قيمت کالا (Right Price)
قيمت کالا تحت تأثير عواملى مانند کيفيت، محل ساخت کالا (Origin) و هزينه حمل و نقل مىباشد و در عمل، معمولاً قيمت کالاهاى وارداتى از مبادى مختلف تحت تأثير کيفيت و هزينه حمل کالا متفاوت است.
منبع مناسب تهيه کالا (Right Source)
انتخاب منبع مناسب در تحويل به موقع کالا و هزينه حمل و نقل و برقرارى ارتباط بين خريداران و فروشندگان و ارائه خدمات بعد از فروش و قيمت کالا مى‌تواند مؤثر واقع شود.
خريد از منابع اصلى علاوه بر امتيازات برخوردارى از قيمت و کيفيت مناسب، مشکلات برگشت کالاي، مغاير با سفارش اوليه و خسارت ديده و نامرغوب را کمتر مى‌نمايد.
به‌طورکلى منابع تأمين کالا به چهار طريق ذيل امکان‌پذير مىباشد:
- توليدکنندگان (Manufacturers)
- توزيع‌کنندگان يا نمايندگان فروش (Distributers or agents)
- دلال‌ها (Stockists or dealers؛ Stockists: اشخاصى هستند که کالاى خريدارى را انبار و بعداً مى‌فروشند و قيمت فروش کالاى توسط آنها بالاتر از قيمت واحدهاى توليدى است.)
- پيمانکاران (Sub-Contractors): پيمانکاران انتخاب منبع تأمين کالا را مقدار موجودى انبار، قيمت و زمان تحويل کالا تعيين مى‌نمايد. منبع مناسب تهيه کالا در مورد خريدهاى خارجى از نظر دسترسى و تهيه سريع کالا مى‌تواند مناطق ويژه اقتصادى باشد.
کيفيت کالا
به‌منظور رعايت اين اصل (باستناد تصويب‌نامه شماره ۹۱۴۶/ت ۲۴۴۷۹ هـ مورخ ۶/۳/۱۳۸۰ هيئت محترم وزيران، واردات کالا)واردات يا خريد برخى از کالاها منوط به درج شماره استاندارد يا مشخصات فنى آنها در متن فرم ثبت سفارش شده است.
استانداردهاى مورد قبول وزارت صنايع و معادن به ترتيب ذيل است:
- استانداردهاى ملى ايران
- استانداردهاى اتحاديه اروپايى (EN)
- استانداردهاى ملى کشورهاى عضو اتحاديه اروپايى
- استانداردهاى ملى کشورهاى امريکاى شمالى
- استانداردهاى ملى کشور ژاپن (JIS)
- استانداردهاى بين‌المللى کارآيى Iso, codex, ITU, IEC
شرکت‌هاى توليدى داخلي، واردکننده قطعات يدکى CKD خودرو، مجاز خواهند بود استاندارد کارخانه‌‌اى واحد توليدى مادر را در اوراق ثبت سفارش و اسناد خريد کالا درج و کالا را مطابق با آن خريدارى و وارد کشور نمايند.
فهرست شرکت‌هاى خودروسازى مادر که استاندارد آنها مورد قبول مؤسسه استاندارد است به‌شرح ذيل مىباشد:
- شرکت پژو فرانسه
- شرکت کياموتور کره جنوبى
- شرکت نيسان ژاپن
- شرکت Nicniman
- شرکت سيتروئن فرانسه
- شرکت مزدا ژاپن
- شرکت دوو کره جنوبي
- شرکت لندرور انگليس
- شرکت سانتاز اسپانيا
- شرکت داميلر کرايسلر
- شرکت هيونداى
- شرکت نئوپلن آلمان
- شرکت 2F
- شرکت MAW
- شرکت Voith آلمان
- شرکت ولو سوئد
- شرکت رنو فرانسه
- شرکت ايويکو
- شرکت Libher آلمان
طبق دستورالعمل بانک مرکزى جمهورى اسلامى ايران، بانک‌ەا در مورد کالاهاى مشمول استاندارد اجباري، صرفاً استانداردهاى مورد قبل مؤسسه استاندارد را که توسط دفتر ثبت سفارشات و نظارت بر مبادلات بازرگانى (وزارت بازرگاني) در اوراق ثبت سفارش درج مى‌شود، قبول خواهند نمود.
ارائه اصل گواهى انطباق کالا با استاندارد مذکور که توسط شرکت بازرسى مجاز صادر مى‌شود، به همراه ساير اسناد تجارى به بانک کارگزار براى معامله اسناد الزامى است، بديهى است بدون ارائه گواهى مزبور پرداخت وجه اعتبار اسنادى يا برات امکان‌پذير نخواهد بود. (از بخشنامه ۱۱۸۰۵ مورخ ۴/۱۰/۱۳۸۰ بانک مرکزى جمهورى اسلامى ايران - اداره سياست‌هاى ارزى)
زمان و مقدار سفارش مناسب کالا (Right time & Quantity)
زمان و مقدار سفارش کالا به روش خريد و نوسانات قيمت، مدت تهيه کالا، مقدار توليد و نقدينگى خريداران بستگى دارد. روش‌هاى خريد به‌شرح ذيل مىباشد:
- روش خريد به مقدار ثابت Fix-Order Quantity زمان مناسب خريد، در اين روش زمانى است که موجودى کالا به نقطه سفارش در اسناد انبار (کارت کاردکس) مى‌رسد.
مسؤوليت تعيين اين نقطه به‌عهده قسمت کنترل موجودى انبار و بخش خريد سازمان است.
مدت تهيه کالا:
+ (زمان ثبت سفارش در وزارت بازرگانى و بانک) t۲+ (زمان تهيه پروفرما) t=t۱
+ (زمان حمل کالا) t۴+ (زمان تهيه کالا توسط فروشنده) t۳
(زمان حمل کالا تا انبار خريدار) t۶+ (زمان ترخيص کالا) t۵
OK) = ROP = average demand * lead time) = مقدار کالا در نقطه سفارش
مثال:
در مورد نقطه سفارش ROP اگر مصرف باطرى شرکت ۵۰۰A عدد در سال و مدت کار شرکت ۲۵۰ روز در سال و زمان سفارش (Lead time) بيست روز باشد مقدار موجودى کالا در نقطه سفارش به‌طريق ذيل محاسبه مى‌گردد.
Average Demand = 500/250 = 2
ROP = 20*2=40
روش حداقل خريد (Hand to Mouth):
در اين روش، خريد به اندازه حداقل نيزا خريدار انجام مى‌گيرد که به روش (JIT (Just in time معروف است که هدف خريد در اين روش حفظ جريان توليد و سهم بازار در کوتاه‌مدت مىباشد.
روش خريد انبوه (Forward Buying):
در اين روش، سفارش خريد بيشتر از نيازهاى جارى مؤسسه انجام مى‌گيرد.