بازگشایی دانشگاه‌ها و اعتراضات دانشجویی

با شروع رسمی کلاس‌های آموزشی و هم‌زمان با بازگشایی دانشگاه‌ها، صبح دیروز برخی دانشگاه‌های سراسر کشور از‌جمله تهران، یزد، اصفهان، تبریز، مشهد، بندرعباس و... شاهد اعتراضات دانشجویی و متعاقب آن اعتراض گروهی از شهروندان بودند. اعتراضاتی که با مرگ مهسا امینی دختر 22‌ساله سنندجی آغاز شد و 12 روز است که ادامه یافته و نه‌فقط دانشجویان بلکه برخی دیگر از اقشار جامعه هم در این روزها و شب‌ها در واکنش به برخورد گشت ارشاد به خیابان‌ها آمدند تا صدای اعتراضشان از سوی مسئولان شنیده شود. هرچند رئیس‌جمهور در اولین گفت‌وگوی خبری خود بعد از بازگشت از نیویورک گفت: «اعتراضات همواره بوده و هست و شنیده می‌شود» و حتی به نوعی از برپایی اعتراضات حمایت کرد و گفت: «‌چه اشکالی دارد برای گفت‌وگو، نقد و حتی اعتراض مراکزی را قرار دهیم که بشود مرکز گفت‌وگو، نقد و حتی اعتراض‌کردن نسبت به برخی مشکلات. چه اشکالی دارد که برای گفت‌وگو، نقد و حتی اعتراض مراکزی اختصاص پیدا کند؟

 این امر در قانون اساسی هم جایگاه دارد»، هم‌زمان با این سخنان، خبرگزاری مهر از صدور قرار بازداشت سلبریتی‌ها و بازداشت برخی از آنها خبر داد و فردای آن شب هم شاهد ادامه بازداشت خبرنگارانی بودیم که در رابطه با مهسا امینی گزارش نوشته بودند. یکی به نعل و یکی به میخ زدن مسئولان اجرائی، به قول کارشناسان در نهایت موجب از‌سر‌گیری اعتراضات در حال فروکش شد و دیروز موج دیگری از اعتراضات مردمی را شاهد بودیم تا جایی که بر اساس مشاهدات عینی خبرگزاری‌های رسمی در تهران، نه‌تنها اطراف دانشگاه تهران و بلوار کشاورز و خیابان جمهوری، بلکه حتی در قلهک، سعادت‌آباد، پونک، شریعتی، روبه‌روی باغ سفارت انگلیس و... نیز شاهد حضور شهروندان معترض به مرگ مهسا امینی و رفتار گشت ارشاد بودیم. این در حالی است که اصولگرایان معتقد بودند اعتراضات کنترل و مردم به خانه‌های خود بازگشته‌اند. بااین‌حال، با توجه به تعلل مسئولان در اصلاح عملکرد گشت ارشاد و شفاف‌سازی علت مرگ مهسا امینی، شاهد اوج‌گیری تجمعات بودیم.

حتی در گزارشی که خبرگزاری فارس با استناد به مشاهدات عینی خبرنگار خود منتشر کرده است، توضیح داده بود دانشجویان شعارهای سیاسی و فرهنگی سر می‌دادند، اما بر‌خلاف اغتشاشات میدانی، خبری از آشوبگری و آتش‌زدن اموال عمومی نبود. دانشجویان نسبت به عملکرد پلیس و برخوردهای صورت‌گرفته معترض هستند و بعضا شعارهای هیجانی و تندی نیز سر می‌دهند. هم‌زمان تعداد دیگری از دانشجویان نیز نسبت به حرمت‌شکنی‌ها و آشوبگری‌ها در محوطه دانشگاه‌ها شعارهایی مبتنی بر نگاه و سلیقه خود سر دادند. در برخی موارد محوطه دانشگاه به عرصه شعاردادن و کنایه‌زنی‌های دو طیف نسبت به هم تبدیل می‌شد که با پادرمیانی استادان و دانشجویان سال‌های بالاتر برای لحظاتی فروکش می‌کرد، اما دوباره با بهانه‌ای از سر گرفته می‌شد. فعالان سیاسی معتقدند یکی از راهکارهای مهم اعتراضات صحیح در جامعه، بستر دانشگاه‌هاست و با توجه به حداقل‌بودن امکان سوء‌استفاده ضد انقلاب و آشوبگران، تقویت چنین بسترهایی می‌تواند راهگشا باشد. اگرچه پس از فروکش‌کردن هیجانات باید با امتداد‌دادن چنین اختلاف‌نظرهایی در برنامه‌های فکری و علمی‌‌تر نظیر کرسی‌های آزاد‌اندیشی به حل اساسی‌تر مشکلات مورد مناقشه کمک کرد. هم‌زمان با این تجمعات، تعداد محدودی در بیرون دانشگاه و حوالی میدان انقلاب نیز اقدام به شعار‌دادن و برهم‌زدن نظم عمومی کردند که مأموران انتظامی با آنها برخورد کردند و مانع از تخریب و آشوب شدند. یکی از نکات گزارش فارس خبر بازداشت معترضان بود که نوشته بود «‌در تجمع بیرون دانشگاه برخی افراد توسط پلیس بازداشت شده‌اند».