اَبو الْحَسنِ قایِنی،علی بن عبدالله بن محمد بن بامشاد قاینی،منجم و ریاضی دان سده 4 و احتمالا سدهٔ 5ق.از زندگی اواطلاع بسیار اندکی در دست است.نیای او بامشاد نام داشت و بدین جهت برخی منابع او را ابوالحسن ابن بامشاد یا ابن بامشاد نامیده اند ( ابوریحان ، 37، 40: قربانی ، بیرونی نامه ،291 )، زادگاه او را قائن دانسته اند( همان ، 526 ).سالهای نخست زندگی و نیز تحصیلات مقدماتی او در آنجا بوده است،اما از استادان او اطلاعی در دسترس نیست.از توجه ابوریحان به گفته های وی چنین بر می آید که قاینی در میان دانشمندان عصر خود منزلتی داشته است.ابوریحان بیرونی دو برهان مربوط به قضایای دوم و سوم کتاب استخراج الاوتار را به قاینی نسبت داده است(همانجا).آثار او بدین قرار است: 1. مقالهٔ فی استخراج ساعات ما بین طلوع الفجر و طلوع الشمس کل یوم من ایام السنه بمدینهٔ قاین.این مقاله همراه الرسائل المتفرقهٔفی الهیئهٔ در 1366 ق در حیدر آباد دکن چاپ شده است.ابوریحان در بحثهای ریاضی خود از این مقاله بهره برده است(نکـ:دمرداش، 26 )،در این مقاله روش محاسبه زمان بین طلوع فجر و طلوع آفتاب و نیز زمان بین غروب آفتاب و غروب شفق در شهر قائن بیان شده است.ابو الحسن در آغاز مقاله،عرض جغرافیایی قائن را بر اساس محاسبات ریاضی و نجومی آن زمان ذکر کرده است(قربانی،زندگینامه،79- 80 ) که تقریبا با محاسبات جدید سازگار است.این مقاله در 1961 م توسط ماری کوری داویدیانو کندی به انگلیسی ترجمه شده است(همانجا).2. رسالهٔ فی استخراج ساعات ما بین طلوع الفجر و طلوع الشمس او غروبها و غروب الشفق اذا العلم باحدهما یستلزم العلم بالاخر ( GAS ,VI / 242) . 3. المقالهٔ فی استخراج تاریخ الیهود،این مقاله نیز در 1366 ق همراه الرسائل المتفرقه فی الهیئهٔ در حیدر آباد دکن چاپ شده است.موضوع این مقاله محاسبه روزهای تاریخ یهودی و مقایسه آن با تاریخ اسکندری است(بانکیپور،XXII/76–77).مأخذ : ابوریحان بیرونی ,«استخراج الاوتار فی الدائرهٔ ». رسائل البیرونی ، حیدر أباد دکن ، 1367 ق، / 1948 م، دمرادش ، احمد سعید ، مقدمه استخراج الاوتار فی الدائره ، قاهره ، 1965 م، قربانی ، ابوالقاسم ، بیرونی نامه ، تهران ، 1353 ش ، همو، زندگی نامه ، ریاضب دانان دوره اسلامی ، تهران ، 1365 ش، نیز Bankipore; GAS محمد جواد مهدوی </p>