در نخستين ماه‌هاى زندگى، ساعت‌هاى زيادى از شبانه روز کودک صرف خوابيدن مى‌شود. خواب عامل اساسى سلامت طفل است و به همين دليل والدين بايد کاملاً مراقب باشند که اين احتياج فرزند آنها از نظر کمى و کيفى تأمين شود.
نوزاد را روى شکم بخوابانيد
معمولاً پدر و مادر به‌طور سنتى نوزاد را به پشت و يا به پهلو مى‌خوابانند. ولى مدتى است که خواباندن بر روى شکم مورد پذيرش همگان واقع مى‌شود، همانگونه که در بسيارى از کشورها اين عمل رايج است. اين نوع خواباندن منافع بسيارى دارد. از جمله زمانى که کودک شير را برمى‌گرداند، يا در موقعى که زکام است و سرفه مى‌کند، خطر خفه شدن او را تهديد نخواهد کرد. افزون بر اينکه اگر او را روى شکم بخوابانيد خيلى زود تلاش مى‌کند تا سر خود را بلند کند و روى آرنج تکيه دهد و آنچه در پيرامونش مى‌گذرد ببيند. اين زاويه وسيع ديد تأثير فراوانى در رشد و آگاهى روانى طفل دارد. از طرف ديگر متخصصان به نتيجه‌اى رسيده‌اند که روى شکم خواباندن نوزاد باعث مى‌شود که ستون فقرات او تغيير شکل نيابد و آسيبى به آن نرسد. البته بايد توجه داشت که براى خواباندن کودک بر روى شکم لازم است که تشک او سفت و زير سرش صاف باشد و همچنين براى اينکه بتواند آنچه را در اطراف خود هست ببيند، ضرورى است که دور تختخوابش نرده‌هائى حداکثر به فاصلهٔ ۹ سانتى‌متر داشته باشد. در چنين شرايطى علاوه بر اينکه کودک اطراف خود را کاملاً مى‌بيند سرش نيز از داخل نرده‌ها عبور نمى‌کند و احتمال برخى از خطرات در برنخواهد داشت. سر او را نيز گاهى راست و زمانى به سمت چپ قرار دهيد.
اخيراً کارشناسان ارتوپدى هشدار مى‌دهند که بر روى شکم خواباندن طفل گاهى ممکن است موجب انحرافات مختصرى در پاها گردد. با اين مطلب بايد توجه داشت و اگر چنانچه کودک پاهاى وى را بيش از اندازه باز و نزديک به هم قرار مى‌دهد از خواباندن وى بر روى شکم خوددارى کنيد.
از ديدن اينکه فرزندتان خود به طرف کنار تخت کشيده و به آن تکيه دارد ناراحت نباشيد. او را به وسط تخت کشيدن و يا بين او و تخت مانع قرار دادن بى‌فايده است زيرا طفل علاقه‌مند است همانطور که در شکم مادرش احاطه شده بود آنجا نيز با چيزى تماس داشته باشد.
روشنائى
تا حدود يک سالگى کودک در بيرون از منزل يا در کالسکه و نيز در منزل راحت مى‌خوابد. از يک سالگى به بعد طفل بعدازظهرها در اتاقى که روشنائى آن کم و کاملاً تاريک باشد راحت‌تر مى‌خوابد.
تختخواب کوچک
اگر ناچار شديد استثنائاً او را در تخت بزرگ بخوابانيد کاملاً مراقب باشيد: بچه‌اى که در تختخواب ديگرى غير از تختخواب خود مى‌خوابد ممکن است خوابش آشفته شود، همچنين ممکن است به زير ملافه‌ها بخزد يا از تخت پائين بيفتد. از اين‌رو با چند بالش يا متکا جاى او را روى تخت محدود کنيد و لبه ملافه‌هاى وى را به زير تخت بزنيد.
تنها در ۲ سالگى و حتى ۳ سالگى است که مى‌توان کودک را با اطمينان در تخت بزرگ بخوابانيد. از خواباندن کودک در کنار خودتان نيز خوددارى کنيد زيرا به محض چشيدن چنين لذتى ديگر حاضر نخواهد شد جدا از شما بخوابد. اغلب ديده شده است که مادران و گاهى حتى پدر و مادر فرزند خود را همراه خود در يک تخت مى‌خوابانند. هرگز نبايد کودک را به چنين کارى عادت داد.
آداب و عادت‌هاى هر کودک
درست است که نياز به خواب و کيفيت آن در کودکان مختلف متفاوت است ولى يک نقطه مشترک در همه آنها وجود دارد و آن عبارت از عادات و آداب آنها است. اين عادت‌ها معمولاً در حدود ۲۱ ماهگى شروع مى‌شود، و در بسيارى از خانواده‌ها موجب مشغوليت و خندهٔ افراد و به‌طور کلى تبديل به يک کمدى مى‌گردد. براى جلوگيرى از هرگونه دردسر و ناراحتى مربوط به بدخوابى و کودک به فرزندتان ياد دهيد که چگونه بخوابد و براى اين منظور شرايطى ثابت، ساعاتى منظم و محيطى آرام براى او تأمين کنيد. تا آنجا که ممکن است از خارج کردن طفل در ساعت خواب به بهانه اينکه گريه مى‌کند و يا مى‌خواهد چيزى ببيند، خوددارى کنيد. مطمئن باشيد که اين بهانه‌ها هميشه هست و اگر شما در برابر آنها از خود انعطاف نشان دهيد تمامى نخواهد داشت.
در ضمن بدانيد که از سن ۹ سالگى ممکن است کودک خوابى آشفته داشته باشد. فقط به دليل اين که محيط خواب و اطراف تخت وى تغيير کرده است و يا به‌دليل‌هاى مشابه دچار پريشان خوابى مى‌شود. همچنين امکان دارد که در سن‌هاى کشف تازگى‌هاى محيط، هنگام آغاز راه رفتن و يا شورع به حرف زدن دچار اين عارضه گردد.
در اينجا اين سؤال مطرح مى‌شود که آيا عادت‌ها و بهانه‌گيرى‌هاى طفل هنگام خوابيدن امرى طبيعى است؟ در جواب بايد گفت که همهٔ عادت‌ها و اعمال طفل را بايستى در اينگونه موارد بپذيريدم و به او خرده نگيريد، زيرا انجام اين اعمال ناشى از نيازهاى درونى طفل است و به او امنيت و آرامش مى‌دهد. وى مى‌خواهد که هنگام خواب پرده‌ها کاملاً کشيده، ملافه‌ها به شکل دلخواه وى مرتب گرديده و عروسک در جاى مخصوص وى و در حالتى‌که او مى‌خواهد قرار گرفته باشد. اگر چنانچه برخلاف آداب و عادات او عمل کرديد و او به خشم آمد بر او خرده نگيريد زيرا همهٔ ما احتياج به امنيت داريم و اين احتياجى است ذاتى که شامل تمام انسان‌ها مى‌شود.