کتاب در هفت فصل, مروری است بر تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی .در فصل اول تصویری از اوضاع اجتماعی ـ سیاسی کشورهای بزرگ در عصر بعثت پیامبر (ص) و ظهور اسلام منعکس میشود .از جمله این کشورها عبارتاند از :ایران, روم, فرانسه, اسپانیا, مصر, هند, چین و ژاپن .در بخشی از این فصل نیز مولف با نگاهی به اوضاع اعراب و عربستان قبل از اسلام, تاریخ صدر اسلام تا پایان خلافت راشدین را شرح میدهد .فصل دوم درباره حکومت امویان و اوضاع اجتماعی و سیاسی عصر اموی است .در فصل سوم, تحولات جهان اسلام در عصر خلافت عباسیان بررسی شده است .در فصل چهارم, اوضاع اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ایران و سرزمینهای شرقی پس از انقراض خلافت عباسی, یعنی از دوره ایلخانان تا دولت زندیه مرور میشود . فصل پنجم به بحث کوتاهی درباره اوضاع اجتماعی و سیاسی آناتولی پس از انقراض خلافت عباسی و ظهور امپراتوری عثمانی تا سقوط آن اختصاص دارد .در فصل ششم, تلاش شده تصویری از جوامع اسلامی در عصر حاضر (قرن بیستم) ارائه شود .این جوامع عبارتاند از : ایران دوره قاجار و پهلوی, ترکیه نوین, مصر, سوریه, عراق, لبنان, عربستان نوین, خلیج فارس, خاورمیانه عربی, الجزایر, تونس, مراکش, لیبی, شبه قاره هند, اندونزی و مالزی, آسیای میانه و چین, آفریقای غربی و شرقی, سومالی, اتیوپی .در فصل هفتم سیر فرهنگ و تمدن اسلامی و دانش مسلمانان طی این مباحث بازگو شده است :علوم اعراب پیش از اسلام, ستاره شناسی, هوا شناسی, پزشکی, شعر, تاریخ, آموزش اسلامی, تحصیلات عالی, مسجدها, بیتالحکمهها, دارالعلمها, مدرسهها, علوم اسلامی, مراکز و حوزههای علوم عقلی, علوم طبیعی, تاریخ طبیعی, کیمیا, ریاضیات, نجوم, جغرافیا, فلسفه, ابونصر فارابی, ابن مسکویه رازی, ابن هیثم, ابن سینا, ابن باجه, ابن طفیل, ابن رشد, هنر اسلامی, انحطاط علم و تمدن در اسلام و علل آن .گفتنی است مباحث هر فصل با چکیده بحث و فهرست منابع به پایان میرسد .صفحات پایانی کتاب نیز شامل فهرست منابع است .