ايرانيان تذهيب را از اعراب اقتباس کردند اما تحولى در خط و تزئين به‌وجود آوردند که از غناى بيشترى برخوردار است.
هنر تزئين کتاب‌هاى خطى يا تذهيب، همراه با اعتلاى فرهنگ اسلامى باعث شد کتاب‌هاى خطى بسيارى نوشته شود؛ در نتيجه هنر کتاب‌سازى ارج فراوان يافت و هنر تذهيب پيشرفت بسيارى کرد. صفحات قرآن‌ها و کتاب نفيس با رنگ‌هاى گوناگون و طلا تزئين شدند. حالات و روحيات هر دوره‌اى را مى‌توان در هنر تذهيب آن زمان مجسم ديد.
پيشينهٔ تَذهيب
هنر تزئين کتب خطي، همراه با اعتلاى فرهنگ اسلامى موجب شد، کتاب‌هاى خطى بسيارى نوشته شود. حالات و روحيات هر دورانى با مطالعه در هنر تذهيب آن دوران، قابل تجسم است. تذهيب‌کارى‌هاى قرن سوم و چهارم هجرى ساده و بى‌پيرايه است. در دورهٔ سلجوقي، تذهيب طريقهٔ جديدى يافت؛ به اين صورت که دور سطرهاى نوشته شده را خط‌کشى مى‌کردند و بعد خارج از اين خطوط با شکل‌ها و رسم‌هاى گياهى اسليمى زينت مى‌دادند. در دورهٔ مغول اين هنر، پرشکوه و قدرتمند شد. رنگ‌هاى طلايي، آبي، قرمز، سبز و پرتقالى بکار مى‌رفت و بعد در دورهٔ ايلخانيان، صنعت خط و تذهيب، به اوج کمال و ترقى رسيد. چند قرآن از اين دوره در موزه‌ها موجود است که در تزئين آنها، صفحه به چند بخش تقسيم شده و در هر قسمت نقوش گل و گياه به رنگ طلايى و گاه سبز نقاشى شده است. رنگ‌هاى طلايى و آبى اغلب مورد توجه تذهيب‌کاران بوده است. اين تذهيب در کتب مصور نيز بکار مى‌رفت.
تذهيب دوره تيمورى سبک مشخصى پيدا کرد و تزئينات و نقش‌هاى گياه به‌شکل طبيعى و گاه شکل پرندگان و حيوانات به سبک چينى نقش عمده‌اى در آن داشت.
در زمان صفوى ارائه روند تيمورى و مکتب هرات، تکامل يافت. تبريز، مرکز هنرى آن زمان بود. تذهيب‌کارى و نقاشى با طلا بوسيله هنرمندان صفويه ترقى کرد. از مشهورترين تذهيب‌کاران اين دوران، محمود را مى‌توان نام برد و حسين بغدادي. سبک تذهيب‌کارى مکتب تبريز، در اصفهان ادامه يافت و در قرن يازده هجري، رنگ‌ها شفاف‌تر شد و تزئينات برگ نخلى و نقش‌هاى گياهى و انسانى در تزئين بکار رفت. امروزه هنر تذهيب کتب منسوخ شده است و تذهيب بيشتر در خدمت قطعات خوشنويسى شده قرار دارد.
روش تذهيب
در تذهيب از چند رنگ به همراه طلا استفاده مى‌شود. نقوش تذهيب معمولاً نقوش انتزاعى (اسليمى و ساير نقوش گل و بته) است. در مرحله اول طرح روى کاغذ در زمينه کار انداخته مى‌شود و بعد رنگ‌آميزى مى‌شود، مرحله بعد قلم‌گيرى است، و بعد رنگ و زمينه متن کار مى‌شود. نوع رنگ‌هاى مورد استفاده در تذهيب، همان رنگ‌هاى مورد استفاده در مينياتور است.