در فصل نخست کتاب، وضعیت جهانی در تحلیل بنیادین دین، و ویژگیهای نگرش مبنایی دینی در جامعه تجزیه و تحلیل شده و پس از آن، انواع واکنشهایی که در جوامع غربی بین علم و دین بوده، بررسی گردیده است. نگارنده همچنین، ضمن بررسی ویژگیهای جامعه ایرانی ـ اسلامی، چالشهای خاص جامعه خویش را در تاریخ تفکر معاصر ما به اختصار بیان کرده و طی آن عوامل زیربناییای که چنین رویکردهای متفاوتی را به وجود میآورند مطرح نموده و همچنین به باز نمودن مبانی ارزش و اخلاقی و اهمیت آنها در رویکردهای اجتماعی ـ سیاسی پرداخته است.