سقوط در شکاف

نکاتی درباره فیلم «نابرابری برای همه»

بسیاری از فیلم‌های مستند روز، درباره این هستند که اکنون چقدر همه‌چیز وحشتناک است. شاید به این دلیل که همه‌چیز، واقعا تلخ و ناگوار است و اندکند جان‌های بی‌صدا و قهرمانانه که در این‌باره قدمی کوچک بردارند. با این حال تمامی رخدادهای بزرگ با جرقه‌ای کوچک آغاز می‌شوند. از آنجایی که نشستن و تماشای چیزی بدفرجام، دردناک است، در انتهای این مستندها بارقه امیدی می‌درخشد و امیدواران را تشویق به زدن آن جرقه می‌کند.
مستند «نابرابری برای همه» ساخته Jacob Kurnbulth تمام این کارها را انجام می‌‌دهد البته با یک مزیت. این مستند درباره وزیر کار سابق کابینه بیل کلینتون، رابرت ریچ است. او برنده بورسیه تحصیلی مهم Rhod بوده و از او به‌عنوان استادی یاد می‌شود که کلامش برپایه مستندات است. او چندین کتاب در مورد اقتصاد تالیف کرده و درواقع این فیلم مستند بر اساس یکی از این کتاب‌ها با عنوان «پس از شوک: اقتصاد فردا و آینده آمریکا» است. ریچ به دلیل نوعی اختلال ژنتیکی که مانع رشد کامل بدن است بسیار ریزنقش است و در عین حال شوخ‌طبع. او با افتخار، یک خودرو مینی می‌راند و یک جعبه چوبی زیرپایی برای ایستادن در جایگاه رسمی حمل می‌کند. شخصیت کاریزماتیک او به مستند جان بخشیده و بیننده از همراهی با او لذت می‌برد. او در حال حاضر مشغول تدریس در دانشگاه برکلی واقع در ایالت کالیفرنیاست و درواقع این مستند حول محور سخنرانی‌های او در این دانشگاه است. درونمایه اصلی مستند درباره مفهوم نابرابری است و اینکه فاصله طبقاتی موجود در جامعه امروز بسیار واضح و پررنگ است.
این فاصله در دوران رکود اقتصادی آمریکا نیز بسیار پررنگ بوده اما اوضاع پس از جنگ جهانی دوم رو به بهبود رفته و در اواخر دهه ۷۰ متعادل شده‌ بود. ریچ دلایل این همسانی را پررنگ شدن نقش آموزش و تشکیل سندیکاهای کارگری می‌داند. در ۱۹۸۰ یعنی اواخر دوران شکوفایی، رونالد ریگان با پایین‌آوردن میزان مالیات پرداختی ثروتمندان و خصوصی‌سازی بانک‌ها و وال‌استریت باعث گسترش مجدد این شکاف شد. ریچ لزوما خود را لیبرال یا کمونیست نمی‌داند؛ و توضیح می‌دهد که او زمانی از اعضای دولت جرالد فورد (جمهوریخواه) و همچنین عضو ثابت شبکه خبری فاکس‌نیوز بوده است. همراه با گسترش شکاف اقتصادی، شکاف سیاسی نیز گسترش می‌یابد، و با وجود حرکت سایر محافظه‌کاران به سوی این مرحله جدید، او ماندن بر موضع خود را ترجیح داده است. او دیدگاه‌های متفاوت اقتصادی دیگری نیز مطرح می‌کند که فیلم آنها را به‌صورت یک نمودار متحرک شسته‌رفته نمایش داده و با مدل پل معلق او مقایسه کرده که کاملا بر هم منطبق هستند.

جفری ‌ام اندرسون
ترجمه: مها رضایی