت محصولات سرد در هر کدام از کارخانجات بسیار بالا می باشد، اما تمرکز کارخانه هفت الماس بر تولید محصولات سرد و گالوانیزه با کیفیت بسیار بالا می باشد؛ زیرا تولیدات این مجموعه علاوه بر تأمین نیاز داخلی کشور، به سایر کشورهای خارجی نیز صادر می شود.
خط تولید نورد سرد (ورق روغنی) هفت الماس در سال 1387 راه اندازی گردید و محصولات سرد آن (کلاف روغنی هفت الماس) توان اسمی تولید 800 هزار تن در سال را دارد. البته فاز دوم خط تولید فلزات روغنی در سال 1392 با ظرفیت اسمی تولید 500 هزار تن راه اندازی گردید. به همین علت در بازار فولاد متقاضیان زیادی را به خود اختصاص می دهد. قیمت ورق روغنی هفت الماس بسته به ضخامت، ابعاد، نوسانات بازار فولاد و وضعیت بورس، میزان عرضه و تقاضا متفاوت است، اما با این وجود این محصولات در بازه ضخامتی 3/0 تا 3 میلی متر تولید و عرضه می شوند.
همچنین کارخانه هفت الماس با داشتن آزمایشگاه های پیشرفته و مجهز و از سوی دیگر اخذ گواهینامه آزمایشگاه همکار از سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی، تمامی محصولات خود را به صورت کنترل شده از نظر سلامت و میزان ضخامت و ابعاد تولید و در بازار عرضه می کند. کارخانه هفت الماس علاوه بر داشتن خط تولید ورق های روغنی، واحد های مختلفی نیز برای تولید مقاطع گالوانیزه، قلع اندود، رنگی و پوشش دار را نیز به صورت پیوسته به خود اختصاص می دهد.

ورق روغنی چینی

یکی دیگر از انواع محصولات سرد و روغنی با نام ورق روغنی چینی در بازار شناخته می شود و بیشتر وارداتی است. این محصول نیز تحت فرآیند نورد سرد و عملیات هایی مانند کشش سرد، سنباده کشی و فشرده سازی تولید شده و ضخامت آن نیز مانند سایر ورق های روغنی و در مواقعی کمتر نیز می باشد. سطح ورق های روغنی چینی نیز در انتهای فرآیند تولید روغن کاری می شود تا در مراحل بعدی مانند فرمینگ یا قالب دهی، میزان آسیب به سطح شیت ها به حداقل برسد.
ورق روغنی چینی با نام ورق آهنی چینی نیز در بازار شهرت داشته و به علت داشتن گریدها و ضخامت های متنوع، متقاضیان زیادی را در بازار فولاد به خود اختصاص می دهد. این محصول در چهار کارخانه معتبر در سراسر دنیا تولید می شود که در بازار جهانی آهن آلات نقش مهمی دارند. از جمله این تولید کنندگان می توان به کارخانه آرسلور میتال، بائو استیل در چین، شرکت پوسکو کره ای و شاکانگ در چین اشاره کرد که هر کدام با دیگری در رقابت سختی قرار دارد. مجموعه آهن اینفو مرجع تخصصی تأمین انواع ورق های فولادی از جمله ورق روغنی چینی در کشور می باشد و آن ها را با بهترین کیفیت و قیمت ارائه می نماید.

تفاوت ورق روغنی ST12 و ST14

برای بررسی تفاوت های ورق روغنی ST12 و ST14 بهتر است بدانید تمایز در عناصر تشکیل دهنده هر کدام سبب تغییر خواص مکانیکی و شیمیایی در هر کدام و در نتیجه تفاوت در کاربرد نهایی این دو گرید شده است. ابتدا بهتر است بدانید آلیاژ ST12 از مقاومت بسیار بالایی برخوردار می باشد و به علت داشتن درصد کربن بالاتر، بیشتر در مصارفی به کار برده می شود که نیاز به فرم پذیری کمتری داشته باشند.
بر خلاف آن آلیاژ ST14 استحکام کمتری داشته و در عوض از استحکام کششی بسیار بالایی برخوردار می باشد. این فلز بیشتر در صنایعی کاربرد دارد که لازمه تولید تجهیزات آن ها انجام فرآیند هایی مانند خم کاری و فرم پذیری بر روی فلزات روغنی مورد استفاده است.
به طور معمول میزان استحکام کششی شیت های ST12 در بازه 270 تا 410 مگاپاسکال قرار دارد و مقاومت آن ها از ورق های ST14 بیشتر است. لازم است بدانید درصد کربن در محصول ST12 1 درصد، 2/0 تا 45/0 درصد منگنز، 035/0 درصد فسفر، 035/0 درصد گوگرد و مقداری نیتروژن می باشد که همگی خواص نهایی محصول و همچنین کاربرد آن را مشخص می کنند.
در مورد محصولات ST14 نیز باید گفت که این فلز آلیاژی با نام ورق فوق کشش معروف است و شهرت آن به علت داشتن خواص کشسانی مطلوب تر در آن است. ترکیبات شیمیایی این آلیاژ شامل 8/0 درصد کربن، 03/0 درصد فسفر، 4/0 درصد منگنز، 01/0 درصد سیلیکون و 03/0 درصد گوگرد است.
جالب است بدانید مهم ترین تفاوت این دو آلیاژ در قیمت آن ها می باشد. به این صورت که نرخ آلیاژ ST12 به دلیل داشتن عناصر آلیاژی و استحکام کششی بیشتر، در مقایسه با قیمت ورق روغنی ST14 بیشتر است. همچنین کیفیت ST14 بیشتر از سایر گریدها در صنعت خودروسازی به کار می رود.

کاربرد ورق روغنی ST12

کاربرد های این محصول متناسب با خواص آن که شامل استحکام بالا و سختی به علت وجود درصد بالایی از کربن شامل موارد زیر می باشد:
•    صنعت ساخت سازه ‌های مختلف (ساختمان سازی و پل سازی)
•    تولید پوسته کوره
•    ساخت کشتی
•    تولید کانتینر
•    صنعت خودروسازی
•    تولید بشقاب مخازن تحت فشار
•    قطعات الکتریکی

ضخامت فلزات سرد

همان طور که می دانید محصولات سرد نیز مانند سایر ورق های فولادی دارای تنوع ضخامتی و ابعادی می باشند. به طور کلی در کشور ما محصولات روغنی در بازه ضخامتی 3/0 تا 3 میلی متر تولید می شود. عرض آن ها نیز معمولاً 100 یا 125 سانتی متر می باشد. محصولات روغنی 3 میل از جمله پر کاربرد ترین فلزات در بین سایر ضخامت ها به شمار می آیند. ورق های روغنی نیز به دو صورت رول و شیت در بازار عرضه می شوند.
ضخامت ورق های روغنی مورد استفاده در صنعت تولید لوازم خانگی معمولاً 6/0 میلی متر، در صنعت خودروسازی 7/0 میلی متر و در ساخت و ساز با اکثر ضخامت ها به کار برده می شوند. همچنین فرآیند نورد سرد و عملیات های آن سبب تولید فلزات سرد با سطحی صاف، صیقلی و عاری از هر گونه چربی می شود.
شیت های روغنی 5/0 (50)، 6/0 (60) و 7/0 (70) پر مصرف ترین ضخامت های محصولات سرد در بازار می باشد. رایج ترین عرض ورق روغنی نیز 1000 میلی متر 1250 میلی متر می باشد. با این وجود عرض متداول این محصولات از 700 تا 1620 متغیر است و بسته به لبه اصلاح شده متفاوت می باشد.
همچنین بهتر است بدانید محصولات سرد از نظر نحوه عرضه به دو نوع روغ اندود شده و نشده تقسیم بندی می شوند. به طور معمول این موضوع بسته به سفارش خریدار دارد، اما روغن اندود شدن فلزات سرد یک روش استاندارد می باشد. معمولاً ورق سرد با وضعیت ظاهری MB الزاماً به صورت روغن اندود عرضه می شود که میزان روغن به مقدار 1 تا 3 گرم به ازای هر متر مربع سطح قابلیت عرضه دارد.
از سوی دیگر شیت های اندود نشده هیچ گونه چربی و لایه محافظی بر سطح خود ندارند. به طور معمول تمامی فلزات سخت و آنیل شده به صورت اندود نشده عرضه می شوند. لازم به ذکر است محصولات روغنی از نظر نحوه عرضه با کیفیت سطحی ظاهری به 4 دسته تقسیم بندی می شوند که شامل براق، نیمه براق، مات و زبر می باشند.

جمع بندی

ورق های روغنی بر اساس فرآیند نورد سرد تولید شده و کیفیت های مختلفی را به خود اختصاص می دهند. از جمله این کیفیت ها می توان به آلیاژ های ST12، ST13 و ST14 اشاره کرد که در این مطلب یکی از آن ها به صورت کامل توضیح داده شد و در ادامه آن به بررسی تفاوت مهم ترین گریدهای این فلزات یعنی ST12 و ST14 پرداخته شد. . هر کدام از آن ها مزایا و کاربردهای خود را دارند. برای خرید انواع ورق فولادی می توانید از مشاوره های کارشناسان فروش آهن اینفو استفاده کنید تا بر اساس کاربری مورد نظر خود، محصول فولادی مناسبی را خریداری نمایید.