سوختگى بسيار شايع‌تر از ساير مصدوميت‌ها است و در اثر حوادث مختلف شامل تماس بدن با شعله وسايل و مايعات داغ، يا مواد شيميائى و يا جريان الکتريسيته اتفاق مى‌افتد. سوختگى براساس عمق، وسعت محل آن و نسبت سطح سوختگى به تمام بدن، به‌شرح زير تقسيم‌بندى مى‌گردد:
- درجه ۱: به‌صورت قرمزي، درد، حساسيت و گرمى محل سوختگى مشخص مى‌شود.
- درجه ۲: در اين نوع سوختگى پوست به رنگ صورتى درآمده و متورم، مرطوب و دردناک مى‌شود. به لمس حساس است و معمولاً تاول وجود دارد.
- درجه ۳: پوست به صورت سفيد يا زرد مايل به قهوه‌اى درآمده درد وجود ندارد و تمام لايه‌هاى پوست و زير آن شامل عضلات، استخوان و چربى دچار سوختگى مى‌شوند. پوست ظاهرى خشک دارد و ممکن است درد اصلاً وجود نداشته باشد که ناشى از سوختن اعصاب ناحيه است.
براى تخمين وسعت سوختگى در بدن افراد بالغ از قانون عدد ۹ استفاده مى‌شود که هر قسمت بدن با ضريبى از عدد ۹ درصدبندى شده و مى‌توان براساس آن وسعت سوختگى را تخمين زد.
جدول قانون ۹% يا Wallace در سوختگى‌ها (تعيين درصد سوختگى بدن)
| بزرگسالان | خردسالان | ||||||
| سر و گردن | %۹ | %۱۸ | |||||
| پشت تنه | %۱۸ | %۱۸ | |||||
| جلوى تنه | %۱۸ | %۱۸ | |||||
| اندام فوقانى هريک | %۹ | %۹ | |||||
| اندام تحتانى هريک | %۱۸ | %۱۴ | |||||
| اندام تناسلى | %۱ | %۱ | |||||
اقدامات اوليه در مصدوم مبتلا به سوختگى
اولين اقدام برطرف کردن عامل سوختگى از بدون مصدوم است که اين کار با خاموش‌کردن آتش، يا دورکردن فرد از محل آتش‌سوزى و پيچيدن يک پتو به دور وى و جلوگيرى از دويدن او، جدا کردن اتصال برق و يا سردکردن مايع داغ ريخته‌شده به مصدوم انجام مى‌گيرد. در صورت نياز به احياء قلبى - ريوى عمليات را شروع کنيد. درمان سوختگى را براساس نوع و وسعت آن به‌شرح زير شروع کنيد:
- درجه ۱: با آب سرد محل سوختگى را خنک کرده و در صورت لزوم از هر نوع کرمى که در دسترس است بر روى آن بماليد.
- درجه ۲: در صورت وجود تاول از پاره‌کردن آن خوددارى کنيد و با آب سرد آن را شستشو داده و در صورتى‌که وسعت آن زياد باشد مصدوم را به بيمارستان منتقل نمائيد.
- درجه ۳: بعد از اقدامات اوليه و پانسمان استريل محل و درمان شوک مصدوم را به‌سرعت به بيمارستان منتقل نمائيد و در صورت امکان در فواصل معين جرعه‌جرعه به وى آب بخورانيد.
- نکته مهم:
۱. از جداکردن لباس‌هائى که سوخته و به پوست مصدوم چسبيده خوددارى کنيد.
۲. در صورت امکان جواهرات حلقوى مصدوم مثل النگو يا انگشتر را خارج نمائيد.
۳. دادن اکسيژن به مصدوم کمک بسيار زيادى به وى مى‌کند که بايستى در صورت امکان انجام شود.
پيشگيرى
- از قراردادن کبريت و مواد اشتغال‌زا در دسترس کودکان و افراد عقب‌افتاده خوددارى کنيد.
- اتصالات برق را به‌صورت صحيح بپوشانيد. هميشه بايد يک کپسول آتش‌نشانى شارژ شده براى مواقع ضرورى در دسترس باشد.