اين حالت معمولاً از استعمال دارو يا موادمخدر به شکل غلط يا به مقدار زياد ناشى مى‌شود. استعمال غلط دارو معمولاً اين‌طور توصيف مى‌شود: مصرف خودسرانهٔ دارو به‌طرز غيربهداشتي. دارو يا مواد مخدر ممکن است استنشاق، خورده يا نوشيده يا به بدن تزريق شود. کسانى که به طرز غلط دائماً دارو يا مواد مخدر به خود تزريق مى‌کنند احتمالاً نشانه‌هائى از تزريق زيرپوستى روى بدن آنها مشاهده مى‌شود. اين نشانه معمولاً در قسمت جلوى ساعد نزديک آرنج ديده مى‌شود. اگرچه ممکن است در ساير نقاط بدن هم اين نشانه‌ها مشاهده شود. رگ‌هاى اين ناحيه برجسته و عفونى هستند.
داروهائى که معمولاً خودسرانه مصرف مى‌شوند عبارتند از: آرام‌بخش‌ها (مثل مسکن‌ها و خواب‌آورها) و محرک‌ها (مثل آمفتامين‌ها). مواد مخدرى که معمولاً منجر به مسموميت مى‌شوند: مخدرها (مثل هروئين) و مواد توهم‌زا (مثل ال.اس.دي).
- عوارض و نشانه‌ها:
عوارض و نشانه‌هاى مسموميت ناشى از استعمال خودسرانه دارو و مواد مخدر برحسب نوع دارو و مقدار مصرف فرق مى‌کند. هميشه استفراغ بلافاصله پس از مصرف صورت نمى‌گيرد. اما بايد مراقب آن باشيد. مردمک چشم‌ها به‌صورت غيرعادى گشاد يا تنگ مى‌شود.
- مواد مخدر:
اين مواد ممکن است به‌صورت تزريق، خوردن قرص يا استنشاق وارد بدن شود.
۱. تنفس ابتدا مشکل شده و سرانجام قطع مى‌شود.
۲. مصدوم ممکن است نشانه‌هائى از تزريق، روى يک يا دو بازو داشته باشد.
- آرام‌بخش‌ها:
۱. تنفس کم‌عمق مى‌شود.
۲. پوست مصدوم سرد و مرطوب مى‌شود.
۳. ضربان سريع و ضعيف.
۴. احتمالاً بيهوشي.
- محرک‌ها:
۱. مصدوم هيجان‌زده مى‌شود و به فراوانى عرق مى‌کند.
۲. مصدوم ممکن است دچار توهم و رعشه شود.
- مواد توهم‌زا:
۱. مصدوم مضطرب شده و عرق مى‌کند.
۲. مصدوم ممکن است دست به رفتار عجيب و غريب بزند.
- مصرف بيش از اندازهٔ آسپيرين:
۱. مصدوم ممکن است دچار دل درد شود و استفراغ کند، و استفراغ ممکن است خون‌آلود باشد.
۲. مصدوم ممکن است بى‌حال و خواب‌آلوده شود.
۳. مصدوم احساس مى‌کند که گوش او زنگ مى‌زند.
۴. اشکال در تنفس.
۵. مصدوم ممکن است به فراوانى عرق کند.
۶. ضربان پر.
- درمان:
آنچه را که تحت عنوان درمان عمومى مسموميت گفته شد دنبال کنيد. مصدوم را به‌صورت اورژانس به بيمارستان برسانيد و براى شروع روش‌هاى نجات زندگى آماده باشيد.
نشانه‌هاى تزريق و تورم سياهرگ‌ها بر روى ساعد از جمله نشانه‌هاى شايع مصرف خودسرانه دارو يا مواد مخدر مى‌باشند.
