سفر بورل به تهران؛ از بن‌بست در وین تا احتمال گشایش در خلیج فارس

نورنیوز نوشت: سفر «جوزپ بورل» به تهران که پس از گفتگوی او و معاونش «انریکه مورا» با «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در بروکسل انجام شد، به‌دلیل قصد او برای خارج کردن مذاکرات رفع تحریم‌ها از وضعیت کنونی در کانون توجه رسانه‌های گروهی جهان قرار گرفت.

مسئول سیاست خارجی و امور امنیتی اتحادیه اروپا قصد خود برای سفر به ایران را این‌گونه شرح داده بود: سفر من به تهران یک هدف اصلی دارد؛ این‌که بن‌بست را بشکنم و تنش‌ها را درباره مذاکرات برجام کم کنم و اینکه یک انگیزه و فرصت جدیدی ایجاد کنیم که گفت‌وگوها روی ریل قرار گیرد.

بورل پس از گفتگو با مقامات ایران از موفقیت سفرش به تهران گفت و اظهار داشت: مذاکرات را در روزهای آتی از سر بگیریم و این بن‌بست را بشکنیم. سه ماه گذشته و باید کار را تسریع کنیم. خیلی خوشحالم بابت این تصمیم که در تهران و واشینگتن گرفته شده است.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز گفت‌وگوهای انجام شده با بورل را مفصل، عمیق و دقیق عنوان کرد و گفت: مطالبات ایران را به بورل گوشزد کردیم و تأکید نمودیم که برای از سرگیری مذاکرات در روزهای آینده آمادگی داریم.

او همچنین خاطرنشان کرد: آنچه برای ایران مهم است نفع اقتصادی از توافقی است که در ۲۰۱۵ حاصل شده و هر موضوعی که بتواند نفع اقتصادی ما را تحت تاثیر قرار دهد از نظر دولت قابل قبول نخواهد بود.

اما موضوع مهمی که می‌تواند سفر بورل به تهران را از رایزنی‌های معمول میان مقامات سیاسی متفاوت نماید، ملاقات نسبتا طولانی او و هیئت همراهش با دریابان شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی بود.

پرونده مذاکرات رفع تحریم‌ها همواره با مدیریت شورای عالی امنیت ملی به پیش رفته و ملاقات اعلام نشده و نسبتا طولانی جوزپ بورل با مسئول نهاد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند حاوی پیام‌های متفاوتی باشد.

گرچه در اظهارات منتشر شده از دریابان شمخانی در ملاقات با بورل جنبه‌های انتقادی نسبت به بدعهدی و بی‌عملی آمریکا و اروپا در برجام کاملا پررنگ است اما تاکید دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران بر حضور مستمر ایران در میز مذاکرات و قصد تهران برای دستیابی به توافقی قوی، قابل اتکاء و پایدار نشان می‌دهد که از نظر ایران پنجره دیپلماسی در مذاکرات رفع تحریم‌ها همچنان باز است.

به نظر می‌رسد مهمترین دستاورد سفر بورل به تهران را باید در جلب نظر مقامات جمهوری اسلامی ایران برای ادامه مذاکرات و تلاش مجدد برای رفع مشکلات موجود برای نزدیک شدن به توافق جستجو کرد.

جوزپ بورل نیز با اشاره به سعی نهاد اروپاییِ هماهنگ کننده مذاکرات برای رفع مشکلات و بر طرف نمودن نقاط اختلافی اظهار داشت: نتیجه مهم سفر من به ایران این بود که ما بن‌بست اخیر را بازگشایی کرده و مذاکرات متوقف ‌شده بر سر برجام از سر گرفته می‌شود.

اکنون و پس از پایان یافتن سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران و اخباری که در مورد از سرگیری مذاکرات طی روزهای آینده منتشر شده، نگاه‌ها متوجه محل، روز و شکل برگزاری مذاکرات آتی است.

جوزپ بورل در این باره نیز بدون اشاره به جزئیات اظهار داشت: مذاکرات میان ایران، اتحادیه اروپا و آمریکا در وین برگزار نخواهد شد چرا که گفت‌وگوها در فرمت ۱+۴ با آمریکا نیست.

او افزود: احتمالا این گفت‌وگوها در جایی نزدیک‌تر به خلیج فارس و به صورت مشخص‌تر در یک کشور حاشیه خلیج فارس برگزار می‌شود.

برخی اخبار رسیده به «نورنیوز» حاکی است با توجه به تلاش‌های مستمر قطر برای از سرگیری مذاکرات رفع تحریم‌ها، شانس دوحه برای میزبانی مذاکرات آتی بیش از سایر کشورهای حوزه خلیج فارس است.