منگنه‌ها

ابزار سرتختی است که برای سوراخکردن جسم سخت به کار می‌رود. در مقایسه با قیچی که زاویهٔ لبهٔ برنده آن تیز (حاد) است، این ابزار سر تخت و زاویهٔ پرش آن ۹۰ درجه است. قیچی واقعاً فلز را …

ابزار سرتختی است که برای سوراخکردن جسم سخت به کار می‌رود. در مقایسه با قیچی که زاویهٔ لبهٔ برنده آن تیز (حاد) است، این ابزار سر تخت و زاویهٔ پرش آن ۹۰ درجه است. قیچی واقعاً فلز را می‌برد حال آنکه منگنه ناحیهٔ زیر اثر خود را هل می‌دهد و موجب گسیختگی آن می‌شود. در ورق‌کاری انواع گوناگونی از منگنه‌ها بکار می‌رود. دامنه آنها از منگنه‌های کوچک دستی تا پرس‌هایموتوریعظیم را فرا می‌گیرد.
● منگنه آبی Hydraulic Press
ماشین ساده‌ای است که براساس انتقال فشار در مایعات و قانون پاسکال کار می‌کند. این وسیله از دو استوانهٔ کوچک و بزرگ مرتبط و محتوی مایع درست شده است: نیروی کوچک F وارد بر سطح مایع استوانهٔ کوچک به‌صورت نیروی بزرگ F، در سطح مایع استوانه بزرگ ظاهر می‌شود. این نیرو از معادلهٔ مقابل به دست می‌آید. که در آن A مساح مقطع استوانهٔ بزرگ و A مساحت مقطع استوانه کوچک است [۵۰].
● منگنه‌های پیچی
با اختراع منگنه‌های پیچی چرخش‌های اهرمی تقریباً کنار گذاشته شد چه روغن زیتون را تا این زمان یا آب انگور را قبلاً خرد می‌کردند و در چرخشت روی‌هم می‌ریختند. درین چرخشت‌ها دیرکی وجود داشت که یک سر آن در دیوار فرورفته بود و سر دیگر به‌وسیله چرخ چاه یا حتی پیچ بالا و پائین می‌رفت این پیچ به کمک وزنه بسیار سنگین یک پارچه که دست و پاگیر و پرخرج بود به شبکه‌ای در زمین ثابت شده بود. زیتون یا انگور را در کیسه‌های پارچه‌ای درین چرخشت می‌گذاشتند و به‌وسیله دیرک فشرده می‌ساختند.
پس از پیدا شدن منگنه پیچی، چرخشت‌های سابق دیگر دارای دیرک و وزنه متقابل نبودند بلکه پیچی داشتند که مستقیماً روی صفحه‌ای اثر می‌کرد و زیتون‌ها را فشرده می‌ساخت. این پیچ به کمک میله‌ای گردش می‌کرد.
● منگنه‌ دستی
منگنه‌های ترپو گرد ساقه و منگنه‌های یکپارچهٔ توخالی هر دودر ورقکاری کاربرد فراوان دارند. بعضی از منگنه‌های کوچک دستی یا ماشینی تطبیق‌پذیرند و سنبه و ماتریس آنها را می‌توان برای ایجاد سوراخ‌های گوناگون عوض کرد.
● ماشین منگنه
انرژی مورد نیاز ماشین‌های منگنه را می‌توان با حرکت اهرمی، مارپیچی یا جعبه دنده‌ای تأمین کرد. قطعات این مجموعه عبارتند از پیستون رزوه‌دار، کوپلینگ، تسمه،مادگی و سنبه و ماتریس ماشین‌های منگنه گاه تنها مجهز به ادوات انجام یک سوراخ هستند و گاه می‌توانند در یک حرکت واحد چندین سوراخ را انجام دهند [۱۹].

۱۹ ـ دانش‌نامه ماشین‌کاری ـ ترجمه مهندس احمد حجتی