فلسفه تاریخ, روش‌شناسی و تاریخنگاری

کتاب, مجموعه مقالاتی است در زمینه 'فلسفه تاریخ', 'روش‌شناسی در تاریخ 'و 'مکاتب تاریخ‌نگاری معاصر 'که در سه بخش تنظیم شده است .بخش اول شامل پنج مقاله است1 :ـ فلسفه تاریخ :نگاهی به دیدگاه‌های رایج در فلسفه معاصر تاریخ/ آر.اف.اتکینسون (شامل' :رویکردهای جوهری و تحلیلی', 'فلسفه تحلیلی یا انتقادی تاریخ', 'فلسفه جوهری یا نظری تاریخ)2 ;'ـ مدخلی بر فلسفه تاریخ : گ...

فلسفه تاریخ (فلسفه تاریخ در قرآن)

در جلد چهارم از این مجموعه, فلسفه تاریخ از نظر قرآن در قالب دو بخش بررسی شده است. در بخش نخست ویژگی‌ها و مشخصات و ساختار جامعه از نظر قرآن تبیین می‌شود که مشتمل بر این مباحث است: ترکیب جامعه, اجتماعی بودن انسان, اصالت یا اعتباریت جامعه, فطرت انسانی, عوامل سازنده شخصیت انسان, وحدت جامعه انسانی, ناسیونالیسم و انتر ناسیونالیسم, و جامعه و نظریه فطرت. در بخش دوم...

فلسفه تاریخ (مباحثی درباره اشتراک اولیه, برده‌داری , فئودالیسم, سرمایه‌داری و سوسیالیسم)

جلد سوم از مجموعه 'فلسفه تاریخ 'اثر شهید آیت‌الله مطهری, مشتمل بر درس‌های آن شهید طی سال‌های 1355تا 1357است .مباحث این مجلد با بحث کوتاهی درباره نظریه تکامل تاریخی, قوه محرکه تاریخ و تکامل اجتماعی انسان آغاز می‌شود ;سپس در فصل اول, بحث مفصلی درباره تولید اقتصادی و نظریه زیربنا بودن اقتصاد مطرح می‌گردد .فصل‌های بعدی, هرکدام به نقد و بررسی یکی از دوره‌های ت...

فلسفه‌ی تاریخ

در اثر حاضر, استاد فقید, دکتر 'حیدر رقابی 'طی پنج فصل, با نثری ادیبانه, 'فلسفه تاریخ 'را تشریح می‌کند .مولف قبل از مباحث کتاب, مفهوم 'تاریخ ' را شرح می‌دهد ;آن گاه در فصل نخست دیدگاه ده تن از فلاسفه مشهور درباره 'تاریخ ' را بازگو می‌کند که عبارت‌اند از :زرتشت, افلاطون, ارسطو, پلی بیوس, ابن خلدون, ویکو, هردر, هگل, مارکس, و سارتر .در فصل دوم آرا و اندیشه‌های...

گذرگاه‌های تاریخ

اثر حاضر طرح کلی فرآیندهای تاریخ را از دوره دیرینه سنگی تا به امروز پی می‌گیرد و برداشتی کلی و موجز از سراسر تاریخ انسان و قوانین حاکم بر آن به دست می‌دهد .این پژوهش, نظریه تحول اجتماعی مارکس را پایه راه جویی‌های تازه خود قرار می‌دهد .اما دیاکونوف پنج مرحله تحولی مارکس را به هشت مرحله گسترش داده است که عبارت‌اند از1 :ـ نخستین, 2ـ اشتراکی نخستین, 3ـ باستا...

مقدمه ابن خلدون

'مقدمه ابن خلدون 'یکی از آثار برجسته تاریخی عالم اسلامی است که در آن نخستین بار از فلسفه تاریخ و جامعه‌شناسی و مبادی علم اقتصاد سیاسی و عدالت اجتماعی بحث شده و اینک ترجمه آن برای نهمین بار به چاپ رسیده است .ابن خلدون ( 808ـ 732ه.ق) در تالیف این کتاب از کلیه علوم عصر خود نیز بهره برده است .او در تاریخ از روش متقدمان انتقاد نموده معتقد است که مورخ باید علل...

مقدمه ابن خلدون

در این نوشتار, ترجمه باب‌های چهار تا ششم مقدمه ابن خلدون فراهم آمده است. باب چهارم 'درباره دهکده‌ها و شهرهای بزرگ و کوچک و همه اجتماعات شهرنشین و کیفیات و احوالی که در آنها روی می‌دهد .'این باب از 22فصل تشکیل شده, گزیده‌ای از عناوین فصول آن بدین قرار است' :دولت‌ها پیش از به وجود آمدن شهرهای بزرگ و کوچک تشکیل می‌یابند و تاسیس شهرها پس از پدید آمدن پادشاهی...

مکتبهای تاریخی و تجددگرایی تاریخ

مولف در اثر حاضر تلاش کرده تصویری مختصر اما جامع از تاریخ تاریخنگری و فلسفه تاریخ و مکتب‌های تاریخی, همچنین شیوه‌ها و سنت‌های تاریخ‌نویسی به دست دهد .کتاب از دو بخش تشکیل شده است .بخش یکم با عنوان ((مکتب‌های تاریخی)) متشکل از پانزده فصل است :((عرفان‌گرایی تاریخ)), ((اشینگلر و یاس فلسفی)), ((تاین بی مفسر روحانی تاریخ)), ((هردر مفسر آزادی انسان در تاریخ)),...

منطق ابن خلدون فی ضوئ حضارته و شخصیته

کتاب حاضر که به زبان عربی منتشر شده, پژوهشی است درباره اجزائ, ساختار و کیفیت 'منطق 'آرا, اندیشه و نظریه ابن‌خلدون که از دو جنبه بررسی و ارزیابی شده است :نخست بررسی منطقی که اندیشه ابن‌خلدون را شکل داده و نظریه‌های او را پیش برده است .دوم بررسی عوامل و زمینه‌های فکری و اجتماعی که در شکل‌گیری و نظام یافتن نظریه ابن خلدون مدخلیت داشته‌اند .هر یک از بخش‌های د...

نظم گفتار: درس افتتاحی در کلژ دو فرانس دوم دسامبر 1970

کتاب حاضر, متن سخنرانی((میشل فوکو)) درباره گفتمان, شناخت(فلسفه) و دانش اندوزی است .((فوکو معتقد است در هر فرهنگی, در زمان معین...بنیان معرفتی وجود دارد که شرایط امکان هر گونه دانش را تعیین می‌کند)) .وی در این کتاب نشان می‌دهد که((دیسکور(Discours), فقط بحثی در زمینه زبان, سخن و گفتار به معنای موجود کلمه است)) .فوکو همچنین بر این باور است که((زبان و گفتار...

نقدی بر مقدمه ابن خلدون

نویسنده در این کتاب به نقد و ایراد نظرات ابن خلدون و کتاب 'مقدمه 'او پرداخته و معتقد است که پس از مطالعه کتاب مذکور 'به این نتیجه رسیدم که این مرد [ابن خلدون] با توجیهات خود درباره مورخان و سلاطین و نوع بشر و مطرح کردن عصبیت, آن هم از نوع مذموم آن در وجود انسان و خلاصه بی عقل و بی‌شعور معرفی کردن سیاهپوستان چه خدمتی به اروپائیان و سلاطین جبار و ستمگر و چ...

کتاب حاضر در دو بخش، جنبه‌های اندیشه‌ی تاریخی 'هگل' را به تفصیل، دربر می‌گیرد. به تصریح نگارنده: 'بخش‌بندی تاریخ نویسی به سه شیوه‌ی تاریخ دست اول، تاریخ اندیشیده، و تاریخ فلسفی و تکیه بر دو شیوه‌ی اخیر خاصه تاکید بر تاریخ فلسفی، از هیچ یک از جنبه‌های قومی غفلت نورزیدن و همه چیز را در پرتو کلیت دیدن، شیوه‌ی نگرش یگانه‌ای است که با هگل به ظهور می‌رسد. همین تار...

نویسنده‌ در این کتاب دیدگاه‌ها و اندیشه‌های خود را درباره‌ی فلسفه‌ی تاریخ، سرگذشت بشر، رابطه‌ی انسان با طبیعت، سازوکار حرکت جامعه‌ی بشری و مسیر حرکت جوامع انسانی طی قرون متمادی مطرح می‌کند. وی از مقولاتی از این دست سخن می‌گوید: خصوصیات بشر، انتخاب‌گر بودن و آرمان‌گرایی او، خطاهایی که در انتخاب سرنوشت خود در آستانه‌ی تشکیل تمدن‌های اولیه داشته، سرچشمه‌های آرم...

در کتاب حاضر نگارنده به این نکته اشاره می‌کند که چقدر و چگونه ممکن است گذشته را بشناسیم؟ در آغاز کتاب آمده است: 'تاریخ در درجه‌ی اول و مهم‌تر از همه روایتی ادبی درباره‌ی گذشته است. تصنیف ادبی داده‌ها در قالب روایتی که مورخ در آن برای گذشته معنایی خلق می‌کند. پیامد ضمنی این امر آن است که در خلق روایت‌های تاریخی خود نباید خصلت تاریخ به منزله‌ی ادبیات را پنهان...