آزاد راه

راهی که باند رفت و برگشت آن از یکدیگر جدا شده است. دسترسی به آن کنترل شده و فاقد تقاطع هم‌سطح می‌باشد. آزاد راه در هر باند حداقل در خط (حداقل ۴ خطه) می‌باشد تأمین حرکت روان و بدون …

راهی که باند رفت و برگشت آن از یکدیگر جدا شده است. دسترسی به آن کنترل شده و فاقد تقاطع هم‌سطح می‌باشد. آزاد راه در هر باند حداقل در خط (حداقل ۴ خطه) می‌باشد تأمین حرکت روان و بدون توقف در تمام طول آن امکان‌پذیر است. طول آزادراه‌های ایران حدود ۸۸۶ کیلومتر است ه یک درصد کل راه‌های کشور را تشکیل می‌دهد.
در آزادرا‌ه‌ها حرکت روان و وسایط نقلیه تأمین می‌شود در حالی‌که در مورد بزرگراه‌ها روانی حرکت وسایط نقلیه به‌وسیله تقاطع‌های هم‌سطح و راه‌های دسترسی کنترل‌نشده و مختل می‌شود.
آزادراه راه‌های ویژه‌ای است که برای کاستن از بار ترافیک وسایل نقلیه موتوری ساخته شده است. آزادراه نمونه نوعی جاده است که دو یا بیشتر خط عبور در هر یک از بال‌های جاده دارد. در بزرگراه‌ها سیستم‌های کنترل ترافیک نصب گشته که کلیه عملیات رفت‌وآمد وسایل نقلیه موتوری را مورد بررسی و کنترل قرار می‌دهد و از این جهت با جاده‌های دیگر تفاوت و تمایز دارد.
با افزایش روزافزون اتومبیل‌ها و نیاز شهرهای بزرگ برای رفت‌وآمد آهنگ ساختن بزرگراه‌ها ضرورت بیشتری یافت چه آزادراه‌ها علاوه بر کاستن از شلوغی ترافیک از تعداد تصادفات کاست و نخستین آزادراه از این نوع درگرانوالد فورست در ۱۹۲۱ در برلین آلمان گشایش یافت، این ایده برای ایجاد سیستم بزرگراه ملی در ایالات متحده آمریکا نیز در همین زمان گسترش یافت. نخستین آزادراه ایالات متحده آمریکا در ۱۹۴۰ هنگامی‌که آرویو سکو پارک وی در کالیفرنیا میان پاسادنا و لوس‌آنجلس و در همین وقت نخستین بخش پنسلوانیا تارن پاپک گشایش یافت.
پس از جنگ جهانی دوم با افزایش تعداد اتومبیل‌ها ساختن آزادراه‌ها یک ضرورت شد تا جائی‌که بر تعداد آزادراه‌ها در ایالات متحده افزوده شد و همه شهرهائی که بیش از پنجاه هزار نفر جمعیت داشت به شبکه‌های آزادراه‌ها پیوست و طول آزادراه‌ها در دههٔ ۱۹۹۰ نزدیک به ۶۴۶۳۰ کیلومتر رسید.
امروز در بسیاری از کشورها از جمله ایران آزادراه‌های متعددی ایجاد گشته است و جاده و خیابان‌های بسیار به این نوع آزادراه‌ها پیوند یافته‌اند.