چهارده مقاله از 'حجتالاسلام رسول جعفریان 'محتوای دفتر چهارم از مجموعه 'مقالات تاریخی 'را تشکیل میدهند که عناوین و مباحث آنها بدین شرح است1 :ـ 'گزارش اندیشههای سیاسی یک عالم شیعی صاحب منصب در دولت صفوی '(بحثی درباره شیخ علینقی کمرهای از شخصیتهای دینی ـ سیاسی عصر میانی صفوی و شرح آرای وی در برخی از مسائل سیاسی و فرهنگی در این دوره), 2ـ 'تاریخ تشیع در مکه, مدینه, جبل عامل و حلب و دمشق '(ترجمه مقالهای از زبان عربی), 3ـ 'تاثیر مکتب بغداد و نجف و حله بر تشیع ایران قرن پنجم تا هشتم هجری', 4ـ 'نسخههای مهاجر '(شرح انتقال نسخههای خطی از آثار شیعه در اوایل دوره صفوی از عراق و سایر مناطق عربی به ایران), 5ـ 'ابوعلی طبرسی و منابع کتاب اعلامالوری', 6ـ 'فواید تاریخی و نکات کتابشناسانه در آثار عمادالدین طبری', 7ـ 'تواریخ مکه '(معرفی تفصیلی چند کتاب تاریخی درباره شهر مکه), 8ـ 'اربعین امام حسین (ع) '(گزارشی است اجمالی از بحث اربعین امام حسین (ع) که بهصورت مختصر آورده شده است), 9ـ 'مولانا شیخ حسن کاشی و کتاب تاریخ محمدی او '(درباره مولانا شیخ حسن کاشی, منقبت خوان بزرگ شیعه در قرن هفتم و هشتم هجری), 10ـ 'علی بن عیسی اربلی (م692) و کتاب کشفالغمه '(درباره افکار و اندیشههای علی بن عیسی اربلی و بحثی درباره ماخذ کتاب کشفالغمه او), 11ـ 'پارهای از مسائل دینی, فرهنگی و اجتماعی روزگار صفوی از زبان محمد تقی مجلسی', 12ـ 'صفویه, عصر جدید ایران '(درباره این نکته که اساسا عصر جدید کشور ما از دوره صفویه آغاز میشود), 13ـ 'مروری بر تاریخ ایران', 14ـ 'نگاهی به فراز و نشیبهای جنبش دانشجویی '(گزارشی از مهمترین گرایشهای فکری در جنبش دانشجویی کشور ما) .