در این کتاب, طی هشت بخش, دستاوردهای سیاسی, فکری, فلسفی, آموزشی, مادی, علمی, هنری و ادبی تمدن اسلامی به اختصار معرفی میشود .بخش اول با اشارهای به چگونگی ظهور اسلام آغاز میشود و در پی آن, عوامل و زمینههای گسترش سریع اسلام در سرزمینهای دیگر ذکر میگردد .بخش دوم که به معرفی 'تشکیلات حکومتی ' مسلمانان اختصاص یافته, شامل این مباحث است :مراکز حکومت, نیروهای مسلح, وزارت و وزیران, اعزام حاکم به ولایات, مسئله قضاوت, شهرسازی و شهرداری, روابط خارجی, صنعت و کشاورزی, در بخش سوم با عنوان 'درگیریهای فکری و عقیدتی 'از عوامل پیدایش اختلافات فکری و روشهای متفاوت در تبیین عقاید و احکام سخن میرود .بخش چهارم به 'فلسفه و فلاسفه 'اختصاص یافته, طی آن مکتبهای گوناگون فلسفی معرفی میشود ;همچنین مولف با اشاره به ادوار فلسفه در اسلام, ارتباط داستانهای تمثیلی با فلاسفه اسلامی را نمایان میسازد .بخش پنجم درباره مسائل آموزشی, مراکز آموزشی, نحوه آموزش و اهمیت آموزش در اسلام است .در بخش ششم با دستاوردهای مسلمانان در زمینه علوم مختلف مادی آشنا میشویم که از آن جملهاند :پزشکی, فیزیک, مکانیک, شیمی, علوم ریاضی, نجوم و هیئت, تاریخ و جغرافیا .بخش هفتم به بحث درباره علوم اسلامی اختصاص یافته که شامل تفسیر و علوم قرآنی, فقه و اصول فقه حدیث و حدیث شناسی, کلام و عقاید است .آخرین فصل دستاوردهای مسلمانان در عرصه 'ادبیات و هنر 'را معرفی میکند که مشتمل بر حوزههای ادبیات, مقامه نویسی, نثر فنی و سجع در ادبیات, نقد ادبی, مراکز ادبی کوفه و بصره, لغت نویسی و هنر است .کتاب با فهرست اعلام به پایان میرسد .