مطالب این کتاب در سه بخش سامان یافته است .بخش نخست شامل نکاتی است درباره سنتهای ارگانیسیسم و تکاملگرایی در نظریه توسعهگرایی, نیز اصول مسلمی که این سنتها بر آن بنا شدهاند .از جمله این اصول عبارتاند از :تغییر به مثابه جریانی هم شکل و چند کاره و به منزله حرکتی به سوی دموکراسی نمایندگی, گسترش و انتشار نقشهای صنعتی و یک مفهوم غربی از زمان .در بخش دوم نظریههای تاریخی و جامعهشناسی ـ در باب شکلگیری دولتهای جدید, تغییر شکل امپراتوریها, تولد یا استحاله, رژیمهای سیاسی و نظامهای حزبی و انقلابها ـ تشریح شده است . بخش سوم متضمن بررسی شرایطی تاریخی است که در آن اروپا به توسعه سیاسی دست یافته ;همچنین جریانهایی که در بازسازی یا تخریب ملتها, دولتها و نظامهای سیاسی در غرب موثر بودهاند .