ساخت تابلو برق

همه چیز درباره تابلو برق صنعتی

تابلوی برق در حقیقت یک جعبه می باشد که تجهیزات الکتریکی را در بر می گیرد و البته تابلو ها می توانند شامل تجهیزاتی مانند  شیر های برقی ، کمپرسور و ... در واقع پنیوماتیک نیز باشند . برای تفهیم فنون مربوط به تابلوهای برق باید چند آیتم اصلی زیر را آشنایت داشته باشید:

·         آشنایی با دروسی مانند رله و حفاظت سیستم ها – طرح پست الکتریکی و …

·         اصول تخصصی در مورد تابلو های برق ، مقادیر نامی مانند ولتاژ و جریان نامی و ..

·         اصول کلی و استانداردهای مربوط به تابلو های برق و محفظه های الکتریکی مانند درجه حفاظتی IP و درجه بندی جداسازی محفظه ها Segregationو مقابله با عوامل جوی و …

·         آشنایی با تجهیزات الکتریکی و عملکرد آنها و نحوه انتخاب صحیح آنها

·         آشنایی با تاسیسات الکتریکی وآُشنا با محاسبات مربوطه

·         آشنایی با طراحی مدارات فرمان و کنترل و لاجیک

جهت آشنایی با هر یک از فنون ذکر شده لازم است به صورت جداگانه اقدام به یادگیری نمود. البته وقتی تنها در مورد تابلو های برق صحبت به میان می آید آیتم های یک و دو فوق الذکر بسیار پررنگ تر می باشند.

البته در حرفه تابلو سازی علوم مهم دیگری نیز نقش دارد که از نام بردن کلیه آنها صرف نظر می کنم مانند علم ارگونومی و …..

به صورت کلی در مورد تابلو های برق اصول کلی و استاندارد و همچنین تعاریف کلی وجود دارد و بسیار حائز اهمیت است مثلا نوع تابلو از نظر ساختمان آنها به عنوان مثال تابلوهای ایستاده – دیواری – میزی – رک و … و هر یک از آنها ساختمان منحصر به فردی دارند و کاربرد آنها نیز متفاوت است.

همین جا لازم است به این نکته اشاره کنم که تشریح کلیه مسائل مربوط به تابلو های برق در این وبلاگ غیر عملی است ولی با توجه به تقاضای بسیار دوستانم در پست های بعدی مطالبی را به اختصار بیان خواهم کرد و دوستان علاقه مند با توجه به راهنمایی های من می توانند در این زمینه تحقیق کنند واطلاعات لازم را بدست آورند و البته می توانند سوالات تخصصی خود را در کامنت ها عنوان کنند و من نیز در صورت امکان راهنمایی خواهم کرد. در این راستا قصد دارم نرم افزار ها و جزوات و لینک های مربوطه را نیز معرفی نمایم.

نمونه تابلوهای برق:

انواع تابلوها : تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو- سلولی-تمام بسته دیواری که خود این تابلو ها می توانند اصلی- نیمه اصلی و فرعی باشند.

تابلوی اصلی: در پست برق و بطرف فشار ضعیف ترانس متصل است.

تابلوی نیمه اصلی :اینگونه تابلو ها ی برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از مجموعه را توزیع و ازتابلوی اصلی تغذیه می شود.

 تابلوی فرعی: برای توزیع و کنترل سیستم برق خاصی مانند موتور خانه- روشنایی و غیره به کار می رود و از تابلوی اصلی تغذیه می شود.

معمولا تابلو های موتور خانه از نوع ایستاده و بقیه تابلوها از نوع توکار تمام بسته می باشد در این ساختمان لیستی تهیه شده که شامل قطعات مکانیکی و الکتریکی داخلی تابلو می باشد. این لیست شامل ضخامت ورق – فریم تابلو – روبند- نوع رنگ کاری – جانقشه ای- یرق آلات- نوع تابلو(یک درب- دو درب – نرمال – اضطراری) اسم شرکت سازنده تابلو – اسم تابلو – چراغ سیگنال (رنگ – تعداد- وات – نوع لامپ – فیوز ) مشخصات فیوزهای داخل تابلو بعلاوه پایه فیوز – کلید مینیاتوری (تکفاز – سه فاز- ولتاژ قابل تحمل )رله- کنتاکتور –کلید گردان (با مشخصات کامل ) مشخصات ترمینال – مشخصات شین فاز – نول- مقره های پشت شین – نوع سیم کشی داخلی تابلو- نوع سیم کشی خط به تابلو – طریقه انتقال سیم در تابلو(ترانکینگ-استفاده از کمربند) استفاده از سیم یک تکه در تابلو – شماره گذاری خطوط روی ترمینال –استفاده از کابلشو . تمام این عناوین با مشخصات کامل می باشد .وجود این مشخصات باعث عمر بیشتر تابلو- خطر کمتر و تعویض آسانتر می شود.

•          وجود سیم ارت در تابلوی برق ضروری و با رنگ سبز می باشد .

•          خطوط R -S – T به تر تیب با رنگ زرد- قرمز- آبی – سیم نول با رنگ سیاه می باشد.

•          بعضی از تابلو ها روی درب تابلو ها یک سری کلید (START- STOP) ، یا یک کلید گردان که برای روشن و خاموش کردن روشنایی و یا موتور به کار می رود ، وجود دارد.

•          برای تابلو ها دو نوع نقشه می کشند ۱ – رایزر دیاگرام که مکان تابلو در آن قید شده است .۲- نقشه داخل تابلو (که خطوط – فیوز و کلیدها در آن کشیده شده است).

•          نکات مر بوط به رعایت مسائل ایمنی بر اساس نشریه سازمان برنامه و بودجه و یا ۱۱۰می باشد.

•          شین ها با رنگ نسوز رنگ آمیزی می شود.

•          کلید ورودی باید خودکار باشد. در مواردیکه از کلید و فیوز جداگانه استفاده شود کلید باید قبل از فیوز نصب شود . بطوریکه با خاموش کردن کلید , فیوز نیز قطع شود. کلید اصلی حتی الامکان گردان باشد و از فیوز فشنگی استفاده شود.

•          سیم کشی داخلی تابلو با سیم مسی تک لا با عایق حداقل ۱۰۰۰ولت با مقطع مناسب انجام شود.

•          رتفاع بالاترین دسته کلید تابلو ۱۷۵ سانتیمتر بیشتر نباشد و همچنین قسمت میانی از سطح زمین ۱۶۰ سانتیمتر باشد.

•          استفاده از سیم ۱٫۵ برای روشنایی با کلید مینیاتوری۱۰ آمپر و سیم ۲٫۵ برای پریز با کلید مینیاتوری ۱۶ آمپر می باشد.

•          محاسبه کابل از طریق سطع مقطع که در بخش سوم گفته شد, انجام می گیرد.

اجزاء تشکیل دهنده هر تابلو شامل موارد زیر میباشد:

 تجهیزات الکتریکی:

لوازم الکتریکی که در تابلو استفاده می شود . عبارتست از کلیه عنا صری که در مدار الکتریکی قرار می گیرند . ( به غیر از قسمت ارتباطات)

·         بی متال : جهت فرمان قطع در اثر عبور جریان زیاد

·         کنتاکتور : عامل قطع و وصل مدار فرمان از راه دور

·         انواع کلیدها : جهت قطع و وصل مدار

(کلیدهای سلکتوری ، غلتکی ، بوش باتون ، میکروسوئیچ ، فلوتر سوئیچ و غیره … )

·         انواع رله ها : جهت ارسال فرمان قطع یا وصل در اثر عوامل مختلف و خطاهای گوناگون

 (رلۀ کنترل فاز ، رلۀ کنترل بار ، رلۀ زمانی یا تایمر و غیر…)

·         ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی : جهت کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ

·         تجهیزات اندازه گیری : جهت محاسبۀ پارامترهای متغییر

( نظیر آمپرمتر ، ولتمتر ، واتمتر ، فرکانس متر ، کسینوس فی مترمتر)

·         بدنه : قسمت فلزی که تجهیزات را محصور می کند.

·         ارتباطات : ارتباط تجهیزات توسط هادی ها برقرار می‌شود

( سیم ، شینه ، کابلشو و غیره …)

کلیۀ فعالیت قسمت های وایرینگ و شینه کشی جزء این دسته محسوب می شوند که به دو گروه ارتباطات انعطاف ناپذیر ( شینه ها ) و ارتباطات انعطاف پذیر ( سیم و کابل ) تقسیم می شوند.

مراحل ساخت تابلوی برق در کارخانه به شرح زیر میباشد:

شرایط فنی:

استانداردها و مراجع

مندرجات نشریه ۱۱۰ سازمان برنامه و بودجه به عنوان مرجع حقوقی پایه؛ استانداردهای موجود درموسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور در مورد تاسیسات و تجهیزات الکتریکی جهت رعایت در تطبیق مشخصات فنی طرح با استانداردهای IEC و VDEاستانداردهای داخلی و استانداردهای بین المللی در ساخت تابلوها و تجهیزات الکتریکی ملحوظ گردیده است طراحی و تهیه نقشه های اجرائی در این مرحله و از ابتدای مذاکرات با کارفرما و ارائه پیشنهاد تا شروع کار خط تولید موارد ذیل توسط واحد فنی – مهندسی و فروش این شرکت صورت خواهد گرفت :

•          الف- دریافت و مطالعه اسناد و نقشه ها (در صورتیکه کارفرما فقط اکتفا به ارائه مشخصات فنی و اطلاعات کلی نماید واحد مهندسی این شرکت اقدام به طراحی و تهیه نقشه های تک خطی ن موده و جهت تائید و کنترل نهایی آن به کارفرما عودت می نماید.) تیپ آنها و همچنین تهیه نق شه های جانمایی تابلوها؛ برآورد قیمت

•          ب- بررسی نقشه ها و مشخصات فنی فهرست لوازم و تجهیزات بطور دقیق با توجه به  مارک و ارائه پیشنهاد.

•          ث- مذاکره با کارفرما و مشاور پس از عقد قرارداد و دریافت نظریات و خواسته های فنی آنها

•          ت- بررسی تطابق نقشه ها و اسناد ارائه شده با استانداردهای معتبر و خواسته های کارفرما و مشاوره و انجام اصلاحات (در صورت نیاز) جهت ارائه طرح مطمئن برای دستیابی  به محصول مرغوب در حداقل زمان.

تهیه نقشه های اجرائی شامل :

(CUBICLE) – نقشه ایزومتریک

(LAYOUT) – نقشه جانمائی

·         نقشه مدارهای قدرت و فرمان با شماره گذاری سیم ها و ترمینال ها (WIRING DIAGRAM)

·         ارائه نقشه های اجرائی بهمراه فهرست لوازم و تجهیز?