ضامر
ضامر. [ م ِ ] (ع ص ) (۱) باریک میان . (مهذب الاسماء). باریک اندام . جمل ٌ ضامر؛ شتر باریک اندام لاغر. (منتهی الارب ). اشتر باریک میان . (دهار). || دقیق ِ لطیف .ج ، ضوامر. || قضیب ٌ ضامر؛ شرم ِ آب بشده .
ض
ض
ضامرهٔ
ضامرهٔ. [ م ِ رَ ] (ع ص ) تأنیث ضامر: ناقهٌٔ ضامرهٔو ناقهٔ ضامِر؛ شتر باریک اندام لاغر. (منتهی الارب ).
ضامز
ضامز. [ م ِ ] (ع ص ) رجل ٌ ضامِز؛ مرد خاموش و بازایستاده از چیزی . (منتهی الارب ). خاموش . || آهسته . (منتهی الارب ). || بعیرٌ ضامز؛ شتر که دبه از دهان بیرون نیارد. (منتهی الارب ). شتری که شقشقه از دهان بیرون نکند. (منتخب اللغات ).
ضامل
ضامل . [ م ِ ] (ع ص ) ضَمیل . خشک . (منتهی الارب ).
ضامن
ضامن . [ م ِ ] (ع ص ، اِ) پذیرفتار. (دهار). پذرفتار. (منتهی الارب ) (دهار). کفیل . (منتهی الارب ). حَمیل . تاوان دار. (دهار) (مؤیدالفضلا). پایندان . (مهذب الاسماء). ضَمین . ج ، ضوامن (منتهی الارب )، ضامنون ، ضُمناء. (مهذب الاسماء) : دریغ اریارق که اقلیمی ضبط توانستی کردن جز هندوستان و من [ خواجه احمد حسن ] ضامن وی بودمی . (تاریخ بیهقی ص 229).
چرخ مرا بنده بود چون ازو
ایزد دادار بود ضامن...
ضامن آهو
ضامن آهو. [ م ِ ن ِ ] (اِخ ) نزد عوام لقب حضرت امام رضا (ع ). ضمانت از آهو منسوب به علی بن الحسین علیهماالسلام نیز هست . (حبیب السیر چ تهران ج 1 ص 219).
ضامن تن
ضامن تن . [ م ِ ن ِ ت َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) کفیل . که ضامن شود. که مدیون یا گناهکار را بوقت حاجت بقاضی تحویل کند.
ضامن جریره
ضامن جریره . [ م ِ ن ِ ج َ ری رَ / رِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) (اصطلاح فقه ). رجوع به ضمان جریره شود.
ضامن درک
ضامن درک . [ م ِ ن ِ دَ رَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) رجوع به ضمان درک شود.
ضامنهٔ
ضامنهٔ. [ م ِ ن َ ] (ع ص ، اِ) تأنیث ضامن . || خرمابن که در شهر یا قریه یا داخل حصار شهر باشد، و منه الحدیث : انّه صلی اﷲ علیه و سلّم کتب ان لنا الضاحیهٔ من البعل و لکم الضامنهٔ من النخل (و الضاحیهٔ هی الظاهرهٔ التی فی البر من النخیل و البعل الذی یشرب بعروقه من غیر سقی ). (منتهی الارب ).
ضان
ضان . (اِخ ) کوهی است و گویا از کوههای دَوس باشد چه در حدیث آمده که ابوهریره از رأس ضان فروافتاد. (معجم البلدان ).
ضأن
ضأن . [ ض َءْن ْ ] (ع اِ) (۱) میش . (منتهی الارب ) (دهار) (نصاب ). میشینه . (مهذب الاسماء). || ذوات الصوف من الغنم ذکراً کان او انثی . (بحر الجواهر). خلاف معز. (منتهی الارب ). گوسفند. ذوات الاصواف ، یعنی پشم و ران ماده باشد یا نر، نر آنان را کبش و ماده را نعجهٔ گویند. ج ، اضأن ، ضئین ، اضؤن . صاحب تحفه گوید: بفارسی گوسفند ماده و میش نامند و بهترین او یکساله است و دوساله که فربه باشد و چهار سال و زیاده از آن غلیظ و کثیف و مولد خلط فاسد و گ...
ضأن
ضأن . [ ض َءْن ْ ] (ع مص ) جدا کردن ضأن از معز. گویند: اِضأن ضأنک ؛ ای اعزلها مِن المعز. (منتهی الارب ).
ضأن
ضأن . [ ض َءْن ْ ] (ع ص ، اِ) ج ِ ضائن . (منتهی الارب ).
ضأن
ضأن . [ ض َ ءَ ] (ع ص ، اِ) ج ِ ضائن . (منتهی الارب ).
ضانئهٔ
ضانئهٔ. [ ن ِ ءَ ] (ع ص ) ضانی ٔ. زن بسیارفرزند. (منتهی الارب ). زن که بسیار زاید. (مهذب الاسماء).
ضانهٔ
ضانهٔ. [ ن َ ] (ع اِ) ضأنهٔ. حلقه که در بینی شتر اندازند. (منتهی الارب ).
ضأنهٔ
ضأنهٔ. [ ض َءْ ن َ ] (ع اِ) حلقه ٔ بینی شتر که از پی باشد. (منتهی الارب ).
ضانی
ضانی ٔ. [ ن ِءْ ] (ع ص ) زن بسیارفرزند. ضانئهٔ مثله . (منتهی الارب ).
ضاهر
ضاهر. [ هَِ ] (ع اِ) سر کوه . (منتهی الارب ).
ضاهس
ضاهس . [ هَِ ] (ع ص ) کسی که بگزد چیزی را با دندان پیشین . در نفرین گویند: لااطعمه اﷲ الا ضاهساً و لاسقاه ُ الاّ فارساً؛ یعنی بخوراند خدای او را اندک از نبات که بمقدم دهان خائیده شود و بنوشاند او را آب خالص بی آمیغ شیر یعنی شیر میسر نشود او را. (منتهی الارب ).
ضاهلهٔ
ضاهلهٔ. [ هَِ ل َ ] (ع ص ) عین ٌ ضاهلهٔ؛ چشمه ٔ کم آب . (منتهی الارب ).
ضاهی
ضاهی . (ع ص ) شبیه . مانند.
ضاوی
ضاوی . (ع ص ) مرد درآینده در شب . (منتهی الارب ). || (اِخ ) نام اسبی است .
ضاوی
ضاوی . [ وی ی ] (ع ص ) نزار. لاغر. نحیف . باریک اندام . (منتهی الارب ). || کودک نارسیده و نحیف . (مهذب الاسماء) (منتهی الارب ).