نویسنده در این کتاب با نگاهی تاریخی ـ اجتماعی؛ تحولات روشنفکری در ایران و چگونگی جریان دین مدار جامعه را (از سالهای دهه بیست به بعد) بررسی مینماید. تلاش علمی برای نشان دادن هماهنگی دین با علوم جدید, بازسازی حوزه, ایجاد محافل دینی و فرهنگی, برگزاری جلسات سخنرانی و انتشار مجله و کتاب, از جمله ویژگیهای حرکت دین مداران, اعم از حوزه و دانشگاه بوده است. این واقعیات در حالی بود که جریانهای روشنفکری قبل از آن, دین را در تقابل با علم و شرایط نوین زندگی میدیدند....'. مباحث کتاب ذیل این عناوین سامان یافته است: 'گونه شناسی نسلهای روشنفکری', 'شکلگیری نسل اول روشن فکری در ایران (روشنفکران غرب گرا)', 'تحول روشن فکری مشروطه خواه به اقتدار گرایی', 'تحول و احیای نسلهای مختلف روشن فکری', 'روشن فکری دینی و بسترهای تاریخی آن', 'تعامل روحانیت نوگرا با روشن فکران'.