این کتاب پژوهشی است درباره تاریخ قارهها و بشر طی 13000سالی که از پایان آخرین دوره یخبندان میگذرد .پژوهنده در تحقیق حاضر بر آن است نشان دهد که چگونه اروپا و خاورنزدیک, به مهد جوامع نوین تبدیل شد و چگونه سرمایهگذاری و علم, دو نیروی غالب در جهان معاصر را پدید آورد . افزون بر آن, نشان میدهد که چرا تا گذشتهای نزدیک, افریقا, استرالیا و آمریکا از نظر پیچیدگیهای فنآوری و قدرت سیاسی و نظامی عقب مانده بودند .وی نشان میدهد که 'خاستگاه این نابرابری در مواهب و اقبالهای انسانی را نمیتوان در نژاد و ویژگیهای ذاتی خود مردمان جست .بهزعم مولف, این نابرابری در حقیقت از منابع طبیعی مختلفی نشات میگیرد که در هر قاره در دسترس مردمان همات قارهها قرار داشت .'مناطقی در جهان که بیشترین شمار حیوانات و گیاهان اهلی را در خود جای دادهاند و از موقعیت جغرافیایی مناسبتری برای نوآوری فرهنگی و گسترش آن برخودار شدهاند, توانستند از راه گسترش مجموعه سه گانه و نمادی 'تفنگ '(قدرت نظامی حکومت نوین), 'میکروب ' (که خاستگاهشان بخصوص از بیماریهای حیوانات اهلی شده است و به علت پیوند طولانی خود با انسان, مقاومت را در اهالی اوراسیا درهم شکستند) و 'فولاد ' (روندهای تولید مبتنی بر علم), جوامعی را که از مواهب کمتری بهرهمندند, نابود سازند .در بخشی از کتاب آمده است' :تاریخ برای مردم مختلف مسیرهای مختلفی را برگزیده است و علت آن تفاوتهای محیطی مردم است, نه تفاوتهای زیستی میان مردمان .'مباحث کتاب در چهار بخش و نوزده فصل سامان یافته که عناوین برخی بخشهای آن بدین قرار است1 :ـ از عدن تا کارجامارکا, 2ـ پیدایش و گسترش فرآوری غذا, 3ـ از غذا تا تفنگ, میکروب و فولاد, 4ـ دو دنیا در پنج فصل .آخرین بخش کتاب به 'سخن آخر 'نویسنده اختصاص دارد که نویسنده در آن به گمانهزنیهایی درباره آینده تاریخ انسان و ارائه چشماندازی از آینده جامعه بشر میپردازد .کتاب با معرفی منابعی در ارتباط با مباحث هر فصل, نیز نمایه اسامی به پایان میرسد .