بررسی المان های پست مدرنیسم در سینما

پست مدرن رویکردیست که به واشکافی زندگی روزمره و معاصر ما میپردازد.البته تمیز قایل شدن و تشخیص المانهای سینمای مدرن و پست مدرن کار ساده ای نیست و گاهی این المانها هم خیلی به هم نزدیک و شبیه میشوند و هم در هم مخلوط شده کار تشخیص کردن را به شدت سخت میکنند.به طور خلاصه و ساده اگر بخواهیم تفاوت مدرنیسم و پست مدرنیزم را بیان کنیم باید بگوییم که:مدرنیزم سعی در تمجید فن آوری و زنگی مدرن دارد در حالی که پست مدرنیزم متمرکز بر روی آثار مخرب تکنولوژی بر روی زندگی بشر امروزی است . در سینمای پست مدرن به تقلید و هجو ژانرها میرسیم.سکانسهایی وجود دارند که جهت ادای دین به آثار قبلی خود بوده اند. در این ارجاع حتی تصاویر و دیالوگها هم بدون کم و کاست میتوانند از آثار قبلی مورد استفاده قرار بگیرند.

در پست مدرنیسم محدودیتی وجود ندارد.همه قوانین و اصول اولیه سینما و روایت میتواند تغییر کرده و یا بازآفرینی شوند.

در پست مدرنیسم دیگر روشهای کلاسیک وجود ندارد. پیرنگ های قدیمی کمرنگ میشوند یا حتی حذف میشوندو جایشان را به پیش متن ها، ارجاعات ،هجوها و روایتهای عجیبی میدهند. کهما بیشتر محویت تماشگرا را داریم و خیلی از اصول از جمله زمان روایی را نیز تضعیف شده میبینیم.

از اواسط دهه ی 1980، فیلمسازان مستقلی در آمریكا، اروپا و آسیا به نوعی فیلمسازی را ابداع کردندكه با گذر زمان و بررسی ویژگیهای مشتركآنها، می توان آنها را پست مدرن خواند.

(این اصطلاح را ابتدا پیتر وولندر اوایل دهه ی 1990 درباره ی فیلم بازگشت بتمن (تیم برتون) به كاربرد كه منظورش پست مدرن به معنای یك سبك نبود بلكه تجلی جهان پست مدرن در سینما بود). شاید بتوان پیشرو ترین فیلمساز را در سینمای پست مدرن وودی آلن دانست كه پس از كمدی های اولیه اش در دهه های 1970 و 1980 و فیلمهای برگمانی اش در اواخر دهه ی 80، از اوایل دهه ی 1990 به ساختن فیلم هایی روی آورد كه پر از عنصر هجو، و ارجاع به انواع فیلمها بود. فیلمهای چون سایه ها و مه ها، زن و شوهرها، آفرودیت توانا، راز جنایت منهتن.

سینمای پست مدرن میتواند، به مخلوطی از ژانرها و سبک ها و شیوه های روایتی مختلف برسد و کولاژی هنری و فکر شده را بوجود بیاور.هاروی معتقد است كه سیالیت، زودگذری، ناپایدار بودن، اختلاط و امتزاج (كولاژ) و تجزیه و پراكندگی محصولات هنری پست مدرن نظیر كتب، فیلم، معماری و هنر صرفا آینه های این پدیده ی انباشت متغییر و قابل انعطاف بشمار می روند.

یكی از فیلمهای مهم كه به عنوان یك الگوی پست مدرنیستی در میان آثاری از این دست محسوب می شود (HER) ساخته اسپایک جونز است. فیلم درباره انسانی است كه در مهد فن آوری به كمك دستاوردهای تکنولوژیکالی رابطه ای عمیق و تراژیک با هوش و صدای مصنوعی پیدا میکند این موجودااز عواطف انسانی بهرمند است، اما نوعا خطرناك.

عناصر پست مدرن مختلفی در این فیلم به كار رفته است. كه هر كدام نمایانگر دنیای پست مدرنیست كه ما در آن به سر می بریم.

بررسی پست مدرنیستی در سینما بینامتنیت شیوه ارجاع و كنایه بینامتنیت اصطلاحی است كه رابطه رابطه بین دو یا چند متن را بررسی میکند. در واقع ارجاع به متن یا اثر پیشین منظور این رویکرد است.نحوه ی خوانش و هدف کاربدی این متن میتواند متفاوت باشد. استفده از کنایه آن هم بصورت هجوگونه از موارد مرکزی پست مدرن محسوب میشود ( فیلمی با کنایه از فیلم دیگر ساخته می شود). البته مسئله بر سر ارجاع به بیشترین منابع در دسترس برای تماشاگران است . در سینمای پست مدرن محو شدن در فیلم ( خودشیفتگی ) دیگر با همزاد پنداری با شخصیت ها نیست بلکه با درک ارجاعات است.