مقالات تئوریک هشت‌گانه مجموعهٔ حاضر را مفاهیم عدل و ایمان و آزادی را به یکدیگر پیوند می‌دهد. عدالت که فربه‌ترین مفهوم اخلاقی است، هم با ایمان نسبتی دارد هم با آزادی. لذا اگر یک محور برای این کتاب بتوان جست همانا محور عدالت است. این واژهٔ مهیب و محبوب اگرچه در هشتمین مقالهٔ این دفتر پرده از چهره برمی‌دارد، به معنا چون خون در همهٔ اندام‌های آن روان است و لذا نام عدالت‌نامه نیز برازندهٔ اوست. در اخل...
عصمت به عنوان یکی از اعتقادات اندیشه دینی به خصوص اندیشه شیعی همواره مورد توجه و نقد منتقدان و مخالفان قرار داشته است. چیستی عصمت، دامنه عصمت و پی آمدهای اعتقاد و عدم اعتقاد به عصمت از جمله مهمتریت پرسش هایی است که در این زمینه مورد توجه بوده است. نوشتار حاضر در صدد است تا ضمن بازتعریف مفهوم عصمت، مهمترین پرسش هایی که در این زمینه مطرح شده است را بیان کرده و پاسخی درخور به آن ها بدهد. فهرست مطال...
خداوند متعال نسخه های هدایت و سعادت بشریت را به واسطهٔ پیامبران، هادیان و راهبران مصلح برای امتهای مختلف فرستاده است، که کامل ترین آنها در دین مبین اسلام متجلی است. این دستورات بر اساس شناخت دقیق ابعاد گوناگون وجودی انسان، متضمن دست یابی به زندگی شایسته و نیل به کمال حقیقی و سلامت جسم و روح اوست. در آیین مقدس اسلام، برنامهٔ تربیت بر اساس احیای تمامی تمایلات فطری و هدایت همهٔ خواهشهای طبیعی بشر ا...
مسئله خودسازی در قرآن کریم با عنوان «تزکیه» و «تزکی» مطرح شده است. تزکیه و تزکی به معنای لغوی عبارت است از پاک نمودن خود و یا پاک شدن از آنچه که باید ازآن پاک شد. تعبیر «تزکیه» و «تزکی» در مواردی ازآیات قرآنی به چشم می خورد. نوشتار حاضر در صدد است تا مبانی نظری تزکیه نفس را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. نویسنده در آغاز چگونگی تنزل انسان از صورت اولیه خویش و در حجاب رفتن او را مطرح می نماید و در پی...
فطرت از ویژگی‌های مقدس ذات بشر است که در صورت انقیاد و دل‌سپاری به آن، زمینه هدایت تکوینی انسان در دو قلمرو شناخت و احساس فراهم خواهد شد. این ویژگی شامل نوعی میل و کشش آگاهانه به حقیقت مطلق و پرستش کاملنامحدود است. البته سایر فطریات انسانی نیز مانند: زیبایی‌دوستی، خیرخواهی و حقیقت طلبی در واقع همان تجلی فطرت خداخواهی‌اند، زیرا همه آن ها سرچشمه کمال می‌باشند. در قرآن کریم به مسأله فطرت توجه بسیا...
فرااخلاق که اخلاق تحلیلی یا نقدی نیز خوانده می شود، یکی ازبخشهای فلسفه اخلاق است که در آن مبادی تصوری و تصدیقی اخلاق هنجاری بررسی می‌شود. به عبارت دیگر، در فرا اخلاق معانی و مفاهیم اخلاقی، کیفیتصدق و کذب جملات اخلاقی و مسائلی مانند دین واخلاق، روانشناسی و اخلاق، مسئولیت و آزادی انسان و … موردارزیابی قرار می گیرند. نظریههایگوناگونی که در فرا اخلاقارائه شده، شامل موارد زیر می باشند: 1. نظریه های تو...
نوشتار حاضر به بررسی مهمترین مکتب‌های اخلاق هنجاری می‌پردازد. ویژگی این نوشتار آن است که قالبی کلی و فراگیر برای نظریه‌های اخلاق هنجاری ارائه می‌دهد و فرد را قادر می‌سازد که در برخورد با هر دیدگاه، جایگاه مناسب آن را در میان انبوه نظرها بیابد و با قراردادن آن در موضع مناسب، نقاط ضعف و قوتش را به خوبی دریابد. در این نوشتار به جای آن که دیدگاه‌های اخلاقی سقرا...
کتابی که پیش روی شماست پیش‌درآمدی است بر نگاه به فرد و جامعه در غرب و وضعیتی که انسان شرقی به‌خصوص ایرانی در دورهٔ مدرن دارد. در این متاب ضمن نقد و بررسی جامعه و انسان مدرن غربی سعی شده نشان داده شود که با چه مبانی و اصولی غرب به وضعیت فعلی خود رسیده است و در شرایط کنونی خود چه نیازی به عرفان دارد. از نیهیلیسم تا عرفان دوست من! گمان می‌کنم وقتی صادقانه و عمیق در اوقات تنهائی و خلوتت در خود فرو...
امام صادق (ع) فرمود: مردی به حضور عیسی (ع) آمد و اقرار کرد که من زنا کرده‌ام و مرا پاک کن. پس از آنکه زنا کردن او ثابت شد و بنا بر این گردید که او را سنگسار کنند (گویا زنای محصنه بوده است) اعلام شد که جمعیت جمع شوند. همه جمع شدند و حضرت یحیی (ع) نیز در میان جمعیت بود، مرد زناکار را در گودالی گذاردند تا او را سنگسار نمایند، او فریاد زد، هر کسی که بر گردنش، حد هست از اینجا برود، همه رفتند، تنها عی...
نکته‌هائی که در این نوبت ارائه می‌کنم، موارد ناآشنائی نیست و بنابر ارائه بحث تئوریک ندارم، فقط طرح مسئله و توجه دادن نسبت به امری است که به گمان من مغفول افتاده و ما باید به او عطف توجه بیشتری کنیم و حتی به لحاظ عملی هم نسبت به آن اهتمام بیشتری بورزیم. من پیش از این گفته‌ام که می‌باید به لحاظ ایده‌آل و هدف سیاسی و دینی به دنبال جامعه اخلاقی باشیم. به نقل از یکی سخنرانی‌هایم رونامه‌ها این نکته را آ...
