اِبْنِ مَنْفَلوطی، ابوعبدالله ولیالدین محمد بن احمد بن ابراهیم ابن یوسف عثمانی دیباجی ملّوی (713-774ق/1313- 1372م)، مفسر، فقیه، صوفی و اصولی. دربارهٔ زادگاه وی چیزی گفته نشده، اما میدانیم که در دمشق رشد یافته است. ابن منفلوطی ابتدا سفری به آسیای صغیر کرد، سپس به طور مداوم بین قاهره و شام در سفر بود، تا اینکه در دوران زمامداری سلطان حسن بن محمد بن قلاوون به مصر انتقال یافت و در مدارس قاهره، مثل مدرسهٔ منصوریه و مدرسهٔ سلطان حسن، به تدریس علوم دینی، از جمله تفسیر اشتغال ورزید و تا پایان عمر در آنجا ماند (ابن قاضی شهبه، طبقات، 3/112-113؛ ابن حجر، 5/33). از مشایخ ابن منفلوطی میتوان به پدر وی، حجار، اسماء بنت صصری و نورالدین اردبیلی اشاره کرد (همانجاها) و شاگردان و راویان وی خلیل بن فرج قلعی، سلیمان بن یوسف بن مفلح و اسماعیل ابن احمد بارینی قاضی قدس بودهاند (ابن قاضی شهبه، تاریخ، 3/227، 228، 594). آثار: از ابن منفلوی چند اثر خطی به دست ما رسیده که عبارتند از: 1. اعراب ام الکتاب، که نسخهای از آن در کتابخانهٔ ظاهریهٔ دمشق موجود است (ظاهریه، 2/37)؛ 2. تفسیر سورهٔ التحریم، که نسخهای از آن در دارالکتب مصر نگهداری میشود (تیموریه، 1/78)؛ 3. حل الخباء فی الدعاء برفع الوباء. که نسخهای از آن در کتابخانهٔ کوپریلی استانبول وجود دارد (کوپریلی، 2/251). حاجی خلیفه (1/64) نیز از اثری با عنوان ارشاد الطائف الی علم اللطائف یاد کرده است.