دفتر اول از مجموعه 'مقالات تاریخی 'متضمن چهارده مقاله از 'حجتالاسلام رسول جعفریان 'است که این عناوین را شامل میشود1 :ـ 'نادر شاه و مسئله وحدت اسلامی '(تلاشهای نادرشاه در ایجاد اتحاد اسلامی به سبک خود او, 2ـ 'تقدیم نامهنویسی در دیباچه کتابها', 3ـ 'ایران, عراق و هند در قرن سیزدهم هجری ' (گزارشی از کتاب مرآهالاحوال آقا محمدعلی کرمانشاهی و بررسی وضعیت فرهنگی ایران, عراق و هند در قرن سیزدهم هجری), 4ـ 'کربلا از برداشت صوفیانه تا برداشت سیاسی', 5ـ 'حیات فرهنگی و سیاسی ایران در قرن دوازدهم هجری '(بحثی درباره کتاب تتمیم امل الامل و استخراج معیارهای زندگی فرهنگی و سیاسی عالمان دین در این قرن), 6ـ 'ملاحسین کاشفی و کتاب روضهالشهدا '(بررسی منابع و تاثیر آن در جامعه شیعه), 7ـ 'ادبیات ضد مسیحی در دوره صفوی '(مروری بر نوشتههای ضد مسیحی عالمان شیعه در دوره صفوی), 8ـ 'خانقاهسازی در قرن هفتم تا نهم هجری و نقش آن در کاهش تحرکات اجتماعی مسلمانان', 9ـ 'تشیع امامی و زیدی در ایران '(ترجمه مقالهای از استاد ویلفرد مادلونگ, 10ـ 'صائب تبریزی و مشروعیت سلطنت صفوی '(معرفی و بررسی اشعاری که صائب در باب دولت صفوی و مشروعیت سلطنت سروده است), 11ـ 'ابان بن عثمان احمر و سیره نویسی '(نشان دادن اهمیت کتاب مفقود ابان در سیره رسول خدا (ص) و بازسازی آن), 12ـ 'شعوبیگری و ضد شعوبیگر در ادبیات اسلامی', 13ـ 'ادبیات دعا در شیعه', 14ـ 'گزارش آتش سوزی مسجد نبوی ' (مربوط به جریان آتش سوزی سال 886در مسجدالنبی) .