پوشاک متداول زنان بندرعباس به پيروى از شرايط اقليمى و نحوهٔ زندگانى مردم اين مرز و بوم فرم گرفته است. اما آنچه که بيش از هر عاملى در نوع لباس آنان تأثير داشته، آب و هواى بيش از حد گرم و طاقتفرساى اين منطقه است. علاوه بر تأثير آب و هوا، همجوارى و رفت و آمد با کشورهاى پاکستان و هندوستان از طرف شرق امارات عربى از سمت جنوب مؤثر واقع شده و پوشاک زنان بندرعباس با الهام از لباسهاى هندى و عربى طراحى گرديده و با توجه به سليقهٔ ساکنان بومى تغييراتى در آنها داده شد. پوشاک سنتى بندرعباس يکى از زيباترين لباسهاى بومى کشور ما محسوب مىگردد.
لچک
لَچَک lecek ـ لچک lecek بانوان بندرعباسى کلاهکى است بهشکل عرقچين مردان که روى سر تا بالاى پيشانى قرار مىدهند و دو گوشه آن را با قيطانى در زير چانه گره مىزنند. اين قيطان توسط بانوان بندرى معمولاً با نخ سياه بافته مىشود. لچک داراى تزئينات مختلفى است و رنگ آن اغلب سبز، قرمز و آبى انتخاب مىگردد. جنس لچک از انواع مختلف پارچه بهخصوص بيشتر از اطلسى مىباشد.
هر لچک از دو تکه تشکيل شده است، قسمت پشت سر لچک به نام بُنُکى Bonoki خوانده مىشود که اغلب تزئيناتى کم دارد و يا بدون تزئين است و فقط حاشيه و بخش جلوى آن را که بر پيشانى قرار مىگيرد با زري، پولک و يا نوار تزئين مىکنند. لچکى را مواقع رفتن به عروسى و يا مهمانى با سکهٔ طلا و طلادوزى تزئين مىکنند و بهسر مىنهند قسمت داخلى لچک را که با سر در تماس است، از پارچهٔ معمولى آستر مىکنند.
لچک را بهدليل جلوگيرى از ليز خوردن جلبيل يا دستار بر وسط سر قرار مىدهند و سپس جلبيل روى آن پوشيده مىشود.
جلبيل Jelbil
جلبيل Jelbil پارچهاى است تورى مشکى بهشکل مستطيل، به ابعاد تقريبى يک متر و نيم و گاه بيشتر و عرض آن در حدود هشتاد سانتىمتر است. جهت تزئين يک جلبيل با دست بر روى آن خوس xus به رنگ نقرهاى و طلائى و گاه گلابتون دوخته مىشود. کنارههاى آن را هم اغلب، حاشيههاى زرى گوناگون زينت مىدهند. گاه با افزايش سکههاى تزئينى در حاشيهاى که روى پيشانى قرار مىگيرد به زيبائى آن مىافزايند.
اُرنى orni
اُرنى بهشکل مستطيل بوده و جنس آن از تور و يا پارچه حرير به رنگهاى مختلف است. ارنى بهعنوان روسرى براى يک بانوى بندرى کاربُرد دارد و نحوهٔ بستن آن به اين طريق است که ابتدا آن را بر روى سر قرار داده و سپس دو کنارهٔ آن را در زير گلو با سنجاق بههم پيوند مىدهند و به اين ترتيب موهاى خود را مىپوشاندند.
جهت زيبائى يک ارني، لبهٔ پائين ان را زرى و يا سکهدوزى مىکنند و اغلب اوقات با گلابتون و گاهى با خُوس xos نيز تزئينات يک اُرنى orni کامل مىگردد. فرق ارنى orni يا جلبيل Jelbil فقط در اندازه آن است، اُرنى ابعادش وسيعتر است، در ضمن تزئينات بهکار رفته در اُرنى خيلى بيشتر از جلبيل مىباشد و بههمين دليل بيشتر در جشنها و عروسىها از آن استفاده مىکنند.
نقاب
در نخستين نگاه به شهر ساحلى بندرعباس زنانى مشاهده مىشوند با نقابى سياه به نام برقع و يا با تلفظ محلى بندرى Borka و آن عبارت از پارچه يا چرم لطيف سياهى است که مانند عينک به چشم زده مىشود. برقع با مواد ويژهاى رنگ مىشود که جلاى خاصى به آن مىبخشد، اما در اين درخشش بر اثر استفاده بهمرور کم مىشود. براى جلوگيرى از رنگى شدن صورت توسط برقع داخل آن را با چسب مىپوشانند. برقع توسط بانوى بندرعباسى با دست دوخته مىشود. در ميان زنان بندرعباس تنها برقع مشکى با خصوصيات ذکرشده مورداستفاده قرار مىگيرد ولى بانوان غيربومى ساکن در بندرعباس برقع را در انواع و رنگهاى گوناگون بهکار مىبرند که اختصاص به نقاط همجوار دارد. بانوان بندرعباسى هنگامىکه از وضع مالى خوبى بهرهمند باشند، با نقاشى روى نقاب و يا گلدوزى و يا اينکه با دوخت نوارهاى طلائى و يا نصب سنجاقهاى تزئينى در دو کنارهٔ برقع بر زيبائى آن مىافزايند، ضمناً از تزئينات طلا که در زرگرىهاى بندرعباس به فراوانى يافت مىشود براى رفتن به مجالس شادي، جشنها و عروسى استفاده مىشود امروزه حتى در مواقع عادى نيز از تزئينات طلا استفاده مىشود. عدهاى معتقد هستند که برقع يشتر مختص بانوان بندرى اهل تسنن است که داراى تعصبات مذهبى شديدى هستند، ولى بانوان اهل تشيع نيز از برقع استفاده مىنمايند. زمان و مکان استفاده از برقع براى بانوى بندرى هنگامى است که پاى از منزل بيرون مىگذارد و يا شخص نامحرمى به خانه او وارد مىشود. بانوان سُنى بهعلت تعصبات شديد فقط نزد همسر، برادر، پسر و برادر خود از نقاب استفاده نمىکنند ولى در حضور بقيه آنرا بهصورت خود قرار مىدهند.
پيراهن
پيراهن بومى بانوان بندرى به نام کندوره Kandureh شهرت دارد و اين لباس به دو صورت ساده و دورچين در ميان بانوان بندرعباس معمول است. کندوره بدون يقه است و در جلوى سينه، چاک دارد که با دکمه بسته مىشود. در ناحيهٔ سر دست، قسمت سينه، دور گردن و همچنين دورادور دامن تزئينشده است. جنس کندوره بيشتر از شالمز و پوليستر مىباشد و اغلب به رنگ قرمز و سبز است.
- پيراهن کندورهٔ دورچين
اين پيراهن در ناحيهٔ کمر سه چين از سمت راست و سه چين از سمت چپ مىخورد، يعنى در واقع شش چين در جلوى لباس و شش چين در پشت پيراهن وجود دارد، يقهٔ آن گرد و بدون برگردان است، جلوى سينهٔ آن معمولاً گلابتوندوزى مىشود.
- لباس کندورهٔ ساده
همانطور که از نام آن برمىآيد پيراهنى راحت و آزاد بوده و بيشتز از رنگهاى روشن و شاد که اغلب سبز و قرمز با گلهاى بزرگ است انتخاب مىگردد، گشادى دهانهٔ آستين در اين لباس به پنجاه تا شصت سانتىمتر مىرسد که بههمين دليل علاوه بر نام پيراهن کندوره ساده به اسم لباس آستين فراخ نيز شهرت دارد. علت گشادى دهانهٔ آستين بهخاطر گرماى بيش از حد است، به اين طريق تماس پيراهن با بدن کاهش مىيابد و راه عبور هوا را آزاد مىگذارد. مادران شيرده نيز هنگام تغذيه کودک خود مىتوانند از دهانهٔ آستين بهراحتى شير را به نوازد بدهند.
- پيراهن دورچين
نوعى ديگر لباس، در ميان بانوان بندرى رواج دارد که به نام لباس دورچين معروف است. در ناحيهٔ کمر اين لباس، دامن به بالاتنه چين داده شده است و آستينها به فرم و اندازهٔ معمولى مىباشد پارچه اين نوع لباس بيشتر از نوع گلدار است و اکثراً طبقات کمدرآمد براى منزل و خارج از منزل از آن استفاده مىکنند، طرز دوخت تمام لباسهاى بهقدرى بدون هيچگونه الگوئى صورت مىگيرد خياطهائى که به اينکار مشغول هستند با توجه به اندازهٔ زن بندرى کار بُرش را بر روى پارچه انجام داده و آنرا مىدوزند.